Summary
Samenvatting Captita Selecta Kinderen en Jongeren
- Course
- Institution
Samenvatting capita selecta kinderen en jongeren, alle lessen en slides in verwerkt.
[Show more]
Seller
Follow
romyvanherk1
Reviews received
Content preview
CP K&J_KLOP: definitie en situeringDefinitie
Onderzoeken van afwijkende ontwikkeling bij kinderen en jongeren, de diagnostiek, behandeling en preventie ervan.
We houden hierbij duidelijk rekening met de ontwikkelingsfase waarin iemand zich bevindt bv een depressie is anders
bij kinderen als bij ouderen, dit wordt automatisch ook een andere behandeling
Doel
• Modellen ontwerpen die de ontwikkeling van afwijkend gedrag kunnen verklaren
o Studie van afwijking van normale ontwikkeling (= ontwikkelingspsychologie)
• Bestuderen van implicaties van verworven inzichten
o Aanknopingspunten aanreiken voor preventie of interventie
Prevalentie kinderpsychopathologie
13-37% van de adolescenten ontwikkelt een psychische stoornis, 2-3% zoekt maar hulp… afhankelijk van:
• Kind afhankelijk van ouders om in begeleiding te komen
• Ernst problematiek
• Effect op gezinsfunctioneren en schools functioneren
Belang van herkennen signalen!!!
Jaarlijks zijn er meer dan 130000 Vlaamse adolescenten in hulpverlening
Grote variatie prevalentie per stoornis bv
Anorexia: <5% tussen 5 en 17 jaar, angst: 30% tussen 5 en 17 jaar
Wat is normaal?
Voor bepaalde stoornissen ‘makkelijker’ te bepalden dan voor andere:
Psychose (duidelijke andere realiteit, emotionele beleving fundamenteel anders) tegenover gedragsproblemen (vanaf
wanneer is gedrag niet normaal of problematisch
Er is een hoge lifetime prevalentiecijfers psychopathologie (30-35%) (1/3 van de bevolking ontwikkelt een psychisch
probleem
Happiness myth
• Geluk is niet de ‘normale staat van zijn’
o Normaal = golven van allerlei emoties
• Geluk is niet je ‘steeds goed voelen’
o Wel een waardevol leven leiden met veelheid van emoties
• Als je je niet (steeds) gelukkig voelt, is er niks mis met je, het leven is uitdagend en moeilijk
Window of tolerance
Kadert binnen ruimer ethisch/maatschappelijk debat
• jezelf als norm?
• gerelateerd aan maatschappelijk narratief (cultureel gekleurd, dynamisch,…) → bv leeftijd zindelijkheid ergens
anders op de wereld anders
2 benaderingen
Categoriale (wel/geen probleem), DSM, aantal labels stijgt (DSM-5 ongeveer 500 diagnoses)
benadering
Dimensionele Continuüm van (geen problemen tot veel problemen, bv dimensie externaliserende
benadering problemen en dimensie internaliserende problemen, persoon in meer of mindere mate
kenmerken van een bepaald probleem (lijden?), belangrijk voor psychologisch
consulent!
KLOP gaat ervan uit dat beide benaderingen elkaar aanvullen!
• Binnen bepaalde diagnose meer of minder symptomen (en andere uitingsvormen)
EN neemt ontwikkelingsperspectief mee om te bepalen of gedrag normatief, risicovol of problematisch is
,Centrale termen binnen KLOP
Risicofactoren
Risicofactoren is een factor die een negatieve invloed heeft op de (normale) ontwikkeling van een kind en die de kans
op een bepaalde (maladaptieve) ontwikkelingsuitkomst verhoogt.
Geeft steeds een kansuitspraak
Bijvoorbeeld: op dieet gaat is een risicofactor voor het ontwikkelen van een eetstoornis
2 soorten risicofactoren:
• Gefixeerde maskers: niet veranderbaar (genetisch, levensgebeurtenissen)
• Variabele maskers: ‘wel’ veranderbaar (hoe je ermee omgaat, netwerk, opvoedingsstijl)
Risicoperioden
Bv: als een kind agressie vertoont voor en na 10 jaar, dan is dit een voorspeller voor agressie tijdens de
volwassenheid. Dus de periode voor en na 10 jaar is een risicoperiode voor agressie
Multifinaliteit Eenzelfde (combinatie) risicofactor(en) kan tot verschillende uitkomsten leiden
Equifinaliteit Eenzelfde probleem door verschillende risicofactoren verklaard kan worden
Bv bij de ene persoon is dat perfectionisme en diëten en en bij de andere is dat een ander
risicofactor
→ Hoe zich het voor DEZE persoon in elkaar?
4 niveau’s van risicofactoren/kwetsbaarheid
Organisch niveau Genetische factoren,
zwangerschapscomlicaties
Intrapersoonlijk Temperament (gedragsinhibitie)
niveau
Interpersoonlijk Lage SES, opvoedingsstijl
niveau
Hogere orde Armoede
niveau
(maatschappij)
Beschermende factoren
Is een factor die in een risicovolle situatie de negatieve invloed van de risicofactoren op de ontwikkeling geheel of
gedeeltelijk tenietdoet
Veerkracht
Hebben van een goede externe en interne aanpassing aan omstandigheden
→ Beschermende factoren bevorderen veerkracht
→ Kan zich ontwikkelen door contact met negatieve ervaringen
→ Situeren zich op 4 niveau’s:
• Organisch, intrapersoonlijk, interpersoonlijk en hogere orde niveau
→ Beschermende factor voor het ene kind kan risicofactor/stressor zijn voor ander kind (bv. veranderen van school)
Top 10 factoren die veerkracht versterken
• Adequaat ouderschap
• Contacten met andere sociaal competente volwassenen
• Intelligentie
• Talenten en prestaties hebben die door anderen gewaardeerd worden
• Aantrekkelijk zijn
• Goede probleemoplosser
• Financiële zekerheid en een hogere SES
• Positieve schoolervaring
• Religieus vertrouwen
• Zelfwaardering, besef van controle
Gevolgen vanuit visie KLOP
• In intake ook focussen op ‘wat goed gaat’
• Bij preventieprogramma’s: hoe kunnen we kinderen weerbaar maken?
• Een aantal beschermende factoren zijn beïnvloedbaar
o Adequaat ouderschap, gevoel van zelfcontrole/zelfvertrouwen
,Premisses binnen KLOP (examenvraag!!!)
1. Gedragingen kunnen verschillen naargelang context: observatie in verschillende situaties belangrijk
(een kind kan een ander gedrag thuis vertonen dan op school)
a. ADHD, de impulsiviteit moet zich diagnostisch gezien uiten op verschillende contexten (op school, thuis,
sociaal). Vandaar dat we verschillende contexten in kaart moeten krijgen. Zie je iedere keer opnieuw de
patronen of niet?
2. Observaties moeten aangevuld worden met testen/gesprekken (nooit baseren op 1 manier)
a. Als je je enkel baseert op observatie kan je te maken krijgen met tunnelvisie, interpretatie
b. Je moet verschillende methoden gebruiken: gesprekken, testen en observatie
3. Comorbiditeit eerder regel dan uitzondering (verschillende hypothese voor 1 kind, zo niet, geen
rekening gehouden met comorbiditeit)
a. Als er verschillende mechanismen tot eenzelfde pathologie kunnen leiden, is dit niet verbazend
4. Verschillende ontwikkelingsterreinen moeten bekeken worden (sociaal, emotioneel, cognitief, moreel,
motorisch) → belangrijk om een conclusie te kunnen trekken
a. Verschillende gebieden bevragen, zodat je niets mist
5. Psychopathologie is een ‘extreemgebied’ (uiterste van continuüm)
a. Je moet bovengrenzen scoren, continuümgegeven
6. Niet iedereen die in eenzelfde ‘categorie’ van een stoornis wordt geplaatst, heeft precies dezelfde
kenmerken → minimum gemeenschappelijk (link naar dsm criteria)
a. Bv voor een diagnose moet je aan minstens 5 van de 8 voldoen. Sommige gaan er 5 hebben en sommige
8, maar ze krijgen nog steeds dezelfde diagnose. Altijd naar het individu zelf kijken!
7. Multideterminisme: gedrag ontstaat door multiple invloeden (nooit 1 factor of gebeurtenis)
a. Verschillende risicofactoren die samenwerken leiden tot probleemgedrag
8. Wat als symptoom wordt gezien is deels cultuurafhankelijk
a. Maatschappelijke impact bv zindelijkheid
9. Probleemgedrag is niet statisch en kan verschillende vormen aannemen over ontwikkelingsfasen
heen (een kind uit zijn problematiek misschien op een andere manier op 6 jaar, dan op 12 jaar)
a. Kijk altijd naar de leeftijd om te gaan kijken of iets pathologisch is. Bv hertesting kan belangrijk zijn
10. Een ‘label’ of diagnose is geen verklaring, nood aan beschrijving mechanismen! (Cirkelredeneringen,
belangrijk, uw diagnose is geen verklaring voor het gedrag, het zijn de mechanismen die belangrijk
zijn
a. We nemen vaak een symptoom van iets als een verklaring bv die heeft aandachttekort, want die heeft
ADHD. Maar het is eigenlijk: hij heeft ADHD, daarom heeft hij aandachttekort
Zowel bij diagnostiekals bij begeleiding belangrijk om te letten op hoe het probleem ONTSTAAN is en IN STAND
wordt gehouden
• PrOP en Integratief beeld
• Kapstokken kennis specifieke etiologie
• Oog voor transdiagnostische processen bv zelfbeeld, emotieregulatie, piekeren,…
STEEDS het particuliere verhaal van je cliënt voorop stellen en vandaaruit interventies bepalen!
Diagnostiek en begeleiding bij kinderen en jongeren: algemene en specifieke
aandachtspunten
Algemene aandachtspunten
Ook bij kinderen en jongeren gelden de ALGEMENE PRINCIPES van diagnostiek en begeleiding
• Wie komt met wat net nu naar hier?
• Handelingsgericht (met oog op de interventie)
• Psychodiagnostisch procesmodel
• Theorie en kennis vormen ‘kapstok’
• Evidence bases
• Grondhouding en ethiek
Specifiekere aandachtspunten
P(R)OP als algemeen kader
Problemen = omgeving x persoonlijke stijl (vaak nog minder vast verankerd)
PR: wat is het probleem?
O: wat gebeurt er in de omgeving (school, thuis, bij vrienden en hobby’s)?, wat vindt kind daarvan?
P: hoe is kind als persoon? Hoe gaat kind met problemen om?
Diagnostiek gericht op goed in kaart brengen van Pr, O, P en hun samenhang Bv probleemspecifieke instrumenten
en/ of gericht op onderkennend mechanisme, opvoedingsvaardigheden/gezinspatronen, contextgegevens,
persoonlijkheid, coping,…
• Interventies vooral gericht op O (waar mogelijk) en
• Door alles in kaart te brengen, kan je gaan selecteren waarop je gaat interveniëren
, Het gezin/ context vaak een prominentere plaats binnen diagnostiek en begeleiding kinderen
• Functioneren van gezin grote invloed op functioneren kind en vice versa
o Bv moeilijke eters – aanpak ouders (je moet samen met de ouders werken om het probleem aan te
pakken)
o Systeemdenken: het kind vertoont het probleem, dat ‘familiaal verpakt’ zit (scapegoat, identified
patient) (je behandeld heel de context/gezin samen) → systeemdenken denkt dat je via de context het
probleem zal oplossen
▪ Identified patient: degene due de symptomen draagt
▪ Scapegoat: de zindebok, degene die de symptomen toont
• ‘Schuldvraag’ is niet aan de orde maar ‘hulpvraag’ (ouders voelen zich vaak schuldig, een deel van de
begeleiding is dan om dat te gaan ontkrachten)
Ingangspoorten bij kinderen
= om kinderen te kunnen begrijpen, en hen te helpen zichzelf te begrijpen, zullen we ons moeten verdiepen in de taal
die zij gebruiken
Aanpassen als HV:
• Beperkt vocabularium
• Weigering kind
• Beperking in abstract denken
• Beperkte zelfreflectie
• Gebruik alternatieve ‘inganspoorten’…
→ Verplaatsen in referentiekader kind, rekening houden met beperkingen in TOM (kunnen verplaatsen in een ander)
en cognitieve ontwikkeling, gebruik ‘creatieve’ technieve)
Opsporen van symptomen, risicofactoren en beschermende factoren bij kinderen via multi-method-multi
informant methode!
• Observatie
• Gesprekken
• Gevalideerde en genormeerde instrumenten (vragenlijsten en interviews)
• Kind, ouder, leerkracht,…
• Verschilldende contexten
Je gaat op het examen een casus krijgen, waarbij je aanbevelingen gaat doen, hoe jij er diagnostisch mee zou
omgaan. Punt 4 is cruciaal bij diagnostiek en daar gaat ze op letten tijdens het examen!! Multi-method-multi-informant
methode
Doelstellingen les 1
• Het domein van KLOP en zijn eigenheden en belangrijkste begrippen situeren en uitleggen
• Kritisch reflecteren over de grens tussen normaal en afwijkend gedrag (normethiek, kaders)
• De premisses van KLOP benoemen en kan hij/zij/die deze actief illustreren met een voorbeeld
• Een aantal belangrijke algemene aandachtspunten van diagnostiek en begeleiding bij kinderen en jongeren
benoemen en de geziene uitgangspunten uitleggen
• De principes van het prop-model als algemeen kader binnen KLOP benoemen en kan hij/zij/die deze
uitleggen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romyvanherk1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now