, Inleiding tot het recht 2 – De Belgische
staatsstructuur
1 Kenmerken van de Belgische staat
Negentiende eeuw: De Belgische politieke, administratieve en gerechtelijke structuren
werden opgebouwd. In die eeuw gold de liberale democratie als het ideale politieke model.
In dat politieke model staan grondbegrippen als rechtsstaat, democratie, scheiding der
machten en eenheidsstaat centraal.
1831: De Belgische Grondwet werd in de negentiende eeuw beschouwd als de best
geslaagde en consequentste uitwerking van dat liberaal-democratische model.
1.1 Rechtsstaat ( politiestaat/dictatuur)
De liberale rechtsfilosofie ligt aan basis van rechtsstaat!
Voornaamste taak v.d. overheid: respecteren & beschermen v.d. persoonlijke rechten van
ALLE burgers
Respect
Respecteren in fundamentele rechten: gelijkheid voor de wet, persoonlijke vijheid,
vrijheid van meningsuiting …
Overheid moet haar eigen wetgeving naleven (iemand niet willekeurig of zonder
reden van vrijheid beroven)
Bescherming
Beschermen tegen
- agressie van buitenlandse mogendheden
- aantasting van de rechten door medeburgers
Zorgen voor onafhankelijke rechtscolleges = rechten beschermen & sancties
opleggen
Overheid moet uitvoerende structuren voorzien: vb. politie
Rechtsstaatbegrip werd in 20ste eeuw aangetast door sterk toegenomen staatsinmenging
(sociaal, economisch, cultureel & fiscaal vlak)
Veel regels beperken de persoonlijke vrijheid => wetsstaat ontstaan
2
, Overheid richt zich nu vooral op reguleren van gedrag van burgers en besturen
overheidsdiensten
Handelingen overheid moeten rechtstreeks bepaald zijn in de wet of door wet
toegelaten zijn
1.2 Democratie
= manier om een staat te besturen
Rechtstreeks (heel moeilijk)
Onrechtstreeks: om de 5 jaar volksvertegenwoordigers
Volgens liberale politieke filosofie = rechten en belangen van alle burgers beschermen en
dienen => burgers laten deelnemen in staatsbestuur door kiesrecht
VANDAAG: stemrecht + opkomstplicht
In 19de eeuw: kiesrecht enkel voor gegoede klassen
Beter oordelen over politieke beslissingen
Vooral welgestelden betaalden belastingen => inspraak in besteding belastingen
Grondwetsherzieningen (1893 & 1921) => algemeen stemrecht voor mannen
In 1947 = algemeen stemrecht voor vrouwen
Arbeidersorganisaties meer invloed => meer sociale wetgeving, staatsinmenging
economische leven, uitbreiding openbare diensten, semipolitieke rol sociale
organisaties & belangengroepen
GEVOLG veralgemening stemrecht: democratische stelsel versterkt => kloof tussen
overheidsbeleid en bevolking verkleind
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zovandorpe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.37. You're not tied to anything after your purchase.