Sprekend verleden - Training voor het examen met historische contexten Havo vanaf 2018 Examenkatern Geschiedenis
Een samenvatting van het examenkatern Geschiedenis. Training voor het examen met historische contexten. H4 De Koude Oorlog Bevat heel H4 wat paragraaf 1 t/m 4 bevat. Succes met leren!
H4 De Koude Oorlog 1945-1991
Paragraaf 1 Tijdelijke bondgenootschappen tussen Oost en West valt na de Tweede
Wereldoorlog uiteen
Onderling wantrouwen tussen Oost en West vóór 1945
Tijdens de Koude Oorlog stonden de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten en hun
bondgenootschappen tegenover elkaar. Vanaf het aan de macht komen van de communisten in
Rusland tot aan de Tweede Wereldoorlog hadden het Westen en de SU veel redenen om elkaar te
wantrouwen:
- Tijdens de eerste wereldoorlog streed Rusland samen met Engeland, Frankrijk en de VS tegen
Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Maar het na de Oktoberrevolute 1917) communistsch
geworden Rusland sloot apart vrede met Duitsland. De bondgenoten van Rusland
beschouwden dat als verraad en stuurden troepen om de communisten ten val te brengen.
Westerse troepen vielen toen Rusland binnen om Russische troepen te helpen die tegen de
communistsche regering streden. De communisten wonnen deze oorlog in 1922.
- In 1919 werd in Moskou de Komitern = Communistsche Internatonale) opgericht. Bijna alle
communistsche groeperingen in de wereld sloten zich bij de Komitern aan. Hun doel was om
de wereldrevolute te bevorderen: de hele wereld zou communistsch moeten worden.
Hierdoor voelde het westen zich bedreigd.
- De SU voelde zich bedreigt door het Westen, dat vijandig stond ten opzichte van het
communisme. De SU vreesde dat het Westen na de burgeroorlog opnieuw zou proberen een
einde te maken aan het communisme in de SU. De SU noemde dit de kapitalistsche
omsingeling.
- In 1938 trok Stalin uit de Conferente van München de conclusie dat de SU niet op hulp uit
West-Europa hoefde te rekenen bij een Duitse aanval.
- Eind augustus 1939 sloten Hitler en Stalin een niet-aanvalsverdrag.
- In september 1939 werd Polen, de bondgenoot van Frankrijk en Engeland, door Duitsland en
de SU aangevallen en verdeeld.
De basis van het vertrouwen tussen Oost en West zat in het verschil tussen het Sovjet-systeem
communisme) en het westerse systeem kapitalisme).
Sovjet-systeem Westers systeem
Sociale verhoudingen Klassenloze samenleving Gelaagde samenleving, vooral
gebaseerd op inkomen en
bezit
Houding tegenover andere Nastreven van een Respecteren van andere
landen communistsche regeringsvormen mits deze de
wereldrevolute eigen regeringsvorm niet
bedreigen
Politeke stelsel Communistsche Parlementaire meerpartjen-
partjdictatuur democrate
Staat versus individu Totalitaire staat Democrate/individuele
vrijheid
Economie Economische staatscontrole Ondernemers beziten grond
met behulp van en bedrijven, willen zo groot
vijfjarenplannen mogelijke winst
planeconomie) markteconomie)
, Wantrouwen tussen Oost en West tjdens WO II versterkt
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog leek het dus zeer onwaarschijnlijk dat de VS en de SU
elkaars bondgenoten zouden worden.
Maar beide landen raakten betrokken bij de oorlog:
- De SU raakte direct betrokken bij de Tweede Wereldoorlog toen Hitler het niet-
aanvalsgedrag met de SU schond en op 22 juni 1941 een grote aanval op de SU lanceerde.
- De VS raakten direct betrokken bij de Tweede Wereldoorlog, toen Japan op 7 december
1941 een zware aanval uitvoerde op de marinebasis van de VS in de haven van Pearl Harbor
op Hawaii. Enkele dagen later verklaarden Duitsland en Italië de oorlog aan de VS. Japan,
Duitsland en Italië werden samen de Asmogendheden of de As-Rome-Berlijn genoemd.
Het Geallieerde bondgenootschap beruste op een gemeenschappelijke vijand: het Derde Rijk van
Hitler, en dus niet op wederzijds vertrouwen. Het wantrouwen bleef, ook toen de SU en het Westen
elkaars bondgenoten waren. Door de volgende twee kwestes werd dat wantrouwen versterkt:
1. Het Tweede Front: Duitsland viel in juni 1941 de SU binnen. Vanaf 1941 tot 1944 vocht
driekwart van het Duitse leger aan het Oostront. Stalin wilde naast dit eerste front in Oost-
Europa een Tweede Front: invasie van de westerse Geallieerden in Frankrijk, om de Duitse
druk aan het oostront te verlichten. Dit kwam in juni 1944.
2. De Poolse kweste: Het wantrouwen van de westerse Geallieerden ten opzichte van de SU
nam nog toe door gebeurtenissen in Polen tjdens de oorlog:
- De Poolse regering, die na het uitbreken van de oorlog naar Engeland was gevlucht, eiste dat
na de oorlog de oude grenzen van Polen worden hersteld. Dat zou de teruggave betekenen
van gebied dat door de SU in 1999 was veroverd. Stalin vond dit belachelijk, omdat het
gebied voor de Eerste Wereldoorlog bij Rusland had gehoord.
- In 1943 vermoordden Russen tenduizenden door hen krijgsgevangenen gemaakte Poolse
officieren en andere Polen uit de bovenlaag van de bevolking.
- In augustus 1944 kwam het Poolse verzet in Warschau in opstand tegen de Duitse bezeter.
De SU kwam toen niet te hulp, hoewel een Sovjet-leger de stad dicht genaderd was. Veel in
het westen dachten dat de SU met opzet het niet-communistsche Poolse verzet had laten
uitmoorden door de nazi’s.
- De SU hielp in Polen een communistsche regering aan de macht.
De conferente van Potsdam: besluiten over Duitsland na moeizame onderhandelingen
In Februari hielden de Grote Drie de regeringsleiders van de VS, Engeland en de SU: Roosevelt,
Churchill en Stalin) in Jalta op de Krim in de SU een conferente over de voortzetng van de oorlog en
de toekomst van Duitsland en Europa. Op 8 mei 1945 capituleerde het Duitse rijk.
Hiermee kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Europa.
Eind juli 1945 kwamen de Grote Drie, als overwinnaars, opnieuw bijeen om de onderhandelingen
voort te zeten. Deze conferente werd gehouden te Potsdam In de Duitse bezetngszone van de SU,
nabij Berlijn). Alleen was Roosevelt overleden en opgevolgd door vice-president Truman. Churchill
was opgevolgd door de socialist Atlee.
De westerse Geallieerden en de SU hadden ten aanzien van de toekomst van Duitsland verschillende
doelen voor ogen:
- De SU wilde Duitsland militair zwak houden, hoge herstelbetalingen voor de in de oorlog
aangerichte schade opleggen en alleen een regering toestaan die niet tegen de SU was.
- De westerse Geallieerden wilden dat Duitsland in de eigen behoefen zou kunnen voorzien,
een democratsche regering zou krijgen en geen hoge herstelbetalingen hoefde te doen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GPMEXAMENS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
