De eerste twee ondertitels (het nog te ontdekken kind en beschermingsfase)
zijn nog federaal, daarna merken we dat de verschillen in meningen tussen
Vlaanderen en Wallonië sterk verschillen en er dus een defederalisering komt.
2.1 HET NOG TE ONTDEKKEN KIND
1810 - 1867
De tussenkomst van de overheid was er enkel wanneer de vrede binnen de
samenleving verstoord werd (bv: het plegen van een misdrijf) deze regel
gold voor iedereen (zowel kinderen als volwassenen, aangezien er nog geen
onderscheid werd gemaakt)
Enige juridische kader: gevormd door het strafrecht beperkte aandacht
voor jongeren (enkel als groep binnen de delinquentie personen)
o Dus: geen afzonderlijk juridisch kader voor deze groep
o Maar: jongeren werden niet altijd op dezelfde manier bestraft als
volwassenen
Er werd nl. binnen het strafrecht rekening gehouden met (1) de leeftijd
van de betrokkene en (2) het oordeel des onderscheids van de
betrokkene
Oordeel des Het vermogen van een kind/minderjarige om te oordelen
onderscheids over wat goed en fout is
(1)Betrokkene = minderjarig? automatische strafvermindering
(2)Betrokkene = geen oordeel des onderscheids? geen straf, maar een
alternatieve maatregel (opmerking: hierin ligt de basis van gedwongen
hulpverlening voor jongeren die strafbare feiten pleegden)
Jongeren die geen misdrijf gepleegd hadden (‘moeilijke kinderen’) vielen onder
het burgerlijk wetboek
Mogelijkheid voor ouders om vrijwillige ‘hulpverlening’ (dit is een
opsluiting in de gevangenis, dus niet echt hulpverlenend) te vragen aan
overheid
Opmerking:
Delinquente kinderen = jongeren die feiten hebben gepleegd
Moeilijke kinderen = misnoegde vader, jongeren die geen feiten
gepleegd hebben
12
,Opmerking: in 1867 was het zo dat een minderjarige altijd minder zwaar
gestraft werd dan een volwassene
13
,DELINQUENTE JONGEREN IN 1867
Mechanisme
Toepassing van het normale strafrecht (nog geen afzonderlijk juridisch
kader voor jongeren die misdrijf gepleegd hadden voorzien)
o Gebaseerd op de klassieke leer = mensen zijn vrije, denkende
wezens met een vrije wil en ze kunnen dus zelf de keuze maken
tussen goed en kwaad
o Wanneer iemand regelovertredend gedrag stelt en de overheid
tussenkomst, gaat men er dus van uit dat de verkeerde beslissing
genomen werd door de betrokkene
Vanaf 16 jaar volledig schuldbekwaam doch strafvermindering
o Jongeren + 16 worden geacht volwaardige keuzes te maken en te
beseffen welke impact hun handelen heeft (i.e. schuldbekwaam)
o Strafrecht is in essentie een schuldstrafrecht: iedereen wordt
geacht de wet te kennen en een keuze te maken tussen goed en
kwaad (de mens heeft nl. verstandelijke vermogens waardoor ze de
wet kunnen kennen en hun eigen handelen kunnen begrijpen en
sturen = redelijke mens)
Beneden 16 jaar: controle oordeel des onderscheids bijkomende
strafvermindering of alternatief circuit
o Beschikken over oordeel des onderscheids: -16 jarige valt onder
het strafrecht, maar er komt nog een bijkomende
strafvermindering omdat de betrokkene nog geen 16 jaar oud was
o Niet beschikken over oordeel des onderscheids: -16 jarige valt niet
onder het strafrecht en krijgt dus ook geen straf, maar wordt ter
beschikking gesteld aan de regering (TBR)
MOEILIJKE KINDEREN
Mechanisme
Overheidsinterventie voor jongeren die (nog) geen misdrijf gepleegd hadden
was nog niet mogelijk
Preventief optreden was dus niet mogelijk
Reden: dit botste met het absolute idee van ouderlijk gezag, waarbij de
ouders de volle verantwoordelijkheid hebben voor de opvoeding van hun
kinderen gedwongen hulpverlening voor ‘moeilijke kinderen’
bestond dus nog niet
Maar wel: vrijwillige hulpverlening op vraag van misnoegde
vader hierbij heeft de vader het recht om hulp te vragen aan de
14
, overheid omdat de jongere zich gedraagt op een manier die een grote
ontevredenheid met zich meebrengt
o Gevangenzetting van de jongeren voor één maand (soms verlening
tot 6 maand voor jongeren +16)
o Opmerking: je kan het dus niet echt hulpverlening noemen
Kritieken over 1867 (‘eerste fase’)
Kritieken ‘delinquente jongeren’
Rechtsonzekerheid over regime waarin ze terecht zullen komen:
jongeren werden beoordeeld door gewone strafrechter (niet
gespecialiseerd) willekeur?
o Onzekerheid omdat het niet duidelijk was of de jongere gestraft
zou worden of ter beschikking gesteld zou worden aan de regering
Geen variatie in mogelijke maatregelen: een -16 jarige die niet beschikt
over een oordeel des onderscheids wordt sowieso ter beschikking gesteld
aan de regering (praktijk: plaatsing in verbeterhuis)
o Geen mogelijkheid om individueel te kijken naar de behoeftes van
de jongeren en de interventie daaraan aan te passen
Duur van de interventie i.f.v. de ernst van de feiten: duur is
gekoppeld aan de feiten
o Geen mogelijkheid om te kijken naar wie de jongere is en welke
context: de feiten zijn doorslaggevend, niet de persoonlijkheid
o Enkel: wat is er gebeurt en welke straf hangt daaraan?
(proportionaliteitsbeginsel)
Duur van de interventie niet flexibel tijdens uitvoering: door het
legaliteitsdenken van de klassieke leer moest de duur van de interventie
vooraf bepaald zijn
o Geen mogelijkheid om rekening te houden met de mogelijke
evolutie die een jongere doormaakt
Kritieken ‘moeilijke kinderen’
Niet snel genoeg kunnen ingrijpen: geen mogelijkheid om als overheid
tussen te komen, enkel wanneer de vader ernaar vraagt overheid
zou preventief moeten kunnen optreden wanneer men ziet dat de
jongere zich bevindt in een gevaarlijke/onzekere situatie
Geen echte hulpverlening: de zogenaamde hulpverlening bestond uit
een gevangenzetting van de minderjarige + enkel de vader kon hulp
vragen
Opmerking: de kritieken zijn meteen ook de krachtlijn op wat er veranderd in
de wet
15
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller indiavanhaute. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.