samenvatting fysiologie (3de deel vd cursus biologie, HFSTK 16-25)
7 views 0 purchase
Course
Biologie (L08A4C)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
samenvatting van het 3de deel van de cursus biologie (fysiologie) voor studenten lichamelijke opvoedingen en bewegingswetenschappen.
hoofdstukken 16-25 (het ademhalingsstelsel & bloedvatenstelsel zijn opgesplitst vandaar 25 hoofdstukken ipv 24)
16. weefsels, organenstelsel en homeostase
17. ze...
Zoogdieren > 200 celtypes
Organisatieniveaus: Cellen → Weefsels → Organen → Orgaanstelsels
Weefsels: groepen van cellen met 1-zelfde embryonale oorsprong die = zijn in structuur & functie
o 3 embryonale weefsels: endo-, meso- en ectoderm
o 4 primaire weefsels bij adulte: epitheel-, blind-, spier- en zenuwweefsel
Organen: combinatie ≠ weefsels die structurele & functionele 1-heid vormen
o Bv: hart, nier & lever
Orgaanstelsel: groepen organen die samenwerken om primaire activiteit van lichaam uit te oefenen
o Vertebraten → 11 grote orgaanstelsels
o Bv: ademhalingsstelsel, bloedvatenstelsel
2 grote lichaamsholten:
o Dorsale lichaamsholte: in schedel & wervels
o Ventrale lichaamsholte: tussen ribben & wervelkolom
Verdeeld door diafragma
Thoracale holte: hart & longen
Abdominopelvische holte: meeste organen
WEEFSELS
EPITHEELWEEFSEL
Bedekt elk opp. van lichaam
Afkomstig van elk van 3 kiembladen
o Bv: epidermis van huis is ectodermale oorsprong
o Bv: epitheel bloedvaten is mesodermale oorsprong
Cellen nauw verbonden & vormen beschermingslaag
Sterke regeneratieve mogelijkheden → epitheelcellen vervangen heel leven
Verbonden met bindweefsel door mm
o Geeft polariteit aan epitheel → essentieel voor functie (barrière vormen)
o Basale opp.: onderkant, verbonden met bindweefsel
o Apicale opp.: bovenkant, vrij in buitenwereld/lumen
3 soorten:
o Plaveiselcellig (afgeplat): gemakkelijk diffusie
Bv: longen & bloedvaten
o Kubiekcellig (bv. Nierkronkelbuisje, vele klieren)
2
, o Cilindercellig: waar contact opp. groot & beschermend moet zijn
Bv: darmstelsel
1-lagig of meerlagig
Meerlagig: uit 2 of meer lagen epitheelcellen
o Naamgeving door vorm/type epitheelcellen dat meeste voorkomt in apicale laag
o Bv: epidermis → meerlagig, plaveiselcellig epitheel
Terrestrische vertebraten → gekeratiniseerde epidermis (beschermt &
waterbestendig)
Lippen bedekt met niet-gekeratiniseerd, meerlagig, plaveiselcellig epitheel
o Cellen niet in contact met basale mm.
Kan uitgroeien tot klieren: produceren metabole producten & secreteren deze in kanaal of lichaamsvl.
o Bv: speekselklieren, zweetklieren, endocriene klieren
BINDWEEFSEL
Bindt & ondersteunt alle andere weefsels
Mesoderm afkomstig
2 soorten:
o Gewoon bindweefsel: losmazig of compact
o Gespecialiseerd bindweefsel: kraakbeen, been & bloed
BW-cellen meestal niet nauw in contact met elkaar → ondersteund door ECM
GEWOON BINDWEEFSEL
ECM gesecreteerd door fibroblasten
ECM uit:
o Grondsubstantie
o Proteïnevezels
Collageen: stevige vezels als steun
Elastine: elastische vezels
Reticuline: zwaar gecross-linkt netwerk; ondersteunt het collageennetwerk
Losmazig bindweefsel: veel grondsubstantie & weinig vezels
o Bv: onder huid
Compact bindweefsel: weinig grondsubstantie & veel vezels
o Bv: pezen
o Vezels → dezelfde of ≠ oriëntatie
Adipocyten (vetcellen): ingebed in vetweefsel
o In losmazig bindweefsel
o Vetdruppetjes met dun laagje cytoplasma errond
3
, GESPECIALISEERD BINDWEEFSEL
Kraakbeen:
o Bv: gewrichten, strottenhoofd, neus, oren
o ECM uit chondroïtine & collageenvezels (soms elastine)
Substantie enkel bij kraakbeen te vinden & geeft functie
o Stevig & flexibel
o Groei trek-sterkte
o Chondrocyten (kraakbeencellen) liggen in lacunae in ECM
Been:
o Vertebraten uniek
o ECM uit CaP-kristallen
o Osteocyten (beencellen) overleven in verharde beenweefsel
o Blijven in contact via canaliculi
o Vormen systemen van Havers rond capillair waaruit O2 & nutriënten diffunderen n osteocyten
o Been op ≠ manieren gevormd:
Endochondrale beenvorming: osteoblasten dringen kraakbeen binnen & secreteren
ECM (oa collageen, CaP & Ca-carbonaat)
lange beenderen
Intramembraneuze/perichondriale beenvorming: osteoblasten in bindweefsel
maken spontaan been
platte beenderen, herstel van breuken
Osteoblasten zitten vast in matrix → matureren tot osteocyten
Osteoclasten resorberen been → afbreken wanneer nodig
Bloed:
o ECM = vloeibare bloedplasma
o Erythrocyten: rode bloedcellen
o Leukocyten: witte bloedcellen
o Thrombocyten: bloedplaatjes
SPIERWEEFSEL
Bij alle dieren, myosine ontstaan bij sponzen
Glad spierweefsel:
o Niet gestreept, autonoom (niet onder invloed van wil)
o Uit lange, spoelvormige cellen met 1 kern
o In wanden van bloedvaten & rond organen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentje48923. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.44. You're not tied to anything after your purchase.
