Samenvatting Nederlands C
1. Anderstalige nieuwkomers: onthaal en beginsituatie
1.1. Kijkwijzer beginsituatie anderstalige nieuwkomers (GO!)
1.2. Beginsituatie achterhalen ivm (technisch) lezen
• Mbv brochure ‘Taal en teken’: beginsituatie technisch lezen in kaart brengen bij anderstalige
nieuwkomer
• Leeswijzer brochure: (syllabus p 8 – 23)
o 1ste deel: beschrijving van 5 stappen die je doorloopt om de beginsituatie in kaart te
brengen
(→om het niveau van geletterdheid bij de leerling vast te stellen, doorloopt u 5
stappen)
o Zo kunt u nagaan:
▪ Of de leerling heeft leren lezen in de eigen (school-)taal
▪ Of de leerling het Latijnse schrift beheerst
▪ Op welke wijze Latijnse letters door de leerling worden uitgesproken
▪ In hoeverre de leerling de Nederlandse klanken kan verstaan en uitspreken
▪ In hoeverre de leerling de visuele discriminatie van letters beheerst
Bij elke stap vindt u een korte toets die u bij de leerling kunt afnemen
o Lln nog niet is gealfabetiseerd (stap 1 en 2) → stap 3 overslaan!
o Lln Latijnse schrift beheerst (stap 2) → stap 5 overslaan
o Bijlage 7: overzichtsblad waarop u uw bevindingen kunt noteren (p 23)
• Voorbeelden:
o Omar, een 12-jarige anderstalige nieuwkomer uit Marokko. Hij spreekt thuis Berbers.
Zijn ouders geven aan dat hij 2 talen kan lezen.
1
, ▪ Stap 1: Heeft de leerling leren lezen in zijn eigen taal?
▪ Stap 2: Beheerst Omar het Latijns schrift?
▪ Stap 3: Hoe spreekt Omar de Nederlandse woorden uit? (lezen)
▪ Stap 4: Hoe spreekt Omar de Nederlandse klanken uit? (nazeggen)
▪ Stap 5: ?
▪ Ik geef Omar eerst een tekst in het Arabisch (stap 1). Als blijkt dat hij deze
tekst kan lezen, dan leg ik hem ook de Franse tekst voor (stap 2). Ook deze
tekst kan hij vlot lezen, dus hij beheerst het Latijns schrift en kan dus ook op
elkaar lijkende letters van elkaar onderscheiden. (Stap 5 is dus niet nodig.)
Vervolgens ga ik zijn uitspraak na van Nederlandse klanken (stap 3 met
‘bijlage 4 leesblad’ en eventueel stap 4 met ‘bijlage 5 uitspraak van klanken’):
zo breng ik zijn uitspraak in kaart.
o Lenka, een 6-jarig meisje uit Polen. Pools is haar thuistaal. Je denkt van haar ouders
begrepen te hebben dat ze nog niet kan lezen.
▪ Stap 1: Poolse tekst geven Ze kan die nog niet lezen.
▪ Stap 4: Nagaan hoe ze Nederlandse klanken uitspreekt: ik zeg een klank voor,
zij zegt deze na
▪ Stap5: toets 'visuele discriminatie': zo weten of ze onderscheid kan maken
tussen op elkaar lijkende lettertekens
1.3. Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers
1.3.1. Omschrijving onthaalonderwijs
• Onthaalonderwijs
o = onderwijs dat taalvaardigheid Nederlands & sociale integratie ATN bevordert
• Doel:
o ATN voorbereiden op instromen in gewoon onderwijs
o Doorstroming te bevorderen in reguliere klaspraktijk & gedurende de verdere
schoolloopbaan
o ATN in staat stellen op efficiënte manier te functioneren in klas, in overeenstemming
met zijn leeftijd, als lerend individu en als lid van de klas- en schoolgemeenschap
• Ontwikkelt ATN nodige taal- en andere vaardigheden om leerboodschappen
o In klas te kunnen begrijpen
o & om deel te kunnen nemen aan sociale verkeer in de klas & school
➔ Deze vaardigheden ATN in staat stellen zich te integreren in onze samenleving
1.3.2. Definitie van anderstalige nieuwkomers en gewezen anderstalige nieuwkomers
Anderstalige nieuwkomers (afgekort als AN op het aanvraagformulier)
• Anderstalige nieuwkomers
o = lln in basisonderwijs die uiterlijk op 31 december van lopende schooljaar 5 jaar of
ouder zijn en die op dag van voorziene instap in school gelijktijdig aan al de volgende
voorwaarden voldoen:
▪ Nederlands niet als thuistaal of als moedertaal
▪ Onvoldoende onderwijstaal beheersen om lessen te kunnen volgen
▪ Maximaal 9 maanden ingeschreven zijn in school met Nederlands als
onderwijstaal (vakantiemaanden juli en augustus niet meegerekend)
▪ Maximaal 1 jaar ononderbroken in België verblijven
2
,Gewezen anderstalige nieuwkomer (afgekort GAN op aanvraagformulier)
• Gewezen anderstalige nieuwkomers
o = lln in basisonderwijs die in voorafgaande schooljaar ATN waren & onthaalonderwijs
hebben genoten met ten minste lestijden
• ATN na onthaaljaar van school verandert,
o Nieuwe school bij oude school verklaring opvragen waaruit blijkt dat deze lln het
voorafgaande schooljaar AT was & onthaaljaar in die school heeft genoten
1.4. Meertalige taalverwerving
• Syllabus p26: schema (aller hieronder uitgelegd)
• Kinderen die voor het eerst een mondelinge taal verwerven doorlopen 4 fasen:
1)Voortalige fase 2)Vroegtalige fase 3)Differentiatiefase 4)Voltooiingsfase
ste
-1 levensjaar -1 – 2,5 jaar -2,5 – 5 jaar -5 jaar en ouder
-Brabbelen -Losse woorden en -Korte woorden -Langere zinnen
-Eenvoudige woorden vaste uitdrukkingen samenvoegen bijvoorbeeld: mama ik
en zinnen begrijpen -Begrip neemt toe bijvoorbeeld: mama heb honger, mag ik
bijvoorbeeld: neh, -Bijvoorbeeld: koek! mag ik een koek? … een koek eten? ...
prrr… Kijk mama! …
➔ Tijdens fase 1 en 2 luisteren kinderen vooral, we spreken van de stille periode
• Wanneer kinderen 2 talen mondeling verwerven kan dit volgens 2 processen verlopen:
Simultane taalverwerving Successieve taalverwerving
-Meerdere talen worden gelijktijdig aangeleerd -Het aanleren van een bijkomende taal dan de
-Kinderen doorlopen voor elke taal dezelfde moedertaal/talen vangt past later aan (bv
fasen als ééntalige leeftijdsgenoten wanneer een kind naar school gaat)
-! Het metalinguïstisch bewustzijn (= het
vermogen over eigenschappen en gebruik van -Het kind doorloopt dezelfde fases als bij de 1ste
taal te denken) ontwikkelt zich bij simultaan taalverwerving, maar slaat enkele stappen over.
meertalige kinderen op jongere leeftijd (al rond Dit komt omdat het kind zich baseert op de
2 jaar) dan bij eentalige kinderen (pas rond 4 kennis van de eerste taal
jaar)
• Duur van het taalverwervingsproces:
o 2 jaar om een 2e of volgende taal mondeling in dagdagelijkse situaties te beheersen.
▪ Concrete taal bv taal die je gebruikt om naar de winkel te gaan
• Voor kinderen van wie schooltaal de 2e taal is, duurt het gemiddeld 5 à 7 jaar om de
schooltaal onder de knie te krijgen, maar dit kan evengoed 10 jaar zijn!
o Abstracte taal bv de taal van wiskundige begrippen
o Beheersen van abstracte taal hangt samen met beheersen achterliggende cognitieve
interpretaties & redeneringen (bv verbanden zien tussen begrippen)
1.5. Organisatie van onthaalonderwijs
• Onthaalonderwijs bestaat uit:
o Een onthaaljaar
o Een vervolgjaar
• In een basisschool kan onthaalonderwijs op 3 manieren georganiseerd worden:
o Centrale opvang=
▪ Voltijds in een taalbadklas of onthaalklas
3
, ▪ Doel: snel naar reguliere klas (kort in centrale opvang, maximum jaar)
▪ Voordeel: alle nieuwkomers volgen hetzelfde proces
▪ Nadeel: organisatie, sociale integratie, weinig impliciete taalverwerving door
bv klasgenoten
o Semi-geïntegreerde opvang=
▪ Een beperkt aantal uren in de onthaalklas
▪ Overige lessen bij reguliere klas
▪ Voordeel: sociale integratie, traject meer op maat/spreekkansen en feedback
▪ Nadeel: goede communicatie en afstemming tussen beide leerkrachten
▪ Ook ondersteuning door een zorgleerkracht in de reguliere klas, wordt
beschouwd als semi-geïntegreerde opvang!
o Geïntegreerde opvang
▪ Volgt alle lessen mee bij reguliere klas
▪ Voordeel: maximale integratie
▪ Nadeel: niet gemakkelijk grote kloof te overbruggen tss wat ATN kan en
verwachtingen, alle lessen volgen lastig/niet haalbaar, vraagt veel van lkr
• Bij het bepalen van de organisatievorm in de school moet men rekening houden met:
o Het welbevinden van het kind
o Schoolkenmerken: grootte & complexiteit klas en draagkracht lkr
o Kindspecifieke kenmerken zoals leeftijd, schoolloopbaan, mondelinge
taalvaardigheid, geletterdheid en gecijferdheid
• Aandachtspunten:
o Nieuwkomers op leeftijd te plaatsen
▪ Onder hun leeftijd geplaats → voelen zicht niet goed → leren moeizamer
▪ Soms moeilijke afweging tss gegevens uit beginsituatieanalyse lln,
schoolkenmerken, schoolteam & klaskenmerken
• Belangrijk om te kijken wanneer je lln uit de klas haalt
• Uit beginsituatieanalyse: eerder verworven kennis en vaardigheden verschillende domeinen
zich op verschillende niveaus bevinden
o Moeilijk bepalen in welk leerjaar lln meeste leerwinst zal halen
▪ Welbevinden kind primeert → op leeftijd plaatsen & binnen leeftijdsgroep
aangepast traject te bieden
• Tips
o Bij start onthaaltraject ATN uit klas halen op momenten waarop het voor hen moeilijk
is om te volgen
▪ bv door vereiste voorkennis of het ontbreken van visuele ondersteuning
▪ NIET uit klas tijdens uren lichamelijke opvoeding, muzische vorming of
STEM/techniek → ‘praktische lessen’ handig om snel taal te leren
o Spring flexibel om met uurrooster van de onthaalklas
o Start nieuw schooljaar nieuwe ATN ingeschreven → samen opvangen in onthaalklas
▪ Zo lln veilig gevoel geven op school
▪ Na tijdje blijkt dat verschillen tss lln te groot zijn → lln in groepjes verdelen
obv leeftijd en/of schoolse voorgeschiedenis
▪ Groep klein houden →lkr zorgen voorpersoonlijk taalaanbod, meer
spreekkansen en meer persoonlijke feedback op taalproductie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Naiodenoose. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.78. You're not tied to anything after your purchase.