- Stel trouwfeest voor iedereen zal verschillend beeld hebben erover, feiten zullen wel
gelijkaardig weergegeven worden
- Alles is perceptie emoties kleuren beleving
Gewaarwording & waarneming
- = een continuüm, geen tegenovergestelde begrippen :
o Gewaarwording = sensatie : opname stimulatie + vertalen stimulatie in
elektrochemische neuronale signalen gestuurd naar de hersenen die omgezet
worden in beelden, klanken, geuren…
o waarneming = perceptie : organiseren, interpreteren en begrijpen gewaarwordingen
Emoties
- 3 belangrijke functies:
1. overlevingsgericht
2. adequate communicatie in een sociale context
3. cognitieondersteunend
- 3 aspecten van emotie:
1. Beoordeling van situatie of stimulus
2. Respons (fysiologische opwinding, gezichtsuitdrukking, ander gedrag)
3. Bewuste, subjectieve ervaring (waardoor we emotie kunnen duiden & benoemen; gevoelen)
Emotie = reactie op een stimulus die bestaat uit een fysiologische opwinding en gepaard gaat
met een evaluatie van de stimulus, een gezichtsuitdrukking en een subjectieve ervaring
Evaluatie van de stimulus
- Grotere overlevings- en voortplantingskans bij het leren herhalen van positieve interacties en het
ontlopen van negatieve interacties
Emoties en conditionering
- Ruw onderscheid tss aangename en onaangename emoties
- Aangeleerd door o.a. biologische predispositie en sociaal leerproces
Wanneer gebeurt de beoordeling van de stimulus?
- James-Langetheorie : stimuli uit de omgeving lokken automatisch een lichamelijke reactie uit die
naderhand door onze hersenen als een emotie geïnterpreteerd wordt
Vb: gevaarlijke hond reactie sympatisch ZS
, Kritiek :
o reacties van lichaam niet snel en gedifferentieerd genoeg om te weten of je moet
vechten of vluchten (pas na 1 à 2 sec) dus in strijd met basissequentie
o bij inspuiting adrenaline enkel lichamelijke symptomen, geen emoties
lichamelijke opwinding ≠ voldoende voor emotie
- Cannon-Bardtheorie: emotieopwekkende situatie stimuleert gelijktijdig het sympathisch
zenuwstelsel en de hersenen
- Lazarus’ theorie van de cognitieve beoordeling : emoties kunnen niet tot stand komen zonder
cognitieve beoordeling van de stimulus
1e stap in emotionele sequentie = cognitieve beoordeling situatie
Daarna fysiologische opwinding
Vb: Iemand naderen in donkere steeg → eerst beoordelen of persoon pos. stim. (vriend),
neutrale stim. (wandelaar) of neg. stim. (potentiële aanrander) is → dan pas emotie
genereren en adequate reactie op gang brengen
Onbewuste processen bij stimulus-beoordeling
- Voorgaande theorieën bevatten elk een stukje waarheid:
James & Lange: mensen lezen emoties gedeeltelijk af door te reageren op lichamelijke
veranderingen
Cannon & Bard: 2 onafhankelijke routes (bewust & onbewust)
Lazarus: ook cognitieve interpretatie nodig
,- Volgens Murphy en Zajonc dient cognitieve beoorldeling niet bewust te gebeuren
Experiment : gedurende (2 sec.) Hoe graag zie je het teken? ( schaal 1-5)
o helft ppen: voor karakter 1 sec lang of geen enkel effect
o andere helft ppen: zelfde maar gedrurende 4 duizendsten van seconde wel door
beïnvloed hoewel niet te herkennen was zagen teken liever wanneer voorafgegaan
door lachend gezicht
conclusie : emotie begint niet bij cognitie
Verdere evidentie:
o amygdala reageert hevig op kwaad kijkende gezichten of kwaad klinkende stemmen
o amygdala reageert op stimuli die vanuit evolutionair perspectief schrikreactie geven
bedreigende zaken en ook op woorden zoals ‘gevaar’ en ‘dood’
Sterkste evidentie voor bestaan 2 verschillende herkenningsroutes (bewuste &
onbewuste) in onderzoek gezichtsherkenning
o Prosopagnosie (moeite hebben met het herkennen van gezichten)
Onderzoek: Vraag naar herkenning foto vertrouwde persoonen tegelijk
galvanische huidreactie (elektrische geleiding van de huid) meten
o Capgraswaan (door hersenschade overtuiging hebben dat mensen en dieren uit
directe omgeving opeens hun vertrouwdheid verloren hebben en vervangen lijken
te zijn door dubbelgangers (soms buitenaards))
beschadiging onbewuste emotionele herkenningsroute mensen uit
omgeving nog herkennen maar vertrouwd gevoel kwijt zijn en daardoor
kille dubbelgangers lijken verhoogde huidreactie ontbreekt dan
Lichamelijke component van emoties
- Emoties: altijd gepaard met lichamelijke veranderingen Daardoor heviger dan gewone
denkprocessen
- Lichamelijke reacties bestaan uit activatie van symp. ZS en specifieke gezichtsuitdrukkingen
Bijdrage symp. ZS tot emoties :
o Emoties → fysiologische arousal (opwinding lichaam) → o.b.v. autonoom ZS
Fysiologische arousal = emotie specifiek?
patroon van lichamelijke veranderingen t.g.v. emoties ≠ specifiek
genoeg om een emotie te identificeren
fysiologisch signaal bevat enige info maar niet genoeg om exacte
emotie af te leiden
fysiologische arousal = noodzakelijk voor emoties?
Patiënten met ernstig letsel aan ruggengraat met grotendeelse
afsnijding symp. ZS als gevolg
vertonen verminderde emotionele ervaring maar geen
volledige verdwijning
vertonen verwachte hersenactiviteit t.g.v. angst maar in
mindere mate en niet in alle omstandigheden
F.A. helpt bij ervaring emoties, maar niet noodzakelijk want
bewust ervaren van gevoelens zijn het gevolg van subtiel
samenspel tussen lichamelijke en cognitieve factoren
, o Verhoogde activiteit symp. ZS is eenvoudig te registreren (hartslag, bloeddruk of
handpalmgeleiding) → principe achter leugendetector (wel risico op vals pos. en
vals neg.)
Gezichtsuitdrukking van emoties
- Emoties = gepaard met lichamelijke veranderingen daarom heviger dan gewone
denkprocessen want lichamelijke reacties bestaan uit activatie van symp. ZS en specifieke
gezichtsuitdrukkingen (Ekman):
1. Droefheid 4. woede
2. Blijheid 5. verrassing
3. Angst 6. combinatie walging/minachting (soms moeilijk te onderscheiden)
Darwin opperde voor het eerst idee van universele gezichtsuitdrukkingen voor emoties in 19de E
(boek The expression of the emotions in man and animals) expressie van emotie kwam tot stand
o.b.v. evolutieprincipes beschreven in ‘the origin of spicies’
- 2 bewijsgronden voor zijn stelling:
1) duidelijk overkomst tussen emotionele uitdrukkingen bij mensen en bij dieren
2) alle mensen gebruiken dezelfde emotionele expressies emoties kunnen uitdrukken had
verschillende overlevingsvoordelen
- Argumenten Darwin ter discussie gesteld door 2 redenen:
1) opkomst behaviorisme
2) maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel
Toch hadden Darwin en Ekman het aan het rechte eind:
- zelfs ongeletterde stam in Nieuw-Guinea zonder contact met andere culturen kon
emoties op foto’s herkennen
- andere evidentie: glimlach van blind geboren kinderen wanneer ze zich goed voelen
Duidelijkste evidentie voor universele, aangeboren gezichtsuitdrukkingen voor emotie: blijheid
die door glimlach tot uiting wordt gebracht
- 2 soorten glimlach:
1) Authentieke glimlach
2) Gespeelde glimlach
Hypothese over het belang van gezichtsfeedback
- Gezichtsuitdrukking helpt niet enkel omstanders helpt ook persoon zelf bij ervaren en
interpreteren van emotie
- Hypothese van gezichtsfeedback: emotionele ervaring van persoon wordt door spieractiviteit in
gezicht versterkt of verzwakt
- Hypothese over gezichtsfeedback slecht nieuws voor patiënten die niet kunnen lachen door
verlamming van mondspieren
Studie: Depressieschaal afnemen bij patiënten
o correlatie depressiescores met enerzijds totale mate gezichtsverlamming en
anderzijds mate waarin verlamming glimlach belemmert
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jenssenpelgrims. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.55. You're not tied to anything after your purchase.