Summary
Samenvatting Gemeenschapsgericht werken (bachelor orthopedagogie)
- Course
- Institution
Samenvatting gemeenschapsgericht werken: ppt + notities
[Show more]
Seller
Followelkepelsemacker
Reviews received
Content preview
Examen: 2 open vragen uit leeswijzer + mc (verhoogde cesuur)GEMEENSCHAPSGERICHT WERKEN
LES 1 VERMAATSCHAPPELIJKING
1 VERMAATSCHAPPELIJKING IS HOT = POPULAIRE TERM MET EEN HOGE AAIBAARHEIDSFACTOR
Tegelijk: containerbegrip dat vele ladingen dekt
dezelfde terminologie, andere invulling/visie
onderhevig aan discussie en kritiek
2 SOCIO-HISTORISCHE ONTLEDING
Laag 1: de sociale relatie tussen overheid en burgers
1830: klassiek-liberale staatsopvatting = de overheid komt zo min mogelijk tussen in private
aangelegenheden: geen pensioen, geen ziekte-uitkering,…
Eind 19e eeuw: sociale kwestie = slechte leefomstandigheden en grote kindersterfte zorgden voor
sociale onrust
Eind 19e eeuw – begin 20e eeuw = van afstandelijke naar sociale relatie tussen overheid en
burgers/gezinnen
1914: invoering leerplicht
Gesubsidieerde liefdadigheid
Sociaal beleid en sociale voorzieningen
Laag 2: deïnstitutionalisering en community care
1960/1970: kritiek op de residentiele zorg
Sluiting grote psychiatrische instellingen
Begrip community care: extramuralisering van de zorg
Onderscheid in de (gezondheids)zorg tussen eerste, tweede, derde en nulde lijn
Laag 3: solidariteit
Koude solidariteit
Na wereldoorlog 2: uitbouw van de verzorgingsstaat
Via de sociale zekerheid:
a) Levenslange sociale bescherming voor iedereen (door belastingen) -> gezinsbijslag,
pensioen,…
b) Solidariteit tussen mensen die elkaar niet persoonlijk kennen (koud= rationeel, vanop
afstand)
Warme solidariteit
Leidend principe: subsidiariteit
1
, Zorg wordt in de eerste plaats verwacht in de informele en private sfeer.
(‘warm’ = dichtbij, rechtstreeks)
Burgers worden aangesproken op een ‘morele plicht’ om de zorg en ondersteuning voor
medeburgers feitelijk op te nemen.
Burgers beslissen zelf over de spelregels: wie dit ‘verdient’ en wie niet.
3 NIEUW BEGRIP? OF HISTORISCHE CONSTANTE?
o Vormgeving aan de relatie tussen overheid en burgers
o Rol van de formele hulpverleners (professionals) en informele hulpverleners (mantelzorg,
buren, vrijwilligers,)
o Verbonden met solidariteitsopvattingen
DE HUIDIGE CONTEXT
4 VERMAATSCHAPPELIJKING IN HET RECENTE BELEIDSDISCOURS
“Verschuiving binnen de zorg waarbij ernaar gestreefd wordt om mensen met beperkingen (van
lichamelijke, verstandelijke of psychische aard), chronisch zieken, kwetsbare ouderen, jongeren met
gedrags- en emotionele problemen, mensen die in armoede leven,… met al hun mogelijkheden en
kwetsbaarheden een eigen zinvolle plek in de samenleving te laten innemen, hen daarbij waar nodig
te ondersteunen en de zorg zoveel mogelijk geïntegreerd in de samenleving te laten verlopen. ”
“De lokale besturen nemen ten volle hun regierol op inzake de vermaatschappelijking van de zorg.
Dit betekent dat ze voluit ondersteuning geven aan de mantelzorgers, vrijwilligerszorg en
buurtzorg.” (Vlaamse Regering, 2019)
“We blijven verder inzetten op de vermaatschappelijking van de zorg.” (Vlaamse Regering, 2019)
5 EEN VERHAAL IN VERSCHILENDE SECTOREN
o Geestelijke gezondheidszorg Art. 107
“De Koning kan in specifieke financieringswijzen voorzien om, op experimentele basis en
beperkt in de tijd, een prospectieve en programmageoriënteerde financiering van
zorgcircuits en netwerken mogelijk te maken.” (Vlaamse Regering, 2008)
o Ondersteuning voor mensen met een beperking Perspectief 2020
“Gewoon als het kan, bijzonder als het moet.”
o Integrale Jeugdhulp
“De jeugdhulpverlening ‘vermaatschappelijken’ of met andere woorden maximaal een
beroep doen op de eigen krachten van de gebruikers van de jeugdhulpverlening en van
hun omgeving.” (Vlaams Parlement, 2013)
o Ouderenzorg
“Een leeftijdsvriendelijk Vlaanderen versterkt de positie van de ouder wordende
personen in de samenleving, beklemtoont hun eigen regie en biedt toegankelijke en
kwaliteitsvolle zorg en ondersteuning op maat en tegemoetkomingen wanneer
kwetsbaarheid de overhand neemt.” (Vlaamse Regering, 2022 – Vlaams
ouderenbeleidsplan 2020-2025)
2
,6 CENTRALE BEGRIPPEN
o Deïnstitutionalisering: komen meer terecht in samenleving
o Community care
o Inclusie
o Verbinding, netwerken
o Contextgericht werken
o Eigen kracht, zelfredzaamheid
o Vraagsturing, zelfbepaling
o Respijtzorg: kortverblijf
o Solidariteit: koud warm?
7 POSITIEVE EN NEGATIEVE LEZING
POSITIEVE LEZING
o Recht op een volwaardige deelname aan de samenleving
o Ondersteuning in (i.p.v. weg van) de samenleving
NEGATIEVE LEZING
o Zorg door de gemeenschap in plaats van door professionals
o Professionals zijn te duur, er zijn te veel zorgvragen
POSITIEVE ASPECTEN
8 VERMAATSCHAPPELIJKING GENEREERT KANSEN
o Vermaatschappelijking streeft naar een solidaire samenleving.
o Erkenning dat elke burger recht heeft op een volwaardige plaats in de samenleving én het
recht heeft die mee in te vullen.
(~ Recht op participatie en zelfbepaling)
o Erkenning van de kracht en de eigen expertise van burgers.
o Voorkomt dat mensen gereduceerd worden tot hun problemen.
o Voorkomt dat mensen geïnstitutionaliseerd worden en daarbij geen deel meer uitmaken van
de samenleving.
o Stimuleert zorginnovatie.
o Opent de ogen voor de mogelijkheden in de buurt en eigen leefomgeving.
AANDACHTSPUNTEN
9 MOGELIJKE RISICO’S EN VALKUILEN
o Inclusief burgerschap: structurele en sociale component
Fysieke aanwezigheid ≠ erbij horen, deel uitmaken van
Is de samenleving hier klaar voor?
o Verbinding, autonomie en participatie, MAAR…
Gebrek aan sociale cohesie als probleem én oplossing?
3
, Mensen in kwetsbare situaties moeten het meest beroep doen op hun (kwetsbare)
netwerk (als dat al bestaat).
Gebaseerd op een fictief mensbeeld: de mondige, gemotiveerde, autonome en rationele
burger
Nadruk op eigen verantwoordelijkheid en autonomie kan nadruk op eigen schuld
worden
Mogelijkheden creëren en voorwaarde vervullen voor participatie ≠ mensen dwingen tot
participatie
Te sterk en onterecht dichotomisch denken:
autonomie (thuis) – afhankelijkheid (professionele zorg)
LES 2 FORMELE-INFORMELE ZORG
Opbouw les formele en informele zorg
1. Individu:
Wat betekent de klemtoon op vermaatschappelijking en gemeenschapsgericht werken voor
de cliënt?
2. Context:
Wat betekent de klemtoon op vermaatschappelijking en gemeenschapsgericht werken voor
de omgeving?
3. Organisatorisch:
Sociaal schaduwwerk - Wat betekent het voor de zorgorganisatie en professional?
0 EERST EVEN TERUGSPOELEN
Vermaatschappelijking: positieve en negatieve lezing
Positieve lezing:
o Recht op een volwaardige deelname aan de samenleving
o Ondersteuning in de samenleving
Negatieve lezing:
o Zorg voor de gemeenschap in plaats van door professionals
o Professionals zijn te duur, er zijn te veel zorgvragen
1 BETEKENIS VOOR HET INDIVIDU
Verhaal van Germaine
= Wijst ons op het kijken naar het belevingsaspect
De zorgnoden zijn niet zwaar genoeg om ondersteuning te kunnen krijgen
2 BETEKNIS VOOR DE CONTEXT
2.1 MOGELIJKE RISICO’S EN VALKUILEN
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elkepelsemacker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now