Dit is een uitgebreide samenvatting van algemene heelkunde uit de 3de bachelor diergeneeskunde. Belangrijke zaken staan in het vet en zijn onderlijnd, dit maakt het studeren ook overzichtelijker.
Gemaakt in het academie jaar 2023 en gegeven door prof Van Ginneken. Alles wat de prof in de lessen ...
- Examen
o 2,5u
o 5 vragen
§ 1ste vraag wijst naar 1ste leerdoel
• Naam instrument, hoe te hanteren,…
de
§ 2 vraag over hechtmateriaal/hechtmethode
• Motiveren wrm bepaald materiaal kiezen en wrm bepaald hechtpatroon
§ 3de vraag over spoed
• Leerdoel 1 en 5 hierin verwerkt
§ 4de vraag: verhaal over wonde
• Hemostase en wond behandelplan uitleggen OF
• Fase wondheling en behandelplan uitleggen
• à je krijgt vraag over wondheling en hemostase!!!! (vraag 4 en 5 hierover gaan)
de
§ 5 vraag
Vertellen welk materiaal en waarom, hoe dit toepassen. Bv. vuil en contaminanten verwijderen, maar hoe dit
doen? Hoe spoelen, welke concentratie, hoe hechten,
ASEPSIE
- Wat ging fout in filmpje
o Haar los à haar gebonden
§ Mag niet in operatieveld hangen (hoeft dus daarom niet allemaal in kapje te zitten)
o Blote handen
§ Tijdens chirurgische ingreep: extra bescherming
§ Andere ingreep: niet steriel
o Geen mondmasker à wel mondmasker
o Juwelen à geen juwelen
o Mascara à geen mascara (bij fel knipperen kan dat vallen)
o Bewogen enthousiast/te wild à rustig, beheerst blijven (stof mag niet opwaaien)
KENMERKEN OPERATIERUIMTE
- Oude foto (want lichtbakken en niet computer gestuurd)
• Belangrijk: zo min mogelijk bewegen
o Aantal personen beperken +
o 1 deur (zodat niet als doorgang gebruikt worden) liefst met venster in zodat mensen kunnen zien
je bent bezig
- Operatieruimte met 1 deur en een voorbereidingsruimte
o Zodat vuile ruimte waar patiënt proper maken voor operatie
o Ruimte waar je je als chirurg kan opkleden
- Liefst zoveel mogelijke ruimtes
o Maar als op boerderij? à dan ruimte opdelen in verschillende ruimtes
- Tafel zodat daar alles steriel opgedaan kan worden (afbakening)
- Typisch voorbereidingsruimte
o Vuilbak: waar geschoren haren in kunnen
o Wasbak: je handen wassen + steriel zetten
o Stofzuiger: voor haren opzuigen
OPSLAGRUIMTE
- Steriel materiaal, verschillende opties:
- Rechtse foto: materiaal voorbereiden
- Linkse foto: links materiaal steriel
- Je kan werken met instrumenten trolley, maar belangrijk is opslag die afgeschermd is
o Best met glas zodat je het niet moet opendoen en kijken maar direct kan zien
- Op stickers datum geschreven + type pakket (weke chirurgie, ovariectomie) zodat je niet verder moet
zoeken
- 1 deur met glas, zodat zien wat ze aan het doen zijn
OPERATIE TEAM
- Ver genoeg van:
o Operatieveld
o Waar steriel materiaal is
o à omdat te hard spetteren tijdens handen wassen à dit bevuild worden à chirurgisch
veld/steriel materiaal niet meer steriel
§ Hoe dit vermijden?
• Diepe wasbakken = oplossing tegen spatten
• Komt op lendenhoogte zodat rest kleren niet bevuild kan worden
• Bediend met elleboog, voet of knie (vanaf elleboog zijn armen niet meer proper)
- Kledij/handschoenen, niet nabij:
o Operatieveld: want luchtverschuivingen
o Niet steriel als te dicht bij steriele instrumenten
OPERATIELOKAAL
- Moet onderhoudsvriendelijk zijn
o Overal afgeronde hoeken: is poetsbaar (anders vuil in hoekjes kunnen wegkruipen)
- Geen ramen
o Want mag niet open, anders tocht krijgen
- Zoveel mogelijk rollend materiaal
o Flexibele inrichting
o Kunnen wegschuiven om te poetsen
2
,- Klok
o Geen horloge mogen dragen/gsm
- Toegang beeldmateriaal
- Verwarming
o Ruimte moet 20-21°C zijn
§ Bij hittegolf: dan koelen
§ Kou: verwarmen
§ Moet voldoende vochtigheidsgraad (40-60%) hebben
• Te laag? à verdamping van lichaamsvloeistoffen
• Maagdarmtractus operatie: weefsel snel indrogen want vocht verdampen om
luchtvochtigheid bij te sturen
• à dus voldoende vochtig zijn voor verdamping tegenaan
- Verlichting vanuit 2 hoeken
o Voor geen schaduw
• Foto’s
o à zien afgeronde plint à goed kunnen schoonmaken
o Alles op wieltjes: voor nodige flexibiliteit + schoonmaken (zie foto boven)
o Rechts: scherm voor toegang beeldmateriaal
o à kan op examen gevraagd worden met foto
RECOVERY
- Moet warmer zijn
o Bij anesthesie: lichaamsT dalen, want regulatorische capaciteit patiënt gaat weg à op warmtemat
plaatsen (bijverwarmen)
§ Bij recovery ligt deze mat niet
§ Dus daarom hier warmer maken of voldoende doeken/bedding materiaal
- Zuurstof voorzien
o KHD onder inhalatie anesthesie gebracht à anestheticum gemengd met O2 dan à krijgen dit bij
want ademhalingsfunctie onderdrukt door anesthesie
- Rustig
o Zodat rustig kunnen ontwaken
- Veilig
o GHD na ontwaken hebben ataxie: nog niet gecoördineerde bewegingen kunnen uitvoeren
o Alle wanden beveiligd met stootkussens
§ Als dier omvervallen? à zich niet kunnen verwonden
DO’S AND DONT’S
- Beperkt geluid
o Luchtstromen kunnen naar patiënt gaan
o Aan zelfde kant staan en naar elkaar dan praten
• Filmpje: wat valt op
o Geen scheiding, precies in voorraadkamer
o Steriel materiaal ligt open en bloot (wel verpakt, anders niet steriel)
o Geen mondmaskers
o Veel scherpe hoeken
o Boeken, pc horen niet op deze plek
3
, § Enkel hechtmateriaal/steriel materiaal
o Inrichting ruimte niet ideaal
o Armband aan
o Instrumententafel chaotisch gerangschikt
o Afval op chirurgisch veld à moet in vuilbak
• Do’s en dont’s à bij fotoronde gevraagd!
VOLGORDE VAN INGREPEN
- Je wil vermijden dat je tussen elke operatie alles opnieuw moet poetsen
o Dus operaties plannen van proper naar vuil
- Wat zijn propere operaties?
o Niet-traumatische wonde
§ Bv. incisie
§ Is bewust gemaakt
o Geen penetratie van ademhaling, urogenitaal of spijsverteringsstelsel
§ Deze hebben eigen microflora, van zodra penetratie doorheen deze stelsels en zelfs al
minimale lekkage ben je dus minder goed bezig
§ Bv. ovariectomie: kleine schede bij tuber uterina = minimale lekkage maar is minder
proper dan incisie van huidletsel
- Gecontamineerde operaties
o Traumatische wonde = iets waar patiënt mee afkomt (heb je niet zelf gedaan
§ Bv. wonde hechten
- Traumatische wonde
o Bv. steekwonde
o Iets waar patiënt mee afkomt, gelinkt aan trauma maar nog niet te oud
o Trauma veroorzaakt wonde wat niet bewust is
o Snijwonde is eigenlijk ook incisie maar niet bewust
- Vuile wonde
o Wonde gelinkt aan trauma ouder dan 4u?
§ Want dan bacteriële flora in wonde exponentieel gegroeid à zo’n hoge aantallen dat als
vuil beschouwd wordt
- Tandheelkunde
o Vaak in voorbereidingsruimte gedaan
o Tandsteen verwijderen: je penetreert niets maar wel vuil materiaal à meer naar onder plaatsen
- Lijstje met operaties op examen krijgen
o Zelf plannen wat je eerst doet en waarom en hoe classificeren
SCHOONMAKEN
1. Schoonmaken voor desinfecteren
2. Desinfecteren met breed spectrum
o Juiste verdunning, T en contacttijd respecteren
3. Wegwerp schoonmaakmateriaal
4. Emmer droog bewaren
o Emmer omdraaien/ondersteboven
4
,VOORBEELD SCHEMA
1. Afstoffen met desinfectans
2. Beginnen met meest propere patiënt
3. Chirurgisch materiaal gebruikt/niet gebruikt maar wel opengelegen à verwijderen
4. Tafel en instrumententrolley afstoffen met desinfectans en zichtbare vuil verwijderen
5. Volgende patiënt
6. Laatste patiënt grondiger schoonmaken en desinfecteren
- En volgende dag opnieuw
CHECK LIST?
- Hiermee werken, zodat je niets vergeet
5
,STERILISATIE EN DESINFECTIE
ALGEMENE PRINCIPES
• Filmpje paard met cornage (in 20ste eeuw): operatie uitvoeren
o Paralyse van N. laryngeus recurrens langs links (want die gaat het verst) à 1 van KB niet kunnen
bewegen à stemband slap hangen en flapperen
§ Zakje van Morgagni wegnemen want zorgt voor littekenweefsel en zo stemband
aangespannen worden
o Buiten, afgebakend met hooibalen (paard wordt hierop gelegd)
o Scheren met blote handen
o Ontsmetten
o Doek met chloroform (niet precieze dosis dus)
o Paard op rug gedraaid
o Operatie met blote handen
à andere manier dan we nu zouden doen
• Principes van Halsted
o Verschillende principes beschreven: 1 hiervan is asepsie
o Leefde in deze tijd
DEFINITIES
• Asepsie
o Gaat over levend wezen
§ Chirurgisch veld aseptisch maken
o Materiaal: sterilisatie en desinfectie gebruiken
• Sterilisatie: verwijderen van alle micro-organismen
o Gebruiken bij instrumenten en ruimte
o Iets dat zaken gaat penetreren? à mogen geen MO op zitten à dus steriliseren
• Desinfectie: verwijderen van pathogenen
o Doen bij stethoscoop
o Gebruiken bij instrumenten en ruimte à gericht naar niet-levende materie
§ Schadelijker voor levende materie
- Soms desinfectie/sterilisatie à bij endoscoop
INSTRUMENTARIUM
- Instrumentarium
o Waarvoor materiaal gebruiken?
o Als invasie ingreep doen? à dus risico op introduceren micro-organismen, dan instrumentarium
moet steriel zijn!
- Stethoscoop
o Op huid komen
o Af en toe schoonmaken en ontsmetten
- Endoscopen
o Tussensituatie
o Als oppervlakkig in mondholte blijven (mondholte uitgebreide flora) à niet steriliseren
o Tot in dunne darm, trachea gaan? à veel dieper gaan, niet zo beladen met bacteriële flora à wel
steriliseren
o Dus zit op tweesprong (ertussen)
6
,STERILISATIE CHIRURGISCH MATERIAAL
- Instrumentarium, 2 manieren:
o Chemisch
o Thermisch
o à schoonmaken zeer belangrijk bij beide manieren
§ Onmiddellijk schoonmaken als je het kan doen
§ Niet onmiddellijk kunnen schoonmaken? à alles openleggen, scharnieren open en dan
in water leggen
• Zo kan organisch materiaal eraf weken
o Al het materiaal op instrumententafel (ook al is het niet gebruikt geweest) à gecontamineerd!
§ Allemaal schoonmaken (ook al is niemand eraan geweest)
§ 2 manieren:
• Onmiddellijk
• Niet onmiddellijk
§ Reinigen met de hand
• Gebruik maken van pH neutraal detergent
• Zachte borstel
• Speciaal borsteltje gebruiken voor holle instrumenten
§ Gebruik maken van ultrasone reiniger
• = soort van bakjes, hierin detergent doen à bakjes trillen
o Detergent en trillen van bakjes: zorgt voor alles losschudden van
instrumenten
o 5-10 min laten trillen
o Na reinigen nog doen, want detergent mag niet achterblijven (soms EZ
inzitten)
o Controleren instrumenten of ze nog werken
THERMISCHE STERILISATIE
D11
¨ Thermische sterilisatie
o Gebaseerd op fysieke principes, hierin 2 manieren:
§ Droge hitte
• In gewone oven
• Minder efficiënt
• Wanneer stoom niet mogelijk is, dit gebruiken
§ Stoom = vochtige hitte
• Sneller denaturatie van EIW krijgen à ook EIW van MO à kunnen dan niet
overleven
• Dit dus meest frequent gebruikt
• In autoclaaf gedaan
o Gamma stralen à niet in DGK praktijk
§ Wel voor hechtmaterialen te steriliseren in bedrijf
D14
- 2 vormen autoclaven
o Klassieke systeem
7
, § = oude systeem
§ Hierbij lucht vervangen door stoom
§ Stoom komt van boven binnen en gaat lucht via onderen eruit duwen
§ Nadeel
• Lucht kan in holle instrumenten zitten, waardoor dit niet goed gesteriliseerd
wordt
• Duurt even voordat lucht vervangen is à langdurig proces
o Vacuüm
§ = recente toestellen
§ Eerst alle lucht weggezogen (ook uit holle instrumenten) à vacuüm ontstaan
§ Hierna wordt pas stoom in autoclaaf gebracht
§ Dit duurt normaal even lang
§ Als deur sluiten? à cyclus starten en op korte tijd ruimte ontdaan van lucht, vacuüm
§ à dan ruimte gevuld met stoom
§ à laat kortere cyclus toe: flash sterilisatie
• Via indicatoren controleren of stoom materialen heeft gesteriliseerd
VERPAKKING ~ METHODE D14
» Bij autoclaaf: materiaal verpakken
o Verpakken in papier of katoen
§ Allerlei vouwmanieren om dit uit te
oefenen
o Vandaag frequenter: plastic zakjes gebruikt
§ Zie foto: verpakking met papier rondom
doos waarin gaten zitten
• Stoom doorheen papier en door gaten van doos
§ Zie foto: etui met plastic aan ene kant en aan andere kant papier met poriën
• Stoom doorheen papier en in zakje terecht komen en in instrument steriliseren
• Voordeel zakjes:
o Je ziet wat je daarin hebt zitten
- Belangrijk: zoveel mogelijk reinigen zodat al organisch materiaal weg is en stoom goed ter plaatse geraakt
o Dit willen controleren: indicatoren gebruiken of iets in autoclaaf heeft gezeten of niet
§ Soort van chemische indicatoren = bepaalde moleculen die, wann bepaalde T bereikt is,
van kleur veranderen
o Kleuromslag vertelt: toestel heeft tot die T verwarmd
§ Kleuromslag zegt enkel dat machine heeft gewerkt zoals zou
moeten
• Normaal, nog niet gesteriliseerd: nog wit
• Proces gelukt? à zwarte streep
o Kleuromslag zegt niet of instrument steriel is
• Aan buitenkant van pakketje: weinig gevoelige kleven die niet snel reageert
• En eentje op moeilijk bereikbare plaats
o In pakketjes tussen instrumenten
o Als T hier niet bereikt wordt? à kleur niet veranderen
§ Het is makkelijker om aan buitenkant T te bereiken dan
binnenin
8
,CHEMISCHE INDICATOREN D15
¨ Chemische indicatoren
o Kleuromslag bij vochtige warmte
o Ethyleenoxide: kleuromslag als blootstelling lang genoeg bij speciale autoclaven
o Zeggen alleen dat het toestel heeft gewerkt zoals het zou moeten werken
o Systematisch iedere keer gebruiken
BIOLOGISCHE INDICATOREN D16
¨ Biologische indicatoren
o = betrouwbaarder
o = buisjes/samples met extreem resistente MO die niet pathogeen zijn
§ Die buisjes met resistente sporen ergens insteken à sterilisatieproces doorlopen en
eruit halen à met agar incuberen à flora groeien? à sterilisatie niet gelukt, MO niet
dood
o Biedt meer garantie dat sterilisatie gelukt is à MO dood
o Als onderhoudsregelmatige controle doen, niet elke dag
STERILISATIE CHIRURGISCH MATERIAAL
D17
- Linkse foto
o Op zakjes al boven indicator
§ Instrument erin en indicator van kleur omslagen
ASEPSIE
D18
- Grootste bron van contaminatie:
o Patiënt
§ Grootste bron van contaminatie
o Chirurg, assistent
o à zo min mogelijk laten zijn
o à iets doen in mondholte, dan volledige scrub doen à nee
§ Dus aanpassen aan soort ingreep
D19-20-21-22
- Hoe chirurgisch veld zo aseptisch mogelijk maken?
o Desinfectans/antiseptica gebruiken:
§ Jooddragende stoffen hiervoor nodig
• = Tensio actief à zorgt dat bepaalde organische materialen kapotscheuren
§ Bisguanidine, bv. chloorhexidine
§ 70% alcohol gebruiken
o Gebruiken niet alleen voor ontsmetten chirurgisch veld, ook voor chirurgisch materiaal
desinfecteren
- Meeste rekening houden met
o Urine, faeces, haren
9
, - Urine
o Dieren op voorhand dit laten doen of blaas manueel leegduwen in voorbereidingsruimte en
waarom?
§ Irriterend, zorgt voor verweking huid, operatiedoeken nat en dus makkelijker MO
capteren
- Faeces
o Manueel verwijderen
§ In deze regio (naast rectum)à beursnaad plaatsen zodat geen ongelukken tijdens
operatie gebeuren
- Haar
o Via tondeuse zodat minste schade aan huid
o Huid opspannen
o Met haarrichting mee scheren voor gros verwijderen
o Daarna tegen haarrichting zodat haar kort genoeg
o Scheermesjes nadeel:
§ Huid beschadigen, geeft micro-letsels (zelfde bij chemisch ontharingsmiddel, maakt huid
poreuzer à niet aangewezen)
D24
- Scrubben operatieveld
o Bedoeling: zoveel mogelijk vuil en losliggende dode huidcellen verwijderen
o Hiervoor anti-septische zeep gebruiken
§ Voor oplossen organisch materiaal (detergerende werking)
§ Ook contaminanten kwijt geraken
§ Bij oor opletten met povidone jodine
o Hoe scrubben?
§ Centrum operatieveld (waar je snijdt) moet properste zijn, hier aankomen en dan
cirkeltjes naar buiten toe maken
• Niet teruggaan want dan smeer je het terug uit
• Beginnen in centrum en zo naar buiten
• Of in vierkantjes doen
D25
- Ontsmetten operatieveld
o Hoe?
§ Met alcohol
• Met spuitflacon
• Met gaasjes die je in alcohol drenkt (en dan zelfde procedure)
D26
- Positionering
o Veld proper gemaakt, nu patiënt positioneren
§ Ervoor zorgen dat patiënt goed ligt door: opgerolde handdoek
o Scrub en ontsmetten doen als dier al gepositioneerd is
D27
- Draping = chirurgische doeken, extra bescherming tussen jou en patiënt
10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlotte1203. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.31. You're not tied to anything after your purchase.
