Samenvatting van het boek: Sociologie, een inleiding.
complete samenvatting van alle hoofdstukken uit het boek
boek is samengesteld voor rijksuniversiteit Groningen.
Stof geschikt voor eerste jaar pedagogische wetenschappen
Hoofsst k 1
Moeilijk om tot een defniie van sociologie te komen.
Sociologie is een levende wetenschap die zich onder invloed van haar eigen bevindingen en inzichten
geregeld vernieuwd.
wat de sociologie ons leert
alles is coningent, maar daarom nog niet arbitrair
coningent de dingen de we doen, de manier waarop onze samenleving is ingedeeld had net zo goed
anders kunnen zijn. Dingen die wij vanzelfsprekend vinden, hadden zich ook op een andere manier
kunnen ontwikkelen. Besef van coningenie kwam in de 17 e eeuw. Dit besef is belangrijk,
bijvoorbeeld om te begrijpen dat afwijkend gedrag door de samenleving word geproduceerd. De
sociologie heef met betrekking tot afwijkend gedrag een dubbele taak het verklaren waarom
bepaald individuen tot afwijkend gedrag komen, maar ook verklaren waarom bepaalde gedragingen
in bepaalde samenlevingen afwijkend zijn en in andere weer niet.
Contingent, gaar niet arbitrair
Mensen hebben respect voor de wet, als ze geloven dat deze van buitenaf (bv religie) worden
opgelegd. Wanneer mensen besefen dat de weten eigen producten zijn, kan het respect
verdwijnen.
Het besef van coningenie betekent dat men de organisaie van de samenleving niet langer op
rekening van goddelijke wil of natuurlijke noodzaak kan schrijven. De mensen zelf zijn er de makers
van. Dit inzicht zorgt voor een oncomfortabel bewustzijn, en niet voor opimisme.
- Verliching aanhangers verwachten dat als mensen uit redenering zouden handelen, de
samenleving vooruit zou gaan. Tegenhangers vreesden dat dit tot egoïsme zou leiden, en dat
mensen hun eigenbelang zouden nastreven. Godsdienst was nodig.
- Auguste comte bedacht term sociologie. Hij pleite voor een zakelijke, wetenschappelijke en
logische sociologie. We moeten regelmaten ontdekken en deze regelmaigheden moeten net
als in de natuurwetenschappen onveranderlijke wetmaigheden hebben. Waargenomen
feiten moeten we tot grotere gehelen maken. Hij geloofde niet dat het volgen van rede tot
een goede samenleving zou leiden. Religie moest maatschappelijke doelen hebben, en de
mensheid vooruit helpen en aangepast zijn aan de nieuwe inzichten van de wetenschap.
Visie van comte het menselijk handelen wordt niet alleen geleidt door rede, maar ook door
impulsen, gevoelens en emoies. moie en rede leidden samen de mens naar posiieve
doelen. Volgens comte kon dit alleen via religie, hij wilde een nieuwe religie vesigen religie
van de mensheid. Hierin stond geen God centraal, maar de mensheid zelf.
- Habeumans we moeten kennis en handelingswijzen ontwikkelen die ons toestaan onze
doelen en onze geschiedenis redelijk te kiezen en te beheersen. Wetenschap reikt ons een
methode aan om op een open wijze met elkaar te communiceren. Door open communicaie
zouden regels en instellingen die we zelf maken, niet meer willekeurig en arbitrair zijn.
Volgens L rman is het zinloos om ons af te vragen welke doelen de juiste zijn. Zelfs met
open communicaie kunnen mensen het nog oneens zijn. chaos kan slechts vermeden
worden door toepassing van de meerderheidsregel. Was meer van de tegen verliching, om
chaos te voorkomen moeten mensen geloven in een bestaande orde. We moeten het
arbitraire gewoon aanvaarden door middel van het rechts-posiivisme de wet verdient
respect, ongeacht de doelen of de inhoud, als het maar op correcte wijze tot stand is
gekomen. We worden het namelijk toch nooit eens over wat rechtvaardigheid is.
, Volgens rabeumas moet het recht rechtvaardig zijn, en mag het aan kriiek onderworpen
worden.
waarog al die zorgen og orde?
Het sociologische probleem van de orde verwijst naar het behoud van de mogelijkheid om tot
nageleefde regels te komen. Sociale orde wordt opgevat als datgene wat het leven een mate van
voorspelbaarheid geef, en op die manier leefaar maakt, tot in extreme situaies toe. Om dit te zien,
moeten we afstand nemen van ons eigen handelen, en vanzelfsprekendheid problemaiseren.
Zonder God, zonder enige beperkingen en respect voor regels, zou het leven onvoorspelbaar en
onleefaar worden.
2 sociologische vragen
- Hoe worden voorspelbaarheid en een mate van orde gerealiseerd? (probleem van de orde)
- Welke regels zijn absoluut nodig en dus niet arbitrair? (probleem van de niet arbitraire
coningenie).
De legitigerende derden: natuur, geschiedenis en sagenhang
- Natuur we slagen erin veel fysieke beperkingen die de natuur ons heef opgelegd te
verhefen. Vroeger diende iedereen zich neer te leggen bij een door de natuur opgelegde
orde. Als reacie op het onwetenschappelijke beroep op de natuur hebben sociologen lange
ijd ontkend dat geneica relevant kon zijn voor het verklaren van handelen
Nu is het duidelijk dat natuurlijke condiies en natuurlijke eigenschappen van de mens en zijn
omgeving beperkingen opleggen aan onze keuzemogelijkheden, als is het niet duidelijk welke
beperkingen dit zijn
- Geschiedenis besef van geschiedenis heef aanleiding gegeven tot theorieën die in de
geschiedenis een bepaalde dwingende volgorde onderkennen. Laat mensen doen geloven
dat bepaalde ontwikkelingen onvermijdelijk zijn. bepaalde wensen en opvatngen kunnen
worden voorgesteld als onvermijdelijke toekomst van de mensheid. Ook de geschiedenis legt
beperkingen op, er is niet duidelijk welke beperkingen dit zijn en hoe dwingend ze zijn
- Samenhang samenhang tussen verschillende maatschappelijke instelling. Bv onderwijs en
economie.
Het beroep op de natuur, geschiedenis en samenhang is steeds een manier om de bestaande orde te
verantwoorden en te legiimeren. Beroep op de legiimerende derde, die buiten en boven de wil van
de mensen staat.
Hoofsst k 2
de taak van de socioloog: de cijferaar, gythejager, levenskunstenaar
- De cijferaar de empirische analyische taak
De sociologie wil de samenlevingsvormen, de organisaies en de groepen waarin we leven in
beeld brengen. We moeten inzicht verwerven in de samenhang daar tussen en vat krijgen op
regelmaten en oorzaak gevolg relaies. Dit wordt de empirisch analyische opdracht
genoemd. De sociologie krijgt vaak te maken met verschijnselen die al lang bestaan, maar die
plotseling worden geproblemaiseerd. Het is vaak moeilijk om de waarom vraag te
beantwoorden.
(boys problem slechter presteren van jongens blijkt te komen door andere houdingen, stoer
doen, agressief. Dit leidt tot slechtere prestaies ipv de feminisering van het onderwijs)
, Het aanleren van methodes om empirisch analyische kennis te verwerven is belangrijk voor
sociologen. De moeilijkste fase is de analyse, hierin word er gezocht naar samenhang en
verklaringen. Interpretaie is hierbij belangrijk.
De funcionalisische theorie stelt dat de vorm van een instelling bepaald wordt door de
vorm van andere instellingen, of dat de vorm van een instelling funcioneel moet zijn voor
andere instellingen. Moet aangepast zijn aan elkaar, bijvoorbeeld gezin en economie.
- Mythejager de kriische taak
Het verspreiden van empirisch analyische kennis zorgt vaak voor conficten. Mensen hebben
bepaalde belangen bij een bepaalde kijk of visie en negeren het vaak wanneer deze visie
wordt verworpen. De socioloog zal met zijn onderzoeksresultaten dikwijls tegen bestaande
belangen en vooroordelen ingaan. Hij toont een dieperliggende werkelijkheid die mensen
soms liever niet onder ogen zien. De kriische funcie van de socioloog steunt op de hoop dat
een zo nuchter en realisische mogelijke kijk op de werkelijkheid uiteindelijk de beste kansen
biedt voor iedereen.
- De levenskunstenaar de prakische taak
Niet alle sociologen vinden de kriische rol nutg. Volgens hun gaat het er niet alijd om of de
uitspraak juist is, maar gaat het erom dat de overtuigen de mensen helpt te leven. Soms
heef het nut om een mythe te laten voortbestaan.
De empirische analyische taak blijkt de kernopdracht van de sociologie. De beste socioloog weet de
3 te combineren.
De houding van de socioloog
De houding van de socioloog vertoont steeds 4 kenmerken belangstelling voor samenhang,
afstandelijke betrokkenheid, empirische gezindheid en respect.
- Belangstelling voor samenhang
Marcel maus sociale verschijnselen moeten we bestuderen in hun totaliteit. We moeten de
samenhang zien tussen verschillende verschijnselen. Reciprociteit wederkerigheid, wie iets
krijgt moet ook iets terug geven. Lijkt vrijwillig, maar heef een sociaal verplichtend karakter.
Geven van geschenken heef een economische funcie, maar ook een poliieke funcie.
De socioloog moet zoeken naar een diepere samenhang tussen de vormen van instellingen
(economie, poliiek, gezin enz.) en naar de logica die ze samen verbind. en instelling kan
niet op zichzelf worden begrepen, maar wel in het licht van een andere instelling.
- Afstandelijke betrokkenheid
Weber enerzijds moet de socioloog een specialist zijn, maar er moet ook genoeg
intellectuele vrijheid zijn om hier tussen te komen.
De socioloog moet betrokken zijn bij de samenleving waarin hij leef, maar kan tegelijkerijd
ook voldoende afstand nemen om deze te bekijken.
- mpirisch gezind
Sociologen hebben veel meer aandacht voor wat mensen doen dan voor hun eigen
hersenen. Complexiteit van het leven kon volgens Durkheim niet in een paar formules
worden samengevat. Dit kan alleen door een empirische studie.
De empirische gezindheid verplicht hen ertoe stellingen en opvatngen steeds weer aan de
werkelijkheid te toetsen. Dat is niet comfortabel, maar wel nodig volgens sociologen om over
een echte wetenschap te kunnen spreken. Geen uitgangspunt is absoluut of heilig.
- Respectvol
De socioloog moet zich kunnen inleven in anderen. Sommige gedragingen van mensen
kunnen misleidend zijn of absurd klinken, maar dat zegt nog niet dat voor die gedragingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marissakersten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
