Class notes
Penologie_en_Penitentiar_recht
- Course
- Institution
Het docuement bestaat uit de uitgewerkte powerpointslides aangevuld met de lesnotities.
[Show more]
Seller
Follow
britteggermont
Content preview
Penologie en penitentiair rechtHOOFDSTUK 1: Waarom straffen we?
1.1 Inleiding
709 (VS)
400-630 (Rusland,…)
300-400
150-300
138 (Engeland, Wales)
Detentieratio: aantal gedetineerden per 100.000 inwoners
131 Scandinavische landen hebben gemiddeld een lagere gevangenispopulatie (vb . finland
102 weinig gevangenen, maar criminaliteitscijfer stijgt)
70-90 (België)
50-70
Strafontwikkelingen = niet natuurlijke verbonden met crimi. De ontwikkeling van de straf heeft eigen
dynamieken, krachten. We kiezen voor bepaalde straffen eerder dan andere straffen. De straf is geen
automatisch gevolg van criminaliteit
Criminoloog Nils Christie
- Boek: crime control as industry: ontwikkelingen in gevangenispopulaties over heel de wereld
- Bovenstaande cijfers kome van hem
- 2002
- Landen gaan op verschillende manieren om met vrijheidsberoving
hoe donkerder, hoe meer er gebruik gemaakt wordt van
vrijheidsberoving
intensiteit van de detentieratio
veel verschillen, maar crimi zal dit niet kunnen verklaren
gearceerde delen: meer dan 1000 per 100.000
= dit gaat over kwantitatieve veranderingen doorheen de tijd (cijfers)
Er kunnen zich ook kwalitatieve veranderingen voordoen
architecturale veranderingen
o vroeger stervormig: edward dupeciaux
doel toen: boodschap uitsturen: let op
kenmerken: centrale deel, altijd controle en armen => via individuele opsluiting
in cel tot inkeer leiden, betere mens worden
midden in centrum
o nu niet zichtbaar
1
, niet direct zichtbaar dat het een straffunctie heeft
doel blijft hetzelfde maar wijze waarop verandert
ver buiten het centrum (John Prett: punishment and civilisation (verdwijnen
van gevangenis uit het stadsbeeld, houdt verband met hoe we verder zijn
ontwikkeld in de SL)
o nu ook meer transitiehuizen
meer vrijheidsgraden aan gedetineerden toekennen
met aanvraag kan overgegaan worden op elektr. Toezicht (1983: 1 ste keer
gebruikt door rechter Jack love) vw. Invrijheidsstelling
geen detentiehuis
uitvoering van de doodstraf
o kan op verschillende manieren
kruisiging
brandstapel
ter water
dodelijke injectie
verhanging
harde kritiek op naaktfouilles
o Streven naar veiligheid staat onder spanning van de waardigheid van de individu
Proportionaliteit: pas de straf aan aan de ernst van het misdrijf
subsidiariteit: straf niet bij alles wat niet mag
Beccarria: straf zo snel mogelijk laten volgen na het misdrijf (geen fysiek geweld)
Het alledaagse straffen vertoont zekere gelijkenissen met straffen in de strafrechtsbedeling
Maar óók: grote verschillen: cf wettelijk apparaat (rechtbank, gevangenissen), eigen
instellingen, gebruik van dwang, bureaucratisch proces, gespecialiseerd personeel
(zoals rechters, penitentiaire beambten enz.)
Definitie straf
Straf: ‘…een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie wegens
een gepleegd misdrijf’ (Hof van Cassatie, 1924)
straf is ... het juridische proces waarbij overtreders van het strafrecht worden veroordeeld en gestraft
in overeenstemming met gespecificeerde juridische categorieën en procedures" (Garland 1990: 17)
straf is ... de straf voor een misdaad, opgelegd door de rechterlijke macht in overeenstemming met
het strafrecht en uitgevoerd door strafrechtelijke instellingen zoals gevangenissen en de reclassering
(Hudson 2002: 234).
Zeven kenmerken van een straf
2
, (1) Er wordt ‘iets’ toegebracht aan een ander persoon, waarvan verondersteld wordt dat het
onaangenaam is
a. Verlies van vrijheid (gevangenisstraf)
b. Geld (boete)
c. Vrije tijd (werkstraf)
(2) Het toebrengen van de straf is intentioneel en gebeurt om een bepaalde reden
(3) Degenen die de straf opleggen hebben daartoe het recht
a. actoren die gemandateerd worden om zich te buigen over de straftoemeting en
straftuitvoering
(4) De straf wordt opgelegd ter gelegenheid van een daad of een omissie, die een overtreding
van een wet, een regel of een gewoonte inhoudt
(5) Degene die gestraft wordt heeft de inbreuk vrijwillig gepleegd
(6) De redenen om te straffen moeten te rechtvaardigen zijn
(7) Of de bestraffingsact werkelijk als straf wordt beschouwd is afhankelijk van wat de bestraffer
verstaat onder bestraffing en niet van de opvatting van de gestrafte
a. Het gaat om de intentie van de straffer, wat de straffer verstaat over de bestraffing en
niet over de opvatting van de gestrafde persoon
Penologie: bestudeert het opleggen en uitvoeren van straffen
Def: ‘Penologie is de sociaal-wetenschappelijke bestudering van de oplegging en tenuitvoerlegging
van strafrechtelijke sancties ...In de penologie komen vragen aan de orde als: wat houden de diverse
sancties in; welke rechtstheoretische en –filosofische ideeën liggen er aan ten grondslag; welke
doelen wil men ermee bereiken en lukt het om die doelen te realiseren: zijn ze effectief?’ (Moerings
2003: 5)
1.2 Waarom straffen we?
Hoe kunnen we straffen rechtvaardigen?
Voor de slachtoffers (vorm van vereffening)
Maatschappelijke afkeuring van het gedrag door de SL
Kans dat persoon hervalt verkleinen, moet afgeschrikt worden
Vb. toekomstgerichte straffen: kan leiden tot inkeer, met oog op vergroten van geluk van de SL en het
verminderen van criminaliteit
1.3 Klassieke antwoorden op waarom we straffen (3):
1) Retributivisme:
a. kijkt vooral naar het verleden
b. vergelding van het misdrijf staat centraal => de belangrijkste verantwoording van de
straf, het veroordelen van de handeling voor iets wat in het verleden werd misdaan
c. (toekomstige beïnvloeding speelt niet mee)
1.1) Emanuel kant
o Oog om oog, tand om tand
o Straffen worden gezien in verhouding tgo het leed dat veroorzaakt werd
o Proportionaliteitsgedachte
o Talio principe: straffen aanpassen aan de leed
o Plicht om te straffen in alle omstandigheden omdat we plicht hebben om de wet te
gehoorzamen
3
, Wie wet overtreedt, krijgt een voordeel => leidt tot onevenwicht dat rechtgetrokken moet
worden
- Vb. misdadiger die veroordeeld wordt tot doodstraf, op een eiland, ziet een meteoor
afkomen en men weet dat het einde nabij is door de meteoor, ook in dat geval moet de
misdrijfpleger gestraft worden (gaat over ‘in alle omstandigheden’) => Niet zo heel realistisch
Moderne variant => just dessert (de verdiende straf)
- Herstel sociaal evenwicht
- Afkeuring uitdrukken
o Norm bevestigen
- Afschrikking
o Is eigenlijk retributivisme want dat is toekomstgericht
o Hier geen primair doel, maar is bijkomstig effect van de straf
- zorgt voor een hybride model
- In de jaren 70 ontwikkelt
- Het principe van sociale rechtvaardigheid: het idee dat in een samenleving elke burger gelijke
kansen heeft om zich in de samenleving te ontplooien, om tot ontwikkeling te komen. Als er
een misdrijf wordt gepleegd, gaat men het evenwicht in de samenleving verstoren. Waardoor
de straf aanzien wordt als een prijs die je betaalt om het evenwicht terug te herstellen.
- De critici van de desert theorie zullen stellen dat er geen sprake is van een dergelijke sociale
rechtvaardigheid. In de samenleving hebben mensen verschillende kansen. De ene heeft
meer kansen dan de andere, waardoor de straf op een andere manier wordt aangevoeld door
de een dan door de ander.
- Bij het uitwerken van de theorie gaat men ervan uit dat iedereen over gelijke kansen
beschikt. Dit wordt in vraag gesteld. In een ideale wereld hebben de mensen van just desert
gelijk, maar de ideale wereld is niet de reële wereld. Eenieder van ons heeft een andere
achtergrond en zal dus niet op dezelfde manier de voor- en nadelen in de samenleving
genieten. Een rechtvaardige verdeling van de voor- en nadelen in de samenleving is geen
reëel uitgangspunt.
2) Utilitarisme:
a. Tegenovergestelde
b. is toekomstgericht en kijkt vooral naar hoe de straf een bijdrage kan leveren aan het
verminderen van crimi en het vergroten van geluk in de SL. Door de straf een
bepaalde invulling te geven
2.1) jeremy bentham
grondlegger
gericht op de toekomst
preventie
hedonistische mensvisie: mensen willen van nature uit pijn vermijden en gaan op
zoek naar geluk, om plezier na te streven
o preventieve gedachte op voorgrond
doel: Geluk in de samenleving te vergroten en schade die gepaard gaat met crimi
terug te dringen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britteggermont. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now