Summary
Samenvatting - Pedagogiek 1
- Course
- Institution
Samenvatting van 41 pagina's voor het vak Pedagogiek 1 aan de AP
[Show more]
Seller
Follow
Jefke2003
Content preview
Pedagogiek1- PEDAGOGIEK EN OPVOEDEN ................................................................................. 3
1-1- Pedagogiek: een wetenschappelijk kennisdomein over opvoeden ........................ 3
1-2- Omschrijvingen van opvoeden en algemeen pedagogisch handelen .................... 3
1-3- Pedagogische basisbegrippen ................................................................................ 3
1-3-1- Opvoedingsdoelen ........................................................................................... 4
1-3-2- Opvoedingsstijlen ........................................................................................... 5
1-3-3- Pedagogisch klimaat ....................................................................................... 6
1-3-3-1- Pedagogische uitgangspunten ................................................................. 6
1-3-3-2- Open en gesloten leefklimaat .................................................................. 8
1-3-3-3- Aanbevelingen voor het leefklimaat........................................................ 8
1-3-4- Referentiekader en normatief opvoeden ........................................................ 8
1-4- Pedagogische verantwoordelijkheid ...................................................................... 9
1-5- Perspectieven ten aanzien van opvoeden .............................................................. 9
1-5-1- Ontwikkelingsperspectief ............................................................................... 9
1-5-2- Nature – nurture ...........................................................................................11
1-5-3- Sociaal maatschappelijk perspectief .............................................................11
1-6- Opvoedingscontexten ............................................................................................12
1-6-1- Maatschappij..................................................................................................12
1-6-2- Gezin ..............................................................................................................12
1-6-3- School .............................................................................................................12
1-6-4- Buurt, leeftijdsgroep ......................................................................................13
1-6-5- Digitale wereld, nieuwe media ......................................................................13
2- PEDAGOGISCHE VISIES ..........................................................................................14
2-1- Een inleiding in de theorie van Kok en Langeveld ..............................................14
2-1-1- Opvoeden is een functioneel proces van in relatie staan (Kok) ....................14
2-1-2- Opvoeden is een intentionele ontmoeting (Langeveld) .................................15
2-2- Zelf-Determinatietheorie in de opvoeding ............................................................16
2-2-1- Ontwikkeling voeden .....................................................................................17
2-2-2- Bouwstenen van een behoefte-ondersteunende opvoeding ...........................17
2-2-3- Straffen en belonen vanuit de Zelf-Derteminatietheorie ..............................19
2-2-3-1- Intrinsieke en extrinsieke motivatie ......................................................20
2-2-3-2- Belonen en straffen .................................................................................20
2-2-3-3- Pedagogische tik als opvoedingsmiddel? ................................................21
1
, 2-3- Nieuwe autoriteit ..................................................................................................22
2-3-1- Principes nieuwe autoriteit ...........................................................................23
2-3-1-1- Zelfcontrole .............................................................................................23
2-3-1-2- Waakzame zorg of nabij, beschikbaar en aanwezig zijn ........................24
2-3-1-3- Transparantie en autoriteit vanuit netwerk..........................................24
2-3-1-4- Volharding, uitstel en herstel .................................................................24
2-3-2- Nieuwe autoriteit in de opvoedingsondersteuning .......................................25
3- DE HISTORISCHE DIMENSIES VAN OPVOEDEN ................................................25
3-1- Inleiding ................................................................................................................25
3-2- Voor jeugdland: grote mensen in zakformaat ......................................................25
3-3- Grootbrengen door kleinhouden ...........................................................................26
3-4- De eeuw van het kind ...........................................................................................28
3-5- Het kind in de huidige maatschappij ...................................................................29
3-6- Het IVRK ..............................................................................................................29
4- MODELLEN VOOR ANALYSE VAN OPVOEDINGSCONTEXTEN EN
OPVOEDINGSVRAGEN ....................................................................................................30
4-1- Opvoeden gaat (niet altijd) vanzelf ......................................................................30
4-2- Een gezinspedagogisch kader (Hellinckx & Ghesquiere) ....................................30
4-2-1- Het opvoeden als complementair en circulair proces....................................31
4-2-2- Hoe het opvoedproces analyseren aan de hand van dit model .....................31
4-3- Ecologisch systeemmodel (Bronfenbrenner) ........................................................33
4-4- Balansmodel..........................................................................................................35
4-5- Sociaal competentiemodel ....................................................................................37
4-6- Sociale steuntheorie ..............................................................................................37
5- WAAR KENNISGEBIEDEN DOORSTROMEN: PEDAGOGIEK EN
ORTHOPEDAGOGIEK ......................................................................................................39
5-1- Driehoeken van Kousemaker ...............................................................................39
5-2- Van pedagogiek naar orthopedagogiek ................................................................41
2
,1- PEDAGOGIEK EN OPVOEDEN
1-1- Pedagogiek: een wetenschappelijk kennisdomein over opvoeden
• De pedagogische wetenschappen bestuderen de opvoeding, het onderwijs en de
hulpverlening aan kinderen en jeugdigen, met oog op verbetering van de praktijk
• Verbinding levenslooppsychologie: ontwikkelingsfase
• Verbinding sociologie: opvoedingscontext
• Pedagogiek is geen exacte wetenschap
• Feiten, kennis en wetmatigheden krijgen pas betekenis door dit normatief te
bekijken
• Wanneer is opvoeden genoeg?
→ Verbinding filosofie en ethiek: mensbeeld, waarden en normen.
Pedagogiek = wetenschap Pedagoog
Pedagogie = handelingspraktijk Opvoeder
Praktijkgerichte orthopedagoog
1-2- Omschrijvingen van opvoeden en algemeen pedagogisch handelen
‘Opvoeden is een bepaalde vorm van omgang tussen volwassenen en jeugdigen die erop
gericht is steun en richting te geven aan het proces van volwassenwording.’
‘Het algemeen pedagogisch handelen is gericht op het bevorderen van het welzijn en de
ontwikkeling van kinderen, zodat zij opgroeien tot individuen die zelfstandig kunnen
functioneren in de samenleving.’
1-3- Pedagogische basisbegrippen
Opvoedingscontext Opvoeden vindt plaats in gezin maar ook op school en in de
samenleving.
Opvoedingsrelatie De opvoeder gaat een opvoedingsrelatie aan met het kind.
Pedagogisch klimaat De opvoeder creëert een pedagogisch leefklimaat. Het geheel
van aanwezige en gecreëerde omgevingsfactoren, die invloed
hebben op het welbevinden van de leerlingen.
Opvoedingsmiddelen en opvoedingsdoelen na streven.
Opvoeden is een complementair en circulair proces → opvoeder en kind beïnvloeden
elkaar.
Pedagogische Verantwoordelijkheid die je hebt als je een opvoeder bent
verantwoordelijkheid (ouder, professionele opvoeder,…).
3
, Pedagogische Heb je nodig om in te kunnen spelen op de noden van het
sensitiviteit kind → afstemming van het pedagogisch aanbod van de
opvoeder op de pedagogische vraag van het kind.
Opvoeder moet keuze maken → beïnvloed door waarden en normen.
Opvoeden is normatief → de professionele opvoeder maakt die keuzes vanuit een
professioneel denkkader.
• 3 pedagogische basisprincipes:
o Veiligheid en ondersteuning bieden (steunen)
o Ruimte scheppen voor leren en ontwikkelen (stimuleren)
o Regels en grenzen stellen (sturen)
• Ook aandacht voor interactie tussen kinderen (groepsdynamica) en aandacht voor
het betrekken van de context door bv het stimuleren en ondersteunen van
interacties tussen het kind en de eigen ouders.
1-3-1- Opvoedingsdoelen
• Heeft te maken met de mate waarin de opvoeding bewust verloopt.
• Intentioneel karakter van opvoeden = bewust iets willen bereiken met opvoeden.
• Elke opvoeder heeft een doel. Zelfs zogezegd geen doel hebben is ook een doel (vrij en
onafhankelijk opvoeden).
• Hoofdgroepen van doelen:
o Zich leren handhaven in de maatschappij
o Dragen van verantwoordelijkheid voor eigen doen en laten
o Zichzelf ontplooien
o Mogelijkheden en kwaliteiten ontwikkelen
o Ontwikkelen van een eigen identiteit
• Sommige doelstellingen hangen samen met de maatschappelijke positie en
culturele achtergrond.
Samenhang met culturele achtergrond → adhv culturele modellen.
‘Cultuur kan gedefinieerd worden als een patroon van gedrag, kennis en attitudes die
van generatie op generatie worden doorgegeven, en dat de ene groep van de andere
onderscheidt of ten minste als onderscheidend wordt ervaren.’
Individualistische culturen Westers en gericht op autonomie en individuele
prestaties.
• Opvoedingsstijl = meer fysiek contact en face-
to-face interacties (distale interacties).
Collectivistische culturen Niet-westers en relatiegericht. Streven naar sociale
relaties, hiërarchie en gehoorzaamheid aan
groepsnormen. Fysiek contact is belangrijk.
(proximale interacties)
Mengvorm Autonomie-relatiegericht cultureel model.
• Bij gemigreerde populaties die eerst in een
volledig collectivistische context woonden.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jefke2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
57413 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now