Summary
samenvatting gender en diversiteit
- Course
- Institution
Samenvatting van gender en diversiteit uit het jaar
[Show more]
Seller
FollowLissaB
Reviews received
Content preview
Gender en diversiteitLes 1: Genderstudies: een introductie
Waar situeert men genderstudies?
Vergelijkingsbenadering:
- Gender als thema (of man-vrouwongelijkheid)
- Feministische kritieken of genderperspectief op kwalitatieve en kwantitatieve
onderzoeksmethoden ontbreekt geheel
- Risico: vrouwen en mannen worden als singuliere entiteiten beschouwd en weinig
theoretische verdieping
Speciale behandelingsbenadering: (zoals bij ons)
- Gender als perspectief, volledige focus
- Specifiek genderonderwijs in de vorm van keuzevakken, minores, summer courses en
masterspecialisaties
- Risico: trekt enkel studenten aan die al interesse hebben
- Voordeel: diepgaande kennis, interdisciplinaire benadering, bredere kijk dan enkel
vakspecifieke kennis: verschillende vormen van sociale ongelijkheid bestuderen en de
onderliggende machtsmechanismen die deze ongelijkheid in stand houden
Mainstreaming:
- Productie en reproductie van genderhiërarchieën expliciet geconceptualiseerd als
integraal onderdeel van de hoofdvragen van de sociologie/antropologie/psychologie
- Weinig draagvlak, meest institutionele weerstand
- Veelal initiatief individuele docenten (academische vrijheid probleem)
Het concept ‘gender’
- Engelstalig woord, in Nederlands: niet te vertalen
- Vaak gebruikt om verschil met ‘sekse’ weer te geven: onderscheid tussen biologische
aspect van man/vrouw zijn, waar men de focus legt op anatomie, hormonale
verschillen, … en de sociaal culturele constructie van mannelijkheid/vrouwelijkheid
(gender)
- ‘Ontsnapt’ aan zgn. ‘natuurlijkheid’ van geslachtsverschillen, als zgn. ‘neutrale
variabele’ in het onderzoek zoals leeftijd en opleiding, gender zegt dat het een sociale
constructie is, dat het aangeleerd is
- Gender = proces dat te maken heeft met macht in alle feministische theorievorming
- MAAR sekse verwees nooit naar biologische geslacht alleen (vroeger omvattender,
enger geworden door de oppositie met het concept gender)
,Geschiedenis van gender
- Gender als concept bestond al langer in de grammatica, toen de sociaal
geconstrueerde sekseverschillen nog geen term kenden
- Begin 20ste eeuw: sociale wetenschappers: kritische benadering van het biologische
determinisme en categorieën: sekse, ras, etniciteit, nationaliteit, seksualiteit, mentale
stoornis, …
- Psychologen: termen als sekserollen, sekse status, psychologische sekse, sekserol-
identificatie (aantonen dat er meer is dan alleen biologische)
- Midden 20ste eeuw: psychologen/psychiaters John Money, John Hampson & John
Hampson-John Hopkins University: gender binnengebracht in wetenschappelijke
literatuur (identificatie kwam niet altijd overeen met geslacht)
John Money (1921-2006)
- Werk m.b.t. interseks, nieuwe concepten:
o Gender
o Genderrol (1955)
o Genderrol en – oriëntatie
- Kinderen leren gender zoals ze taal leren, eens aangeleerd niet meer gemakkelijk aan
te passen
- Het biologische geslacht determineert niet iemands genderrol en oriëntatie
automatisch
- Kind als tabula rasa, het is een leeg wit blad, via de opvoeding wordt het
ingeschreven in het kind
- Definitie van term gender
o “De term genderrol wordt gebruikt om al die dingen aan te duiden die een
persoon zegt of doet om te laten zien dat hij of zij respectievelijk de status van
jongen of man, meisje of vrouw heeft”
o Gender verwijst naar de sociale en psychologische componenten van wat
vroeger ‘sekse’ werd genoemd
Robert Stoller (1924-1991)
- 1962: eerste ‘Gender Identity Research Clincic’
- 1968: ‘Seks and Gender’: eerste boek met gender in niet-linguïstische vorm
- Lanceert term ‘gender identiteit’ voor de ‘psychologische sekse’
- Psychologische en culturele connotaties i.p.v. biologische:
o “Men kan spreken over het mannelijk geslacht of het vrouwelijk geslacht,
maar men kan ook spreken over mannelijkheid en vrouwelijkheid en niet
noodzakelijkerwijs door iets over anatomie of fysiologie te impliceren. Dus,
terwijl geslact en sekse voor het gezond verstand onlosmakelijk met elkaar
verbonden lijken, zal één doel van deze studie zijn om te bevestigen dat de
twee domeinen niet onvermijdelijk met elkaar verbonden zijn in iets als een
één-op-één relatie, maar elk hun eigen weg kunnen gaan.
o Gender: balans mannelijkheid en vrouwelijkheid in elke persoon
- Stoller feminist!
o “als gender vooral sociaal geconstrueerd is, dan moet iemand het repareren
als het verkeerd gebouwd is”
o Stelt binaire visie op man/vrouw niet in vraag
,Man/vrouw zijn als culturele constructie
- Feminisme is veel ouder dan het concept gender
- Voor de jaren ’50 werd er al gedebatteerd over de historische, culturele en
strucutrele factoren die betekenis geven aan de categorieën “man” en “vrouw”
- Bijvoorbeeld
o Margeret Mead (1901-1978), antropologe:
Toont culturele variabliteit van sekserollen aan
Stelt zo heersende normen in VS in vraag
o Simone De Beauvoir (1908-1988), filosofie:
Stelt het idee van sekse als biologisch bepaald in vraag
Inspiratiebron voor tweede feministische golf
Margaret Mead: Coming of age in Samoa (1928)
- Gebaseerd op veldwerk op Samoa, eiland in de Stille Oceaan
- Hoofdthema: Opgroeien van Samoa meisjes
- Stelling: er bestaat geen puberteitscrisis op Samoa: meisjes mogen vrijuit
experimenteren: geen taboe op seksualiteit
- Wij, in Europa en Amerika, zijn de scheppers van de puberteitscrisis omdat het
ontluiken van seksualiteit tegengehouden wordt door school of andere
disciplineringsvormen
- Contrast met puriteinse ‘fallo-centrische’ VS, vooral door de christelijke normen, heel
veel taboe rond seksualiteit, als er dan iets gezegd werd was het vanuit het
mannelijke perspectief op seksualiteit
- Stelt idee dat puberteitscrisis deel uitmaakt van natuurlijke seksuele ontwikkeling in
vraag, niet louter biologisch, sociaal en cultureel geconstrueerd
Margaret Mead vs Derek Freeman
- Mead is bekritiseerd geweest door de sociobioloog Derek Freeman
- Heeft in de jaren 80 film gemaakt met de vrouwen die Mead had geïnterviewd
- Stelt vast dat wat Mead beschreven had, niet klopte
o Samoa gebruiken veel humor en overdrijving, dus verhalen over vrije
seksualiteit niet waar
o Wel degelijk maagdelijkheidsideaal
Maar 50 jaar later, vrouwen reeds gekerstend (christelijke bekering)
- Freeman gaat uit van een universele psycho-biologische ontwikkeling
- Fundamenteel debat: wat is het belangrijkst Nature of Nurture (feministen)?
Margaret Mead: Sex and Temparement in three primitive societies (1933)
- Een vergelijkende studie van samenlevingen in Papoea-Nieuw-Guinea
- Legde contrasterende genderrollen bloot
o Onder de Arapesh waren zowel mannen als vrouwen vreedzaam van aard en
mannen noch vrouwen voerden oorlog
o Bij de Mundugumor waren zowel mannen als vrouwen oorlogszuchtig van
aard
o Bij de Tchambuli dirkten mannen zichzelf op en besteedden hun tijden aan het
versieren van zichzelf terwijl vrouwen praktisch gezind waren en
handenarbeid verrichten.
, o Dus A. feminien in onze visie op gender, M. masculine en T. omgekeerde
genderrollen in vergelijking met Westerse.
- Toont culturele variabiliteit van genderrollen aan. Nurture belangrijker dan nature.
Simone de Beauvoir: Le Deuxième sexe (1949)
- ‘On ne naît pas femme, on le devient’ (we zijn niet geboren als vrouw, we worden tot
vrouw gemaakt)
- Gaat over de verschillende oorzaken van de minderwaardigheid van vrouwen.
- De Beauvoir weerlegt biologische en psychologische verklaringen en schetst hoe
doorheen de geschiedenis beperkende sociale rollen zijn toegeschreven aan vrouwen
- Schetst toekomst van gelijkheid tussen mannen en vrouwen
- Hoe de sociale context biologische verschillen gaat construeren die ervoor zorgt hoe
dat mannen en vrouwen zich gaan gedragen en voor de ongelijkheid
Introductie van Gender in feministische literatuur (jaren 60-70)
- De term gender zoals we die nu begrijpen is voor het eerst verschenen bij
Amerikaanse feministes vanaf de jaren 60
- Bedoeling: de fundamenteel sociale aard van sekseverschillen benadrukken om
hierarchieën en machtsonevenwichten tussen mannen en vrouwen te kunnen
aankaarten, als geslacht ons niet volledig meer bepaalt dan kunnen we er ook iets
aan veranderen
- Shift van ‘biology is destiny’ naar ’socialisation is destiny’, opvoeding socialisatie
bepaalt
- Als gender maakbaar is waarom het dan houden zoals het is, als het resulteert in de
onderdrukking van vrouwen?
- Heeft geleid tot een proliferatie aan feministische analyses van de onderdrukking van
vrouwen
Kate Millet: Sexual Politics (1970)
- Een van de eerste feministes die de term gender gebruikt in de verwijzing naar
Money en Stoller: Sex is biological, gender psychological, and therefor cultural, het is
cultureel, dus we kunnen het ook gaan veranderen
- Kijkt naar de relatie tussen de seksen en naar seksualiteit in een politiek licht
- Brede definitie van politiek als ‘all power-structured relationships’
- Stelling dat het persoonlijke politiek is, alle relaties waar je machts dynamieken in
kunt zien kan je zien als politiek geladen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LissaB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now