Summary
Samenvatting sociale instituties
- Course
- Institution
samenvatting van alles dat je moet kennen sociale instituties
[Show more]
Seller
Followkayracoudenys
Reviews received
Content preview
SOCIALE INSTITUTIESWHAT’S IN A NAME
Definitie sociologie: sociale instituties:
Geheel van formele en informele regels
Die het gedrag van mensen sturen en hun onderlinge relaties reguleren
En beantwoorden aan een maatschappelijke behoefte
o Dus, de spelregels van onze samenleving (wat mag/ kan, hoe wordt iets geregeld, bij wie
moet je zijn voor wat, wie mag wat doen,…)
o Deze regels kunnen formeel vastgelegd worden via politieke afspraken, wetten, decreten, …
o Of informeel: collectieve gewoontes, normen en waarden
Denk aan: een gezin, onderwijs, justitie, jeugdhulp, welzijnszorg, politiek, gezondheidszorg
Het sociaal agogisch werk: Het geheel van werkvelden, organisaties, voorzieningen, werkvelden, netwerken, …
MET afspraken en regels, afbakening wie verantwoordelijk is voor wat…
BINNEN de kaders van het ‘beleid’ uitgetekend en gecontroleerd door een overheid.
INLEIDENDE BEGRIPPEN
ORGANISATIE BELGISCHE STAAT:
- Grondwet: in grote lijnen uiteengezet hoe de staat bestuurd wordt, hoe diverse instellingen
georganiseerd zijn en hoe burgers zich verhouden tov die instellingen. (België is grondwettelijke staat)
1
, - Monarchie: België wordt geleid door een koning. Koning heeft beperkte persoonlijke macht, hij heeft
enkel bevoegdheden die hij samen met zijn ministers kan uitvoeren
- Representatieve democratie: kiezen wie bevoegd is om wetten te maken taak van parlement (die
worden gekozen door bevolking)
- Verschillende overheidsniveaus
Scheiding der machten (Montesquieu)
Macht Wie? Bevoegdheid
Wetgevende macht Koning en parlement (kamer 1. Wetten (decreten/
van volksvertegenwoordiging ordonnanties
en Senaat) maken/stemmen)
2. Controleren van
uitvoerende macht
Uitvoerende macht Koning en de regering 1. Land leiden
2. Indienen van
wetsontwerpen.
3. Uitvoeren van de
wetten
Rechterlijke macht Hoven en rechtbanken Uitspraken doen over geschillen
Art 1 grondwet: België is een federale staat, bestaande uit gemeenschappen en gewesten
> Hiërarchie rechtsnormen, EN binnen contouren van Internationale verdragen en Europees recht.
Overheid Rechtsnorm
Federale overheid Grondwet, wetten, EU-richtlijnen en internationale
verdragen
Gemeenschappen en gewesten Decreten.
Brussels hoofsstedelijk gewest vaardigt ordonnanties
uit.
Provincies Provinciale verordeningen
Gemeenten Gemeentelijke verordeningen
Staatshervormingen sinds jaren 70 à decentralisatie
2
, - Bevoegdheden worden overgeheveld van Federaal naar centraal niveau (gemeenschaps/ gewest-
niveau) zoals bv: onderwijs, sociale huisvesting, welzijnszorgsector
- Bijvoorbeeld: 6de staatshervorming 2011 (vlinderakkoord) - kinderbijslag overgedragen naar
gemeenschappen
Federale overheid Naar Vlaamse overheid
KINDERBIJSLAG GROEIPAKKET
Deel v sociale zekerheid Deel van welzijnsBELEID
recht beleidsKEUZE
Automatische indexering In gewone begroeting
besparen?
HOOFDSTUK 1: WELZIJN IN DE VERZORGINGSSTAAT
1.1. WELVAARTSSTAAT
Welvaartsstaat= De samenlevingsvorm van sommige rijke geïndustrialiseerde landen waarbij een aantal
grondrechten van de burger effectief gewaarborgd worden.
Deze grondrechten zijn bedoeld om zijn materiële welvaart en zijn kansen tot ontplooiing te bevorderen.
Dit alles gebeurt binnen de parlementaire democratie en met behoud van de vrije markt-economische
productiewijze
PROF HERMAN DELEECK
Verzorgingsstaat, welvaartsstaat, consumptiemaatschappij, …
Grondrechten, ook wel fundamentele rechten of mensenrechten
• fundamentele onaantastbare rechtsnormen
• verzekeren aan elke burger persoonlijke vrijheid en een menswaardig bestaan
• zorgen dat de overheid geen maatregelen neemt die deze inperken
Deze grondrechten zijn vastgelegd in de Grondwet: het recht op leven, de vrijheid van meningsuiting, ook
vrijheid van drukpers en godsdienstvrijheid, …
Maar ook de sociale grondrechten: het recht op werk, huisvesting, gezondheid, onderwijs, ontplooiing, …
Om deze te waarborgen: Uitbouw welvaartsstaat
1.1.2 KENMERKEN WELVAARTSSTAAT
Hoog welvaartspeil Voorwaarde tot behouden van welvaart is de voortdurende economische groei en
volledige werkgelegenheid…
- Maar wat met duurzaamheid?
• Lokaal is duurder dan é-commerce…
• CO2-intensief vliegverkeer is betaalbaarder
• producten uit lage-loonlanden zijn goedkoper, de werkomstandigheden nemen we erbij?
- Is maximale welvaart een wenselijke welvaart? Of streven we beter naar economie die tegemoet komt
aan de sociale fundamenten van ‘heden’ zonder de voorzieningen van de toekomstige generaties in
gedrang te brengen?
Overheidsoptreden
- Sociale zekerheid
- Alle mogelijke vormen van dienstverlening
Grondrechten (preventief)
3
, Vrije markt en overleg tussen belangenorganisaties
Democratie
1.1.3 BELGISCHE WELVAARTSSTAAT IS NIET-STAATS EN HEEFT VERZUILD MIDDENVELD
Niet staats: sociale organisaties zijn betrokken
- Bij besluitvorming:
Vaal politiek advies geven bij regeringsvoorstellen
Bv: bij sociaal overleg (wg-wn)
- EN bij uitvoering sociaal beleid
Bv: uitbetaling van uitkeringen door ziekenfonds/vakbond/…
- Overheid controleert
Verzuild middenveld
- Middenveld = sociale organisaties die burgers verenigen in dienstverlening en/of belangen verdedigen
- Zeer omvangrijk:
• 1.678 belangenorganisaties in België (Willems et al., 2020)
• + ook nog 12.500 non-profit organisaties in VL
- Ontstaan verzuiling gaat samen met ontstaan van de welvaartstaat:
19e eeuw: Katholieke Kerk sterk in ruraal Vlaanderen
Industriële revolutie: mensen trekken naar steden
Slechte leef- en arbeidersomstandigheden organiseren zichzelf
Ook Kerk reageert: positie veilig stellen + nieuwe kansen benutten
Eigen politieke partijen, mutualiteiten, vakbonden, scholen, verenigingen, ziekenhuizen,…
- 3 aparte ideologische of levensbeschouwelijke blokken
Katholieke zuil
Socialistische zuil
Liberale zuil
Voorbeeld katholieke zuil vandaag:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kayracoudenys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now