Samenvatting Aardrijkskunde H4 Aarde: Natuurlijke processen en landschappen in het Middellandse zeegebied
281 views 1 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
VWO / Gymnasium
Aardrijkskunde samenvatting VWO van hoofdstuk 4: Natuurlijke processen en landschappen in het Middellandse zeegebied uit het katern Aarde van de uitgever wereldwijs
Hoofdstuk 4 Aarde – Natuurlijke processen en landschappen in het
Middellandse-Zeegebieden
Paragraaf 1: De begrenzing van het Middellandse Zeegebied
Oudheid: bekende wereld is alles dat je per schip kon bereiken = alle kustgebieden rondom de
Middellandse Zee en Zwarte Zee zee als verbindingsroute.
Nu: begrenzing is lastg en kan op tal van criteria gemeenschappelijke kenmerken.
Paragraaf 2: Klimaat en water in het Middellandse Zeegebied
2.1 De kenmerken van het mediterrane klimaat
Subtropische landschapszone
Mediterraan klimaat (Cs) sturende factor voor veel natuurlijke processen
hoge temperaturen en droogte in de zomerperiode en
gematgde temperaturen en neerslag in de winterperiode.
Meestal ontbreekt de vorst.
Veel energie door de zon die gebruikt kan worden om de lucht te verwarmen en water te
verdampen.
In de zomer vallen de hoge waarden van temperatuur en verdamping samen.
Intensiteit van de neerslag is hoog.
In de richtng van aride en semi-aride landschapszone nemen nemen de temperatuur en de
verdamping toe maar de neerslag neemt af en valt onregelmatger.
Hoe droger het klimaat wordt, hoe meer variabiliteit en de intensiteit van de neerslag toenemen.
2.2 De waterbalans in het Middellandse Zeegebied
= de balans van toevoer en afvoer van zoet water in een land of gebied. Waterbalans bepaalt de
mogelijkheden die een samenleving heef ten aanzien van watergebruik.
3 onderdelen:
I) De toevoer van water:
- Vernieuwbaar water: de neerslag die valt en de instroom van rivierwater
- Niet vernieuwbaar water: oppompen van fossiel water uit diepe gesteentelagen
II) De opslag van water:
- Oppervlaktewater in de vorm van rivieren en (stuw)meren
- In de bovengrond: bodemwater en ondiep grondwater
- In de ondergrond: diep fossielwater uit diepe gesteentelagen
III) De afvoer van water:
- De verdamping in een gebied (transpirate door platen en oppervlakteverdamping)
- De uitstroom van rivierwater naar zee of naar een ander gebied
- Het watergebruik voor de landbouw, de industrie en de huishoudens
Gemiddeld overtref de neerslag de verdamping in veel gebieden. In de zomer is er vaak een
watertekort. Meer verdamping dan neerslag en veel rivieren staan droog. De planten kunnen alleen
groeien door de voorraad vocht in de bodem opgedaan in de winter. Landbouw zonder irrigate vaak
niet mogelijk.
De toevoer van vernieuwbaar water door neerslag en rivieren verschilt per land = de watervoorraad
waar de inwoners van een land het jaarlijks grotendeels mee moeten doen.
Landbouw is grootste waterverbruiker met irrigate dat het versterkt. Gewassen verdampen tjdens
hun groei veel water. Waar te weinig toevoer van vernieuwbaar water is, wordt water uit de diepe
gesteentelagen opgepompt.
, Paragraaf 3: Plantengroei en landbouw in het Middellandse Zeegebied
3.1 De mediterrane plantengroei
Groeiseizoen wordt bepaald door:
- De temperatuur meestal dagen boven de 5o C
- Het aantal uren zonlicht per dag
- Vochtoestand van de bodem
Middellandse Zeegebied is het groeiseizoen lang. In de zomer is de beschikbaarheid van water het
probleem. De planten kunnen pas groeien als ze veel water kunnen verdampen: transpirate.
Vaak watertekort in de zomer. Veel planten beschikken over een wortelsysteem om uit een groot
gebied water te ontrekken. Ook planten met kleine, leerachtge bladeren om verdamping te
beperken.
Het oorspronkelijke natuurlijk bos is grotendeels gekapt. Beweiding heef ook gezorgd voor
degradate van het bos. Struikjes bleven over.
Planten bevaten veel hars en olie bosbranden.
Schade aan natuurlijke vegetate valt vaak mee omdat de planten hieraan aangepast zijn. De
verlatenheid van het landelijke gebied heef de omvang van de bosbranden versterkt.
3.2 De mediterrane landbouw
Gebruik van planten die veel zon nodig hebben en goed tegen de droogte kunnen. Overleven op
overgebleven water van de winter. Kurkeiken, olijfomen en amandelbomen met vaak een
ondergrond groeien hier goed. Ook graan profiteert van winterregen en rijpt vroeg in de zomer.
Olijfgarden hoe minder bomen op een hectare geplant worden, hoe droger het klimaat.
Lange droogteperiode en de reliëfrijkdom van veel gronden met gevaar voor bodemerosie maken
mediterrane landbouw risicovol.
3.3 De irrigatelandbouw
Voldoende beschikbaarheid van water nodig. Op veel plaatsen uitgebreide vorm netwerken van
waterlopen en irrigategoten die water uit rivieren en stuwmeren of grondwater naar intensieve
teelten zoals tuinbouw transporteren.
Zuidelijke deel irrigatelandbouw bij oases. Vaak rivieroases op plekken waar rivieren uit het
gebergte het droge landschap doorkruisen. Ook grondwateroases.
Irrigatelandbouw: vaak veelheid aan gewassen etagelandbouw
Geïrrigeerde oppervlakten meerdere oogsten per jaar.
Bij irrigate is het van belang dat het water op de horizontale oppervlakten kan uitstromen
reliëfrijke gebieden worden terrassen aangelegd.
Groot gevaar = verziltng door transpirate en verdamping wordt water omgezet in waterdamp en
zout blijf achter op de akkers.
Voorkomen worden door akkers te draineren en regelmatg door te spoelen.
Paragraaf 4: Landdegradate in het Middellandse Zeegebied
4.1 Landdegradate door bodemerosie
Natuurlijke factoren die bodemerosie bevorderen
Landdegradate door bodemerosie of massabewegingen. De kwaliteit van de bodem en
mogelijkheden voor de landbouw worden erdoor bedreigd.
Meerdere factoren maken gebied erg kwetsbaar:
I) Veel stortregens: grote intensiteit en variabiliteit. Regenwater geen tjd om de grond in te
dringen en stroomt over de oppervlakten.
II) Veel erosiegevoelige hellingen: door aanwezigheid jong alpien gebergte is er veel reliëf en
zijn er steile hellingen. Waterloopjes kunnen samenkomen en door insnijding ontstaat dan
geulerosie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ChristiaanvanEck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
