Summary
Samenvatting - Socialezekerheidsrecht
Course
Socialezekerheidsrecht
Samenvatting voor het van socialezekerheidsrecht.
Bevat de info uit de ppt slides, eigen notities uit de les & een samenvatting van het boek 'Synopsis van het Belgische sociaal recht - Socialezekerheidsrecht' van Ria Janvier en Inger De Wilde
[Show more]
Last document update: 11 months ago
Preview 7 out of 100 pages
Uploaded on
December 30, 2023
File latest updated on
January 11, 2024
Number of pages
100
Written in
2023/2024
Type
Summary
socialezekerheidsrecht
sociale zekerheid
recht
arbeidsongeschiktheid
werkloosheid
pensioenen
sociale bijstand
residuaire stelsels
Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Education
Sociologie
Course
Socialezekerheidsrecht
All documents for this subject (4)
$9.44
100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached
Josefien Anken
Samenva'ng Socialezekerheidsrecht
Samenva.ng boek Synopsis van het Belgisch sociaal recht – Socialezekerheidsrecht en de
powerpointslides
Inhoudsopgave
DEEL I INLEIDING............................................................................................................................................. 5
Hoofdstuk 1: Historisch overzicht ........................................................................................................................ 6
Hoofdstuk 2: Openbare-orde-karakter .............................................................................................................. 12
Administra>eve organisa>e .............................................................................................................................. 12
Algemeen...................................................................................................................................................... 12
Werknemers ................................................................................................................................................. 13
Zelfstandigen ................................................................................................................................................ 14
Overheidspersoneel ..................................................................................................................................... 14
Sociale bijstand ............................................................................................................................................. 14
DEEL II: TOEPASSINGSGEBIED ........................................................................................................................ 15
Hoofdstuk 1: Werknemers................................................................................................................................. 15
Afdeling 1: DefiniCe ...................................................................................................................................... 15
Afdeling 2: Territoriaal toepassingsgebied.................................................................................................... 17
Afdeling 3: Uitbreidingscategorieën ............................................................................................................. 18
Afdeling 4: Uitgesloten werknemers ............................................................................................................ 18
Afdeling 5: Beperking tot bepaalde sectoren ............................................................................................... 19
Hoofdstuk 2: Zelfstandigen ............................................................................................................................... 19
Afdeling 1: DefiniCe ...................................................................................................................................... 19
Afdeling 2: Beroepsbezigheid ....................................................................................................................... 19
Afdeling 3: Helper ......................................................................................................................................... 20
Afdeling 4: Deeleconomie ............................................................................................................................ 20
Hoofdstuk 3: Overheidspersoneel ..................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 4: Personen met afgeleide rechten .................................................................................................. 21
Hoofdstuk 5: Gerech>gden op sociale bijstand ................................................................................................. 22
DEEL III: FINANCIERING ................................................................................................................................. 22
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 22
Hoofdstuk 2: Werknemers................................................................................................................................. 23
Afdeling 1: Berekeningsgrondslag bijdragen op loon ................................................................................... 23
Afdeling 2: Werkgevers- en werknemersbijdragen....................................................................................... 26
Afdeling 3: Crisisbijdragen ............................................................................................................................ 27
Afdeling 4: Responsabiliseringsbijdragen ..................................................................................................... 27
Afdeling 5: Solidariteitsbijdragen.................................................................................................................. 27
Afdeling 6: Bijdrageverminderingen ............................................................................................................. 28
Afdeling 7: Bijdragen op sociale uitkeringen ................................................................................................ 28
Afdeling 8: AlternaCeve financiering van de sociale zekerheid .................................................................... 28
Afdeling 9: Formaliteiten .............................................................................................................................. 28
, Hoofdstuk 3: Zelfstandigen ............................................................................................................................... 29
Afdeling 1: Berekeningsgrondslag ................................................................................................................ 29
Afdeling 2: Bijdragepercentages ................................................................................................................... 30
Afdeling 3: Andere bijdragen ........................................................................................................................ 32
Afdeling 4: Formaliteiten .............................................................................................................................. 33
Hoofdstuk 4: Ambtenaren ................................................................................................................................. 33
Afdeling 1: Gewone bijdragen ...................................................................................................................... 33
Afdeling 2: Financiering van de ambtenaarspensioenen .............................................................................. 34
Afdeling 3: Crisisbijdragen ............................................................................................................................ 34
Afdeling 4: Eenzijdige bëindiging statutaire arbeidsrelaCe........................................................................... 35
Hoofdstuk 5: Overheidssteun ............................................................................................................................ 35
Hoofdstuk 6: Subsidiaire financieringsbronnen................................................................................................. 35
DEEL IV: ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE ..................................................................................................... 35
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 35
DEEL V: GEZONDHEIDSZORG ......................................................................................................................... 35
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 35
Hoodstuk 2: Rechthebbenden ........................................................................................................................... 36
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 36
Afdeling 2: GerechCgden .............................................................................................................................. 36
Afdeling 3: VoortgezeYe verzekering ............................................................................................................ 37
Afdeling 4: Personen ten laste ...................................................................................................................... 37
Hoofdstuk 3: Voorwaarden ............................................................................................................................... 38
Afdeling 1: Algemene voorwaarden ............................................................................................................. 38
Afdeling 2: Soorten verstrekkingen .............................................................................................................. 39
Afdeling 3: Specifieke voorwaarden ............................................................................................................. 40
Afdeling 4: Uitgesloten kosten ...................................................................................................................... 41
Hoofdstuk 4: Presta>es ..................................................................................................................................... 41
Afdeling 1: Algemene principes .................................................................................................................... 41
Afdeling 2: Terugbetalingstarieven ............................................................................................................... 45
Afdeling 3: Vaststelling van de tarieven ........................................................................................................ 47
DEEL VI: GEZINSBIJSLAGEN (IN VLAANDEREN) ............................................................................................... 49
DEEL VII PROFESSIONELE RISICO’S ................................................................................................................. 49
Hoofdstuk 1: Arbeidsongevallen ....................................................................................................................... 49
Afdeling 1: Historische context ..................................................................................................................... 49
Afdeling 2: Toepassingsgebied Ra>one Personae ......................................................................................... 50
Afdeling 3: Toepassingsgebied RaCone Materiae ......................................................................................... 51
Afdeling 4: Schadeloosstelling ...................................................................................................................... 55
Afdeling 5: Burgerlijke aansprakelijkheid ...................................................................................................... 58
Afdeling 6: Procedure ................................................................................................................................... 59
Afdeling 7: Verzekering ................................................................................................................................. 59
Hoofdstuk 2: Beroepsziekten............................................................................................................................. 59
Afdeling 1: Gelijkenis en verschil met de arbeidsongevallen ........................................................................ 59
2
, Afdeling 2: Begrip en bewijs ......................................................................................................................... 60
Afdeling 3: Blijvende arbeidsongeschiktheid ................................................................................................ 61
Afdeling 4: PrevenCe .................................................................................................................................... 62
DEEL VIII ARBEIDSONGESCHIKTHEID ............................................................................................................. 62
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 62
Hoofdstuk 2: Werknemers................................................................................................................................. 62
Afdeling 1: Rechthebbenden ........................................................................................................................ 62
Afdeling 4: Arbeidsongeschikheid ................................................................................................................ 63
Afdeling 3: PrestaCes .................................................................................................................................... 64
Afdeling 4: Re-integraCe ............................................................................................................................... 66
Afdeling 5: Moederschapsverzekering .......................................................................................................... 67
Hoofdstuk 3: Zelfstandigen ............................................................................................................................... 68
Afdeling 1: Rechthebbenden ........................................................................................................................ 68
Afdeling 2: Arbeidsongeschiktheid ............................................................................................................... 69
Hoofdstuk 4: Overheidspersoneel ..................................................................................................................... 71
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 71
Afdeling 2: RechtsposCeregelingen .............................................................................................................. 72
DEEL IX: WERKLOOSHEID .............................................................................................................................. 74
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 74
Hoofdstuk 2: Toelaatbaarheidsvereisten ........................................................................................................... 74
Afdeling 1: A]akening.................................................................................................................................. 74
Afdeling 2: Arbeidsverleden ......................................................................................................................... 75
Afdeling 3: Bijdragen .................................................................................................................................... 76
Hoofdstuk 3: Toekenningsvoorwaarden ............................................................................................................ 76
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 76
Afdeling 2: Geen arbeid verrichten............................................................................................................... 77
Afdeling 3: Onvrijwillig werkloos zijn ............................................................................................................ 78
Afdeling 4: Geen loon of vervangingsinkomen ontvangen ........................................................................... 78
Afdeling 4: Als werkzoekende ingeschreven zijn en blijven .......................................................................... 78
Afdeling 6: Elke passende dienstbetrekking aanvaarden.............................................................................. 79
Afdeling 7: Beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt ...................................................................................... 81
Afdeling 8: Arbeidsgeschikt zijn .................................................................................................................... 81
Afdeling 9: Controle ...................................................................................................................................... 81
Afdeling 10: Vrijstelling van bepaalde toekenningsvoorwaarden ................................................................. 81
Hoofdstuk 4: Presta>es ..................................................................................................................................... 81
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 81
Afdeling 2: Gezinscategorie .......................................................................................................................... 82
Afdeling 3: Duur van de werkloosheid en beroepsverleden ......................................................................... 83
Afdeling 4: Bijzondere uitkeringen................................................................................................................ 83
Afdeling 5: Specifiteiten................................................................................................................................ 84
Hoofdstuk 5: Deel>jds werken .......................................................................................................................... 84
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 84
Afdeling 2: DeelCjdse arbeid met behoud van rechten ................................................................................ 84
Hoofdstuk 6: Overbruggingsrecht ..................................................................................................................... 84
3
,DEEL X: WETTELIJKE PENSIOENEN ................................................................................................................. 85
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 85
Afdeling 1: Situering ..................................................................................................................................... 85
Afdeling 2: Financiële basis........................................................................................................................... 85
Afdeling 3: Vergrijzingsnota en -commissie .................................................................................................. 86
Afdeling 4: Commissie pensioenhervorming ................................................................................................ 86
Afdeling 5: Regeerakkoord Regering-De Croo .............................................................................................. 86
Hoofdstuk 2: Rustpensioenen voor werknemers ............................................................................................... 86
Afdeling 1: Toepassingsgebied ...................................................................................................................... 86
Afdeling 2: Pensioenlee^ijd .......................................................................................................................... 87
Afdeling 3: Loopbaanjaren............................................................................................................................ 87
Afdeling 4: Loon (L) ....................................................................................................................................... 88
Afdeling 5: Gezinstoestand ........................................................................................................................... 89
Afdeling 6: Indexering en herwaardering ..................................................................................................... 89
Afdeling 7: Minima en maxima ..................................................................................................................... 89
Afdeling 8: Berekening .................................................................................................................................. 89
Hoofdstuk 3: Rustpensioen voor zelfstandigen ................................................................................................. 90
Afdeling 1: Achtergrond................................................................................................................................ 90
Hoofdstuk 4: Rustpensioen voor ambtenaren ................................................................................................... 92
Afdeling 1: Algemeen................................................................................................................................... 92
Afdeling 3: Pensioenformule ........................................................................................................................ 93
Afdeling 4: Minima en maxima ..................................................................................................................... 93
Hoofdstuk 5: Overlevingspensioen .................................................................................................................... 94
Afdeling 1: Toegang ...................................................................................................................................... 94
Afdeling 2: Berekening .................................................................................................................................. 95
Afdeling 3: Berekening voor ambtenaren ..................................................................................................... 95
Hoofdstuk 6: Pensioenrechten bij (echt)scheiding ............................................................................................ 95
Afdeling 1: Algemeen ................................................................................................................................... 95
Afdeling 2: Werknemers en zelfstandigen .................................................................................................... 95
Hoofdstuk 7: Cumula>e..................................................................................................................................... 97
Afdeling 1: Met een beroepsacCviteit .......................................................................................................... 97
Afdeling 2: Indexering en herwaardering ..................................................................................................... 97
DEEL XI: RESIDUAIRE STELSELS ...................................................................................................................... 97
Hoofdstuk 1: Algemeen ..................................................................................................................................... 97
Hoofdstuk 2: Recht op maatschappelijke integra>e ......................................................................................... 98
Afdeling 1: Juridische basis ........................................................................................................................... 98
Afdeling 2: Voorwaarden .............................................................................................................................. 98
Afdeling 3: Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW)...................................................... 99
Hoofdstuk 3: Tegemoetkomingen van gehandicapten ...................................................................................... 99
Afdeling 1: Soorten tegemoetkomingen ....................................................................................................... 99
Afdeling 2: Voorwaarden .............................................................................................................................. 99
Hoofdstuk 5: Inkomensgaran>e voor ouderen ................................................................................................ 100
4
,DEEL I INLEIDING
Examen:
- Op pc
- 20 meerkeuzevragen (10/20 punten)
- Open vragen (10/20 punten)
- Maandag 29 januari 2024
- Gesloten boek
Wat is sociale zekerheid?
Het geheel van sociale voorzieningen dat tot doel heeR aan alle burgers op elk ogenblik van hun
bestaan minstens een bestaansminimum te waarborgen
→ Dit ‘bestaansminimum’ voldoet wel nauwelijks aan de armoedegrens
Klassieke sectoren + sociale bijstand= ruime invulling
Hoe gebeurt sociale zekerheid?
- Loonaanvullende vergoedingen
- Gezondheidszorg
♥ Beroepsac[viteit of afgeleide rechten
♥ Vrijwel de hele bevolking
- Gezinsbijslagen
♥ Recht van het kind
- Loonvervangende uitkeringen
- Arbeidsongeschiktheid
♥ Ziekte en ongeval privéleven
♥ Arbeidsongeval en beroepsziekte
- Werkloosheid
- Ouderdom en overlijden
→ Dit gebeurt voornamelijk federaal (behalve bv. het groeipakket en bijdragen voor
gehandicapten, dit gebeurt op Vlaams niveau)
Kinderbijslag è recht van het kind
≠ gekoppeld aan de beroepsac[viteiten van de ouders
- Drie (grote) beroepsgroepen
- Werknemers
- Zelfstandigen
- Ambtenaren (! ≠ overheidspersoneel): heeR geen overeenkomst met de werkgever, wordt
eenzijdig aangesteld
→ grote verschillen in financiering en presta1es
- Sociale bijstand
= vangnet
- Onderzoek bestaansmiddelen
- Verschil met klassieke sociale zekerheid: daarbij gaat het om individuele rechten
5
, In deze cursus: Sectoren:
- Gezondheidszorg
• Welke tegemoetkomingen bij
geneeskundige verzorging?
- Ziekte & invaliditeit
• Welk inkomen voor wie
arbeidsongeschikt is?
- Professioneel risico
• Bijzondere regeling in geval van
arbeidsongevallen en beroepsziekten
- Gezinsbijslag
• Regionalisering: groeipakket & co
- Werkloosheid
- Pensioenen
- Transversaal → drie weGelijke stelsels en
sociale bijstand
Groeipakket:
→ bij 6de staatshervorming: bevoegdheid van de gemeenschappen geworden
→Afzonderlijke regelingen Vlaamse, Franse, Brusselse en Duitse gemeenschap
In Vlaanderen:
- Nieuwe regeling voor kinderen geboren na 1 januari 2019
• Maandelijks basisbedrag gelijk voor elk kind: 176,66 euro
• Startbedrag bij geboorte of adop[e (voor babyuitzet)
• Schoolbonus, zorgtoeslagen, sociale toeslagen, par[cipa[etoeslagen
→ Mensen met lage inkomens krijgen nog extra toelagen, ook mensen met een kind met
een handicap krijgen een extra toelage
- Overgangsregeling voor kinderen geboren voor 1 januari 2019
Grootste verschil: vroeger hoe meer kinderen, hoe meer kinderbijslag (kinderbijslag is er gekomen
om gezinnen te s[muleren om veel kinderen te krijgen), de kinderen die geboren zijn na 2018 krijgen
een vast bedrag.
Hoofdstuk 1: Historisch overzicht
Historisch overzicht is nodig om sociale zekerheid in juiste context te kunnen situeren.
→ De wijze waarop sociale zekerheid is ontstaan en verder is geëvolueerd. Onze sociale zekerheid van
vandaag is het resultaat van een lange evolu[e die zich kenmerkt door een toenemende
overheidsintervenIe
6
, In middeleeuwse agrarische standenmaatschappij: armoede niet als sociaal probleem
gezien. Armoede was goddelijk lot.
Begin armenzorg:
- geven van aalmoezen (liefdadigheid)
- Burgerlijke godshuizen en burelen van weldadigheid (=voorlopers van OCMW)
-> vaak georganiseerd door kerk
- sterke familiegeest
- Via landbouw: voldaan aan primaire behoeften
Industrialisatie: ontstaan grote arbeidersklasse in de steden.
-> Armenzorg niet voldoende
- Familiale -> gezinsstructuur (men kan niet meer terugvallen op een bredere schare van
familieleden
- Initiatieven voor bijstand kwam van de arbeiders zelf
-> vrijwillige onderlinge verzekering (voor arbeidsongeschiktheid, ouderdom, overlijden van
gezinshoofd)
-> Groeiden uit tot mutualiteiten, voorlopers v.d. huidige ziekenfondsen
-> per beroepcategorie
- Deel van bijdragen voor werkloze leden
Kantel punt door economische crisis: Algemene staking in 1886, werd duidelijk dat non-
interventiepolitiek door overheid niet werkte.
In Duitsland diezelfde periode: een vrijwel compleet systeem van sociale zekerheid
uitgewerkt. Gefinancieerd door werknemers + werkgevers + overheidsbijdrage voor
pensioenen (als reactie op prerevolutionaire situatie)
Reactie van België vanaf 1891: overheid stimuleerde mutualiteiten door overheidssubsidies.
- verzekeren tegen sociale risico's ligt nog bij burgers zelf, maar initiatief gesteun door
overheid
- !! 1903: Eerste verplichte sociale verzekering; vergoeding der schade voortspruitend uit
arbeidsongevallen (kwam door industrialisering vaak voor)
=Theorie van het professioneel risico
° Voorheen: integrale schadelloosstelling indien oorzaak fout aangetoond kon
worden
Sinds nieuwe wet: werkgever vergoed letselschade, zonder dat een fout moet worden
bewezen
7