Summary
Algemene Psychologie: volledige samenvatting
- Course
- Institution
Een uitgebreide en volledige samenvatting van het vak Algemene Psychologie gegeven aan de VUB
[Show more]
Seller
Follow
jasminajendoubi
Content preview
HS 1 : WAT IS PSYCHOLOGIE?Psyche = geest / logos (woord, rede, gedachte) = gebied van studie
Psychologie is niet:
Lekenpsychologie (buikgevoel)
Volkswijsheden, genre “iedereen weet toch dat…”
Speculeren over de menselijke aard
Gezond verstand, intuïtie
Pseudopsychologie
Niet-onderbouwde psychologische aannames die zich als wetenschappelijk waarheid voordoen.
Bv: grafologie Þ hoe je schrijft beschrijft hoe je bent klopt niet
Bv: zelftesten in magazines
Wat is psychologie wel:
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en de mentale processen.
Externe gedrag bestuderen (meetbaar)
Gedragsevidentie wordt gebruikt om mentale of interne processen (niet meetbaar) te begrijpen
die aan dat gedrag ten grondslag liggen.
Bv. intelligentie
1.1 Geschiedenis
“Psychologie heeft een lang verleden maar een korte geschiedenis”
Lang verleden
Wortels in filosofie
Nadenken over menselijk gedrag werd altijd al gedaan
Korte geschiedenis
Officiële start 1879!!!! (examen) met oprichtingen 1e psychologische laboratorium Wundt
Eerste onderzoeksexperimenten (vanaf er onderzoek kwam ontstond psychologie)
Waarom pas zo laat?
Wetenschappelijke studie van de geest vergde verandering in mensbeeld
Van immateriële ziel naar studieobject
(hoe kunnen we de geest beschouwen als een onderzoeksobject, maar niet waarneembaar?)
Van filosofisch nadenken over de werking van de geest tot onderzoek van de geest in de
traditie van de natuurwetenschappen
Psychologie mogelijk gemaakt door:
o Filosofie
Oud-Griekse filosofen 500-400v.C.
Universum geschapen voor mens
Geocentrisme (aarde is middelpunt, daarrond draait alles)
Dualisme – Plato: onderscheid tussen lichaam en geest, twee compleet aparte entiteiten
Mens = enig wezen dat universum en rol van mens in het universum kan begrijpen via reden
(nadenken, intellect). We kunnen nadenken over ons bestaan.
Kennis = product van rede, goddelijke ingeving, intuïtie
, T.e.m. 15e eeuw werden vertaling van Griekse geschriften door theologen gebruikt (geen nieuwe
ideeën/onderzoek)
God = waarheid, vanuit geloof de mens proberen begrijpen via de rede
Wetenschappelijke revolutie 16e eeuw
Oude wijsheden blijken niet noodzakelijk correct…
Katalysator: Copernicus’ heliocentrisme (zon staat centraal)
Reformatie, boekdrukkunst, ontdekkingsreizen, contact met Islamitische en Chinese
geleerden,… = wetenschappelijke revolutie
Spanningen want baseerde hun kennis op de voorgaande theorieën
Klassieke religieuze ideeën maken plaats voor modern wetenschappelijk denken
Kennis = product van wetenschappelijke studie = observatie en experimenten
17e eeuw
Rationalisme (René Descartes) = waarheid kan enkel achterhaald worden dmv rede
Je kan aan alles twijfelen, behalve dat je twijfelt ‘Cogito ergo sum’ = ik denk dus ik ben
Nativisme = aangeboren kennis en intuïtie die toelaat de mens te begrijpen via de rede
Dualisme = lichaam als machine dat je wetenschappelijk kan onderzoeken, maar geest niet
wetenschappelijk onderzoek over mens enkel mogelijk op lichaam
Kennis = product van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten
17e-18e eeuw
Empirisme = kennis komt niet tot stand via aangeboren ideeën en afgeleide inzichten maar via
zintuigelijke ervaringen.
Hobbes, Locke & Hume
Geest = tabula rasa
Kennis door observatie associaties
(door verbanden tussen ervaringen komt kennis van geest tot stand)
Geest kan ook wetenschappelijk onderzocht worden
Kennis = product van ervaring
Rationalisme vs. Empirisme
Eigenschappen bepaald door aanleg (nature) of omgevingsfactoren (nurture)
o Evolutietheorie
19e eeuw
Succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan omgeving
Mens is ook onderhevig aan dit proces (zoals dieren)
Als mensen product zijn van evolutie, kan men hun gedrag bestuderen op wetenschappelijke
manier, net zoals dieren
Vanaf 19e E is de maatschappij eindelijk klaar om de menselijke geest te beschouwen als
studieobject dat kan bestudeerd worden op wetenschappelijke wijze.
Þ Ontstaan van de psychologie
2
,1.2 De beginjaren van de psychologie
Kunnen situeren op een tijdslijn (niet specifiek)
Wilhelm Wundt: grondlegger academische psychologie (1e psychologisch labo)
Eerste experimenten menselijke geest/bewustzijn
Prikkels aanbieden en gedrag uitlokken ipv te wachten tot gedrag zich aandient
Revolutionaire aanpak:
In welke mate moeten 2 kleuren verschillen om ze als verschillend te beschouwen?
Hoelang duurt het om op een geluid te reageren?
Welke mentale stappen ondernemen we bij het oplossen van rekensommen?
Gebruik van introspectieve methode
Kijken naar eigen bewustzijn door objectieve, nauwkeurige rapportering gevoelens, gedachten,
herinneringen etc.
Bv. snel tikken als metronoom Þ “ik ervaar een gevoel van spanning”
Structuralisme
Titchener en Külpe vertegenwoordigers structuralisme
Onderzoek: opbouw in de structuur van het bewustzijn
Uit welke deelelementen/bouwstenen bestaat menselijke geest?
Afgeleid via introspectie = opdelen van waarneming in deelelementen/bouwstenen
intervariabiliteit / intravariabiliteit
Kritiek:
o Introspectieve methode subjectief en onbetrouwbaar:
Niet reproduceerbaar en limieten van bewustzijn
o Praktisch nut structuralisme
Functionalisme
Dewey Þ belangrijke vertegenwoordiger
Tegenreactie in VS op structuralisme
Onderzoek: functie bewustzijn (pragmatische benadering)
o Onderzoek moet nuttig zijn voor de maatschappij
o Hoe kan geest optimaal functioneren in zijn omgeving?
Bv: intelligentie
Kunnen verschillen in omgeving, verschillen in intelligentie verklaren?
Kan intelligentie verbeter worden als omgeving wordt aangepast?
Geïnspireerd door :
William James “Stream of consciousness”: voortdurend veranderde stroom van gedachten
en gevoelens
Evolutietheorie
3
, Gestaltpsychologie
Wertheimer, Köhler & Koffka
Tegenreactie op structuralisme (Europa)
Onderzoek: perceptie (= waarneming), want perceptie stuurt gedrag
“geheel (gestalt) is meer dan de som der delen”
Þ = perceptie opdelen is zinloos (spreekt de atomische structuralisten tegen)
Ondersteuning via visuele illusies Þ belang totaalconfiguratie (geheel)
Bv. Hering illusie, Zöllner illusie, etc. of Schilderij, melodie, etc.
Psychoanalyse
Sigmund Freud
Onderzoek: onbewuste processen en impulsen die ons sturen
o Bewustzijn en gedrag zijn oppervlakkige fenomenen
o Genezing = mensen helpen inzicht te krijgen in onbewuste processen
Kleine Hans (5j):
Fobie voor paarden
Was getuige ongeval met paardenkar (traumatische gebeurtenis)
Oedipuscomplex (3-6j) volgens Freud
Begeerte richten op moeder bij jongens (op vader bij meisjes)
Angst paarden = castratieangst door vader (onbewust impuls)
Zwarte snuit = snor; oogkleppen = bril
Kritiek: niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar op persoonlijke interpretaties
Behaviorisme
Watson & Skinner
Onderzoek: van het waarneembaar gedrag
Þ Psychologie is de wetenschap van het gedrag
Enkel gedrag kan objectief gemeten worden: feiten!
Geen introspectie maar objectieve observaties gedrag in gecontroleerde setting (uitlokken
van gedrag)
Geïnspireerd door positivisme
Wetenschap moet streven naar objectief verifieerbare kennis
Kennis kan enkel verworven worden door toepassing wetenschappelijke methode
S-R psychologie of Black box psychologie
Wat er in de gedachten speelt kunnen we niet meten enkel datgene dat visueel waarneembaar
is, is meetbaar.
Behavioristen verklaren gedrag dmv leerpricincipes/conditionering
Zuivere nurture perspectief (geboren als tabula rasa) Þ maakbaarheid van de mens
“Je kan van elke mens om het even wat maken, als je de omgeving er maar zo aan toepast”
Zeer wetenschappelijke benadering
Veel nuttige inzichten: gedragstherapie, opvoeding, onderwijs,…
Kritiek: starre, mechanische visie op de mens (geen rekening gehouden met emoties)
1.3 Hedendaagse psychologie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasminajendoubi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now