Art. 8 EVRM Recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven
1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn
correspondentie.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor
zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van/voor;
a. de nationale veiligheid
b. de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land
c. het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten
d. de bescherming van de gezondheid of de goede zeden
e. de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen
Doorwerking EVRM in de Nederlandse rechtsorde
Het verdrag heeft rechtstreekse werking op grond van art. 93 Gw. Burgers kunnen dit inroepen bij de
rechter indien zij denken dat er sprake is van schending van dit verdrag. Daarnaast heeft het verdrag
voorrang boven het nationale recht op grond van art. 94 Gw. Als er strijd is tussen het verdrag en het
nationale recht, dan heeft het verdrag voorrang. Tot slot heeft het verdrag een effectief toezichts-
mechanisme op grond van het EHRM in Straatsburg. Dit wil zeggen dat de staat aangeklaagd kan worden
door een burger (klachtrecht).
Waarom is de uitspraak in de Marckx-zaak van belang geweest voor het Nederlandse recht?
Het arrest-Marckx is een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens van 13 juni 1979 in de
zaak Marckx tegen België. Alexandra Marckx is het kind van een bewust ongehuwde moeder die bij de
geboorte van haar kind tot de ontdekking kwam dat ze het moest erkennen om de afstammingsband
wettelijk vast te stellen, terwijl een gehuwde moeder dat niet moest doen. Omdat zij een dergelijke
discriminatie onaanvaardbaar vond, maakte zij in naam van haar tien maanden oude baby de zaak in 1974
aanhangig bij de toenmalige Europese Commissie voor de Rechten van de Mens. Het Europees Hof voor
de Rechten van de Mens gaf haar gelijk en oordeelde in 1979 dat de Belgische Staat een einde moest
maken aan de discriminatie tussen wat men vroeger natuurlijke en wettige kinderen
noemde.
Het arrest-Marckx stelde vast dat de toenmalige Belgische wet met haar onderscheid tussen wettige
kinderen en natuurlijke kinderen de artikelen 8 en 14 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens, alsmede het eerste protocol van 20 maart 1952 bij dat verdrag schond. De wet van 31 maart 1987
tot wijziging van een aantal bepalingen betreffende de afstamming gaf gevolg aan de veroordeling van
België door het arrest-Marckx. Zij deed een poging om elke discriminatie af te schaffen tussen kinderen,
ongeacht of ze binnen dan wel buiten het huwelijk zijn geboren.
Het Marckx-arrest geeft een dynamische uitleg aan artikel 8 EVRM
Artikel 8 EVRM wordt nu gezien als ‘A living instrument, to be interpreted in the light of the present-day
conditions’. Dit wil zeggen dat het begrip gezinsleven/family-life een autonoom begrip is, dat kan wijzigen in
de loop der jaren. Dit artikel moet dus worden geïnterpreteerd in de huidige tijdsgeest.
Ook stelt artikel 8 EVRM negatieve en positieve verplichtingen aan de overheid. Zij heeft namelijk de plicht
om stil te zitten als het om de rechten van de burgers gaat, hier mogen zij niet aankomen. Daarentegen
moet ze ook in actie komen als het gaat om het waarborgen van deze rechten.
Het Marckx-arrest is belangrijk voor Nederland geweest omdat het duidelijk werd dat ook Nederland hier
rekening mee moest houden. Rechters kunnen het Nederland recht namelijk toetsen aan dit verdrag. De
jurisprudentie werd hier belangrijker dan de Nederlandse wet. Nu is de Nederlandse wet als het ware
“EVRM-proof”.
Anne Verklaren
, Vragen bij artikel 8 EVRM;
1. Is er tussen bepaalde personen sprake van ‘family life’?
2. Welke consequenties heeft dat dan? (M.a.w. welke rechten en/of plichten brengt dat mee tussen die
personen?)
Antwoorden op vraag 1
Family life bestaat onder andere tussen echtgenoten, moeder en kind (louter door geboorte) en tussen de
erkenner en het kind. Daarnaast is er ook sprake van family-life tussen biologische vader en kind (mits er
sprake is van bijkomende omstandigheden!), grootouders en kleinkind en pleegouders en kind.
Kortom: family life is een autonoom begrip waarin talrijke betrekkingen van juridische, biologische en
feitelijke aard hun plaats vinden.
Antwoorden op vraag 2
Family life brengt rechten en/of plichten met zich mee en dit kan relevant zijn voor o.a.:
• het recht op contact (zorgverdeling/omgang)
• het recht op informatie
• gezamenlijk gezag
• recht van ouder en kind op verzorging en opvoeding van het kind door de ouder
• aanspraak van het kind op levensonderhoud
• aanspraken betreffende een geslachtsnaam
Familierechtelijke betrekkingen; De formele verwantschap tussen twee personen (juridische
familierelatie). De relatie ontstaat door een geboorte, adoptie, huwelijk of partnerschapsregistratie. De
familierelatie wordt in officiële aktes vastgelegd. Familierechtelijke betrekkingen’ betekent NIET hetzelfde
als ‘family life’ en ouderschap is NIET hetzelfde als ouderlijk gezag!
Bloedverwantschap (Art. 1:3 lid 1 BW); Bloedverwantschap is de relatie tussen twee personen van wie
de één van de ander afstamt. Bijvoorbeeld ouder en zoon. Dit heet ook wel rechte lijn. Of twee personen
die niet van elkaar afstammen maar wel een gemeenschappelijke voorouder hebben. Bijvoorbeeld broer en
zus. De graad van bloedverwantschap is bepaald door de 'afstand' tot de gemeenschappelijke stamouders.
Hoe dichter u bij de gezamenlijke stamouder staat, hoe nauwer de verwantschap.
Aanverwantschap (Art. 1:3 lid 2 BW); Aanverwantschap ontstaat door een huwelijk of geregistreerd
partnerschap. Door het sluiten van een samenlevingscontract ontstaat geen aanverwantschap.
Aanverwantschap vervalt niet na een echtscheiding of het beëindigen van een geregistreerd partnerschap
o.g.v. lid 3.
Family-life; Family-life bestaat niet alleen bij samenleving van een getrouwde man en vrouw en een kind,
maar ook in alle andere situaties waarin tussen mensen een nauwe persoonlijke betrekking bestaat. Denk
bijvoorbeeld aan: ongehuwde ouders, pleegouders of grootouders. Al deze mensen kunnen daarom in
beginsel om een omgangsregeling verzoeken wanneer het intensieve contact tussen hen en het kind wordt
verbroken.
Stamboom;
Anne Verklaren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneverklaren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.