Samenvatting van alle hoorcolleges en practica van Sara en Kathleen.
Aangevuld met eigen notities en leerpaden op DigitAp.
Inclusief notities van gastcollege psychogeriatrie.
Ergotherapie in de
geriatrie: samenvatting
HOOFDSTUK 1: TENDENSEN EN INITIATIEVEN IN DE maatschappij
Actuele tendensen
Vlaanderen vergrijst en verzilvert
- Aantal 65 – plussers in Vlaanderen zal evolueren van 1 op 5 naar 1
op 4 in 2030
- Aantal 80 – plussers in Vlaanderen evolueert van 5% naar 9% in
2040
groepen ouderen gaan groter en groter worden
- Levensverwachting
o Geschatte levensverwachting voor mannen en vrouwen gaat
toenemen. Op 47 jaar tijd zal deze toenemen met meer dan
acht jaar voor mannen en zes jaar voor vrouwen.
o 2014: vrouw gem. 83,50 jaar – man gem. 78,56 jaar
o 2060: vrouw gem. 89,08 jaar – man gem. 86,70 jaar
- Gezond ouder worden
o Stijging levensverwachting en de vergrijzing van onze
samenleving zijn belangrijke factoren in de toename van
aantal chronisch zieken
het gevaar van de ontwikkeling van een co-morbiditeit
(nevenaandoening) neemt toe naarmate de leeftijd stijgt
fysieke klachten kunnen samen met psychische en sociale
beperkingen leiden tot kwetsbaarheid
o Leeftijd gerelateerde welzijns- en gezondheidsnoden zullen
een aanzienlijke impact hebben op de vraag naar welzijns- en
gezondheidszorg
1
,Hoger opgeleid, vitaler en mondiger
Hoe hoger iemand is opgeleid, hoe beter zijn gezondheid: gaan betere
keuzes maken
actief leven heeft een positieve impact op het welzijn en de gezondheid
van mensen.
Gezinsverdunning, toenemend aantal alleenstaanden en druk op de
mantelzorgers
- Vergrijzing zorgt voor een stijging van één- en
tweepersoonshuishouden: toenemende echtscheidingskans
- Groep alleenwonenden zal verder vervrouwelijken en verouderen:
vrouwen worden ouder dan mannen
- Aantal alleenwonenden zorgt ook voor groter
eenzaamheidsvraagstuk: bedreiging voor de psychische en sociale
gezondheid van ouderen
voorkomen van isolement, vereenzaming en verwaarlozing
Mantelzorg en informele zorg
- Meer en meer alleenstaande ouderen
- Oudere ouderen
- Mantelzorger (nog werkzaam of zelf ook al ouder)
- Draagkracht en draaglast
- Meer initiatieven nodig, momenteel:
o Tegemoetkoming zorg (mantelzorgpremie)
o Praatcafé’s, lotgenotencontact
o Centra voor kortverblijf
o Tijdskrediet of loopbaanonderbreking
o Palliatief verlof
o Verlof medische bijstand
mantelzorgers ondersteunen en nodige tools geven!
- 12 mei 2014: wet betreffende de erkenning van de mantelzorger die
een persoon met een grote zorgbehoefte = ‘mantelzorgstatuut’
ontbrekende delen waardoor erkenning mantelzorgers uitbleef
- 1 oktober 2019: 'wet van 12 mei 2014 betreffende de erkenning van
de mantelzorger’
o 'zwaar' werd uit de naam van de wet gehaald.
o De mantelzorger moet aan de volgende voorwaarden voldoen
o Beëindiging van de hoedanigheid van mantelzorger
o De zorgvrager ('geholpen persoon') moet aan de volgende
voorwaarden voldoen
o Mantelzorgverlof
- Gevolgen mantelzorger
o Ontspoorde zorg
o Ouderenmisbehandeling
o Mantelzorger wordt zelf zorgvrager
2
, - Voorkomen: de mantelzorgverenigingen of een zelfhulpgroep voor
ondersteuning en informatie
Druk op de mantelzorger: sandwichgeneratie (= 50 – 60’ers die nog
kinderen hebben en ook werken maar ook ouders hebben die nog thuis
wonen en hiervoor ook nog moeten zorgen)
tweeverdienersmodel en verhoging pensioenleeftijd heeft impact op
beschikbaarheid van mantelzorger en sociale omkadering voor ouderen
De vier rollen van de mantelzorger die het SOFA – model (=
bewustwording van patronen en voorkeurstijlen in de samenwerking met
mantelzorgers en het sociaal netwerk.) benoemt, zijn:
- Mantelzorger als partner in zorg, aanspreken als medezorgverlener
(Samenwerken)
o Erken de mantelzorger als medehulpverlener
o Betrek de mantelzorger bij het opstellen van het zorgplan
o Bespreek wat de mantelzorger doet in zorg en ondersteuning
o Geef info over zorg, ziekte, organisatie
o Leer de mantelzorger vaardigheden
o Zorg voor goed bereikbaar aanspreekpunt voor de
mantelzorger
- Mantelzorger als hulpvrager bij overbelasting, aanspreken als
medecliënt (Ondersteunen)
o Bied een luisterend oor
o Wees alert op (dreigende) overbelasting
o Geef tips om zorg in te passen in eigen leven
o Verwijs naar ondersteuningsmogelijkheden (gespreksgroep,
respijtzorg, vrijwilligers)
o Geef info hoe mantelzorg vol te houden is (zorg delen met
familie, vrienden)
- Mantelzorger als persoonlijke relatie van de cliënt, intact houden
(Faciliteren)
o Realiseer je dat de mantelzorger in de eerste plaats kind,
ouder, partner, vriend is
o Respecteer gewoontes van cliënt en mantelzorger
o Hou rekening met privacy van cliënt en mantelzorger
o Wijs de mantelzorger op het belang van eigen ontspanning
o Denk mee hoe de mantelzorger en de cliënt belangrijke
elementen in hun relatie kunnen voortzetten
- Mantelzorger als expert, weet alles van de cliënt, erkennen als
expert (Afstemmen)
o Benut kennis van de mantelzorger; vraag naar gewoontes
o Informeer de mantelzorger naar wensen en feiten
o Betrek de mantelzorger bij beslissingen
o Vraag de mantelzorger advies bij problemen en veranderingen
o Houd regelmatig contact met de mantelzorger
o Vraag naar grenzen en manage verwachtingen
o Neem klachten serieus
3
, Erkenning en waardering
- Gemeenten kunnen hun mantelzorgers ondersteunen via een
mantelzorgpremie
- Andere tegemoetkomingen: voor de zorgvrager die gebruikt kunnen
worden om de mantelzorger(s) te vergoeden, zoals het zorgbudget
voor zwaar zorgbehoevenden, het persoonlijke-assistentiebudget of
het persoonsvolgend budget
- Je kan ook onderling met de zorgvrager en de andere familieleden
afspreken een vergoeding te betalen voor de mantelzorger(s)
Toenemende diversiteit en intercultureel werken
- Aandeel ouderen met buitenlandse origine is nu een kleine groep,
maar zal evolueren naar een aanzienlijke groep in de volgende
generaties
vraagt van het ouderenbeleid bijzondere aandacht voor de
wensen en behoeften van specifieke doelgroepen bij ouderen
- Onderzoek toont aan dat mensen in Vlaanderen met Marokkaanse of
Turkse origine weinig of geen gebruik maken van de voorzieningen
in de ouderenzorg zorglast wordt gedragen door mantelzorger(s)
Kansarmoede bij ouderen
- Personen ouder dan 65 jaar hebben groter risico op armoede
- Beschikbaar inkomen (geen/weinig pensioen) ligt lager dan armoede
– drempel (+- 1115 euro per maand)
- Ouderen kampen vaker met hogere gezondheidskosten en extra
kosten voor thuiszorg en hulp
- In 2023 loopt in België 15% van de ouderen een armoederisico
- Armoederisicopercentage houdt geen rekening met eigendommen
en spaartegoeden
- Risicofactoren armoede op latere leeftijd
o Vrouw zijn: hebben vroeger niet gewerkt dus hebben geen
pensioen opgebouwd
o (feitelijk of wettelijk) gescheiden of ongehuwd zijn
o Alleen wonen
o In een WZC verblijven
o Een oudere gepensioneerde zijn (75+)
o Eerstegeneratiemigrant zijn
o Niet van de EU afkomstig zijn
o Vnl als zelfstandige gewerkt hebben of een gemengde
loopbaan hebben
o Opleidingsgraad
- Gevolg voor ouderen
o Lagere cultuurparticipatie
o Minder sociale contacten
o Minder goede woonomstandigheden
o Uitstel van gezondheidszorgen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joniseghers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.39. You're not tied to anything after your purchase.
