Dit is een beknopte samenvatting van het vak Organisatie Ontwerp. De moderne sociale techniek (MST), Instructie modelleren, LEAN management en Job Design (2023/24) worden beschreven. In deze samenvatting wordt het vernieuwde Job Design toegelicht en dus niet HJD.
Er is gebruik gemaakt van zowel...
, Deel 1. Moderne sociotechniek
Organisatieregimes
Pioniersregime: Jonge ondernemingen die door vaak door één iemand zijn opgericht (de
pionier). Er is een sterke focus op de buitenwereld. Er is vaak weinig structuur, maar bij groei
komt de behoefte naar meer structuur. Arbeidsverdeling ontwikkeld zicht in de loop van tijd.
Bureaucratisch regime: Heeft voornamelijk aandacht voor het interne functioneren binnen
een gesloten systeem. Er is een vergaande arbeidsverdeling. Dit regime heeft een
centralistische besturing en monotone routinetaken. De focus ligt op efficiëntie. Twee
typische modellen zijn de lijnstructuur (fabrieken) en functionele structuur (ziekenhuizen).
De omgeving is stabiel en mocht er toch iets veranderen gebeurt dit top-down. Kenmerken:
Functionele structuur, veel procedures, veel hiërarchische lagen, veel arbeidsverdeling,
Bij het bureaucratisch regime waarbij sprake is van maximale arbeidsverdeling zijn er twee
verschillende soorten productiestructuren:
1. De lijnstructuur: sprake van een hoog productie volume (massaproductie) en een
klein productassortiment (repeterend werk). Bv. Lopende band zonder buffers.
De route ligt vast.
2. De functionele structuur: sprake van identieke of soortgelijke bewerkingen
ondergebracht in gespecialiseerde afdelingen. Bv. Alle verschillende afdelingen in
een ziekenhuis. Deze structuur tref je aan bij organisaties met een gevarieerd
assortiment en een laag productievolume. De route ligt niet volledig vast.
Bij een bureaucratisch regime zijn de voorbereidende, ondersteunende en
besturende activiteiten gescheiden van het uitvoerende werk. Dit wordt ook wel
de lijn-staf-structuur genoemd
Problemen bij een bureaucratisch regime zijn:
Vergaande arbeidsdeling
Gebrekkige koppeling van interfaces
Functionele structuur
Veel procedures
Veel hiërarchie lagen
Flexibel regime: Benadrukt openheid van de organisatie als systeem waarbij actief aansluiting
wordt gezocht bij eisen uit de omgeving. Stabiliteit is een utopie, er moet worden omgegaan
met veranderingen. Dit regime opent de weg naar decentralisatie. Doormiddel van
geïntegreerde en autonomen eenheden zijn teams zelfsturend en wordt de kans op
verstoringen gereduceerd. Het primaire proces is lijdend en staf- en hulpdiensten zijn
ondersteunend.
, Hyperflexibel netwerkregime: Netwerkvormen waarvoor geldt dat teams voortdurend
veranderen door een turbulente omgeving. Verschil met het flexibel regime is dat bij het
flexibel regime gegroepeerd wordt rondom vaste werkstromen en bij het netwerkregime de
werkstromen veranderlijk en tijdelijk van aard zijn. Teams binnen dit regime hebben veel
zelfsturing. Dit regime is handig bij organisaties met veel onvoorspelbare ‘orders’
Gemotiveerde verantwoordelijkheid
Rust op drie pijlers:
Kiezen: eigen keuzes maken en niet gedwongen worden
Willen: eigen inspanning leveren en niet gedwongen worden
Meedoen: zelf meedoen en niet gedwongen worden
Voor elk van de pijlers geldt dat een organisatie ruimte moet geven om ze tot hun recht te laten
komen, deze ruimte heet vervolgens weer regelcapaciteit.
Regelcapaciteit
Is de mogelijkheid om op een knooppunt binnen bepaalde normen zelfstandig in te spelen op de
veranderlijkheid in de omgeving. Het is tevens de speelruimte om eigen werk te regelen. Het is een
belangrijke indicator voor de kwaliteit van arbeid. Hierbij moet er rekening worden gehouden met
dat de individuele taak voldoende gevarieerd moet zijn, er moeten leermogelijkheden zijn, er moet
een bijdragen worden geleverd aan het groepsresultaat, voldoende communicatie met andere leden.
Voorbeelden van regelcapaciteit zijn:
Roulatie
Opleiding
Elkaar helpen
Vrije dagen inplannen
Werkverdeling
Toevoegen van voorbereidende en ondersteuneden functies
Interne regelcapaciteit is het vermogen om problemen op te lossen op het eigen knooppunt binnen
het eigen taakdomein.
Externe regelcapaciteit is het vermogen op problemen op te lossen in interactie met andere
knooppunten binnen het netwerk.
Structuur van arbeidsverdeling
Een feitelijke verdeling van uitvoerende en regelende taken en rollen op macro, meso en
microniveau binnen een organisatie. Meer arbeidsverdeling > meer afstemmingsrelaties > meer
complexiteit
Parallelliseren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IGGY1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
