Summary
Samenvatting Aantekeningen artikelen Nederlandse Geschiedenis
- Course
- Institution
In deze samenvatting vind je de aantekeningen van de artikelen die we moeten lezen voor het vak Nederlandse geschiedenis jaar 2.
[Show more]
Seller
Follow
searts
Content preview
Artikelen Nederlandse geschiedenis samenvattingArtikel 1: Roegiers, J. & Van Sas, N.C.F. (2014). Revolutie in Noord en Zuid (1780-1830). In J.H.C
Blom & E. Lamberts (Reds.). Geschiedenis van de Nederlanden. pp. 271-283.
In 1780 brak de Vierde Engelse oorlog uit tussen de Republiek en Engeland. De Engelsen waren boos
om de Nederlandse samenwerking met de oud koloniën van Engeland en de samenwerking met
Rusland. Er kwam een achteruitgang in de economie en de handel kwam door de oorlog bijna stil te
liggen. De gouden jaren van de Republiek waren voorbij. De oorlog maakte vele burgers in de
Republiek politiek bewust en er kwam een patriottische beweging op gang. Deze beweging kwam
mede voort uit het verlichtingsidee dat een halve eeuw eerder in de Republiek was ontstaan. Men
was ervan overtuigd dat de samenleving maakbaar is. Er kwam een saamhorigheid die alles te maken
had met de renovatie van het vaderland. Na 1770 kwam er een grote werkeloosheid opzetten. De
kloof tussen arm en rijk werd groter. De verlichte vaderlandscultus sleg hierdoor om in agressief
nationalisme dat zich patriottisme noemde. Er kwamen veel pamfletten en andere bladen met
politieke opinies erin. Willem V werd verantwoordelijk gesteld voor de slechte militaire staat van de
Republiek. Dit was het begin van het ondermijnen van de positie stadhouder. De stadhouder had een
netwerk van vertrouwelingen, de patriotten wilden dit netwerk ontbinden. Regenten wilden terug
naar het stadhouderloze tijdperk waarin zij veel macht uitoefenden. In 1780 werd patriotten de
verzamelnaam voor degene die streefde naar regeneratie van de republiek en internationaal tegen
Engeland en voor Frankrijk waren. In het binnenland waren ze tegen de stadhouder en zijn
aanhangers. Het programma van de patriotten bestond uit drie hoofdpunten:
- Macht (herstel positie van de Republiek)
- Medezeggenschap (burgers in het lokale bestuur)
- Morele herbewapening (terugkeer naar de oudvaderlandse deugdzaamheid volgens
eigentijdse verlichting recept)
Regenten en patriotten kwamen tegenover elkaar te staan. Er ontstonden twee ideologische stelsels:
prinsgezinden en staatsgezinde. Deze tweedeling werd de uitvinding van de moderne politiek in de
Republiek. In 1786 was de toestand dusdanig geëscaleerd dat de Republiek in burgeroorlog
verkeerde. In 1787 viel Pruisen de Republiek binnen en versloeg het patriottische leger. Er kwam
oranjerestauratie op gang, dit ging gepaard met veel terreur en geweld. Patriottische bestuurders
werden afgezet en er kwamen weer oranjes in de plaats. Veel Patriotten vluchtte naar het zuiden. Het
nieuwe oranje regime was niet sterk genoeg om op beide benen te staan en was erg afhankelijk van
Pruisen en Engeland.
Ondertussen was er in Frankrijk een grote revolutie ontstaan. Deze revolutionairen trokken weer naar
Nederland en in 1795 ontstond de fluwelen revolutie, deze komt beter bekend te staan als de
Bataafse revolutie. patriotten noemde zich vanaf nu Bataven. Binnen de internationale politiek werd
de Bataafse Republiek een machtspion van Frankrijk. De Bataven kregen op nationaal gebied
zelfbestuur van de Fransen. Er kwamen een aantal hervormingen binnen het bestuur. Onder de
Bataven onderling bestonden ook verschillende meningen over hoe het land het beste te besturen.
Ze kunnen worden onderverdeeld in drie groepen:
- Unitarissen, die vorstander waren van een eenheidsstaat.
- Federalisten, wilde provinciale soevereiniteit in aangepaste vorm handhaven.
, - Moderaten, pragmatici die ook het idee van een eenheidsstaat steunden.
Het ontwerpen van een nieuwe grondwet wat de belangrijkste taak van de nationale vergadering die
in 1796 bijeen kwam. Dit was de eerste democratische volksvertegenwoordiging van de Republiek,
deze verving de Staten-Generaal. Het lukte de Bataven niet om een constitutie te maken en te
behouden, dit leidde er toe dat in 1798 een staatsgreep werd gepleegd door het Franse en Bataafse
leger. Er werd in korte tijd een grondwet ontworpen waarin het unitairische beginsel naar voren
kwam. Er kwam een einde aan de democratische experimenten van de Bataafse Republiek. Er kwam
een uitvoerend bewind bestaande uit vijf directeuren en een achttal vakministers. De provincie
grenzen werden verbroken en de Republiek werd verdeeld in acht delen. Er vonden veel zuiveringen
onder ambtenaren en stemgerechtigden plaats wat zorgde voor veel weerstand. Binnen zes maanden
vond er een tweede coupe plaats. Deze waren ook voor het unitarische beginsel maar minder
radicaal. Zij wilde de revolutie nationaal maken. 1798 kan beschouwd worden als hoogtepunt van de
staatsvorming mar tegelijkertijd ook als dieptepunt van natievorming. De handel trad in verval en de
Republiek raakte veel koloniën kwijt.
Rond 1800 nationaliseerde de revolutie en werden de orangisten er ook bij betrokken. In 1801 vond
een nieuwe staatsgreep plaats geïnspireerd door Frankrijk. Het staatsbewind werd minder
democratisch en minder centralistisch. De oude gewesten werden hersteld en regenten kwamen
weer terug op hun oude positie. Na 1800 kwam er ook een nieuw vaderlands gevoel op. Frankrijk
werd meer gezien als bezetter dan als bevrijder. Er kwam belangstelling naar het Nederlands verleden
hoewel de Republiek verleden tijd was geworden. in 1805 veranderde de Fransen het systeem, ze
riepen de functie van raadpensionaris weer nieuw leven in. In 1806 werd de Bataafse Republiek een
monarchie, de raadspensionaris Schimmelpenninck werd afgezet en de broer van Napoleon Louis
werd koning. In 1810 lijfde Napoleon het koninkrijk Holland in bij het Franse Keizerrijk.
Artikel 2: De troosteloze jaren dertig Bij wie anders konden burgers zich veilig voelen dan bij
Hendrikus Colijn? Door: Herman Langeveld
Het succes van de Uiver (KLM- vliegtuig) illustreert de moderne kant van Nederland in de jaren dertig.
Maar daartegenover stond een overwegend conservatieve mentaliteit. Nederland was in de jaren
dertig, naar het woord van historicus Hans Blom, een burgerlijk-verzuilde maatschappij in een
crisisperiode. Drie burgerlijke zuilen waren dominant: de katholieke, de protestantse en de liberale.
Socialisten hadden in Nederland in de jaren dertig weinig te zeggen en communisten helemaal niets.
Doordat Nederland niet mee had gedaan aan WOI waren ze niet gemoderniseerd zoals andere landen
in Europa. De crisis die rond de jaren 30 kwam was niet alleen een economische crisis voor de
Nederlanders maar ook een politieke crisis. De parlementaire democratie werd ter discussie gesteld.
Hendrikus Colijn kwam aan de macht als minister-president van de Anti-Revolutionaire partij naar
voren. Hij wilde terug naar het welvaartsniveau voor 1914. De regering bezuinigde op de salarissen in
Nederlands-Indië dit zorgde voor onrust en muiterijen. Dit zorgde voor vele geschokte reacties. Colijn
wilden een einde maken aan deze muiterijen en maakte een einde aan de muiterij. Nog geen drie
maanden na de muiterij vonden verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats; het centrale thema in de
verkiezingscampagne was herstel van het overheidsgezag, dat men door de muiterij aangetast achtte.
Vrij breed bestond de overtuiging dat Colijn de aangewezen persoon was voor dat herstel. Zijn
poseren als sterke man legde hem geen windeieren. Van de zes grote partijen was zijn ARP de enige
die winst boekte. Hij kreeg dan ook de taak een regering te vormen. Eind mei presenteerde hij zijn
‘crisiskabinet’, waarin niet alleen vertegenwoordigers van de drie christelijke partijen zaten, maar ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller searts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now