H8 van Arbeidsrecht is een complex hoofdstuk. Daarom heb ik alles zo uitgebreid omschreven in deze samenvatting en zal deze niet te beknopt zijn. Op deze manier is mijn samenvatting voor iedereen te begrijpen. De voorbeelden in het boek laat ik nooit achterwege, omdat dit ook in het tentamen kan vo...
Samenvatting H8 Hoofdstukken Sociaal Recht - Arbeidsrecht
8.1 Uitzondering op het vrije ondernemerschap
● Westerse samenleving wordt gekenmerkt door het beginsel van de vrije
ondernemingsgewijze productie.
○ Ook vrijheid om te beslissen welke (economische en sociale) maatregelen
je neemt over de inrichting en aanpak van de onderneming.
○ In de loop der jaren herhaaldelijk uitzonderingen op dit beginsel
geformuleerd, bijvoorbeeld over:
■ Medezeggenschap betreft de mogelijkheid voor aan het bedrijf
gebonden medewerkers of hun vertegenwoordigers om invloed uit te
oefenen op het gevoerde ondernemingsbeleid.
In Nederland zijn bevoegdheden aan werknemers toegekend langs 2 wegen:
● Ondernemingsraad
○ Medezeggenschapsrechten die voor het grootste deel in de Wet op de
ondernemingsraden (WOR) zijn neergelegd.
● Via de vakbond
8.2 Wetgeving in vogelvlucht
● In 1950 komt de Wet op de ondernemingsraden (WOR) tot stand.
○ WOR 1950 had een sfeer van gemeenschappelijkheid.
■ Van belangentegenstellingen tussen werknemers en werkgevers wilde
de wetgever niet weten. Volgens art. 6 had de or tot taak ‘onder
erkenning van de zelfstandige functie van de ondernemer, naar
vermogen bij te dragen tot een zo goed mogelijk functioneren der
onderneming.’.
● Het hoofd van de onderneming (directeur), was de voorzitter
van de or. De rechten van de or waren informatief en
adviserend van aard.
○ Deze ‘broederschaps’gedachte werd in 1971 gedeeltelijk verlaten, toen
een geheel nieuwe wet tot stand kwam: de WOR 1971.
■ De wetgever zag de illusie in van uitsluitend gelijklopende belangen
tussen werkgever en werknemers.
■ Er werd gekozen voor een dualistische opvatting
● Een opvatting die tot op de dag van vandaag is gehandhaafd.
Naast het plegen van overleg over algemene
ondernemingsbelangen bestond de taak van de
ondernemingsraad uit het behartigen van specifieke
werknemersbelangen.
● De raad kreeg ook een beperkt aantal
instemmingsrechten.
Wijzigingen WOR 1979
● Vanaf dit jaar is de bestuurder geen lid meer van de or en bestaat deze alleen
maar uit werknemersvertegenwoordigers.
● De voorzitter wordt in het vervolg door de or-leden gekozen.
● Overleg met de bestuurder vindt voortaan afzonderlijk plaats, in de zogenoemde
overlegvergadering.
, ● Bevoegdheden van de or verder uitgebreid en is een betere procesrechtelijke
bescherming gegarandeerd tegen inbreuken van de ondernemer op aan de or
toegekende rechten.
Wijzigingen WOR 1981
● Tot 1981 alleen ondernemingen met meer dan 100 werknemers verplicht een OR.
● De Wet Medezeggenschap kleine ondernemingen geeft medezeggenschapsrechten
aan werknemers die werkzaam zijn in ondernemingen waar in de regel 35
werknemers of meer arbeid verrichten.
● Dit getalscriterium is overigens in 1998 afgeschaft en gewijzigd in ‘in de regel 50
werknemers’. Dit geldt tegenwoordig nog steeds.
● Voor ondernemingen met in de regel tien tot vijftig werknemers (kleine
ondernemingen) gelden specifieke regels.
● Een belangrijke wijziging op 5 mei 1995.
○ Krachtens deze wetswijziging is de WOR ook van toepassing verklaard
op overheidspersoneel (uitzondering defensie en onderwijs).
○ WOR is vanaf dat jaar dus ook op ambtenaren van toepassing.
Vanaf 1995 liggen de grondbeginselen van de medezeggenschap in de WOR vast en
gelden tot vandaag.
● In oktober 2004 zond de regering een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer waarin
de invoering van een nieuwe wet werd voorgesteld: de Wet medezeggenschap
werknemers (WMW).
● Wat zou veranderen was:
○ De landelijke verkiezingen die voor alle or’s op dezelfde dag zouden worden
gehouden.
■ De WOR zegt dat per onderneming wordt vastgesteld wanneer er
nieuwe verkiezingen zijn.
○ Het karakter van de WMW ten opzichte van de WOR.
■ Een minimumwet; houdt in dat de or een gegarandeerd aantal
bevoegdheden heeft en dat ondernemer en or niet kunnen afspreken
dat de or zal afzien van bepaalde rechten die de WOR hem toekent.
■ De WOR-rechten kunnen derhalve niet worden weggecontracteerd.
■ De WMW daarentegen was geen minimumwet.
Het wetsvoorstel heeft het niet gehaald; jaar na indiening is het door de Tweede Kamer
verworpen. Daarom is het tot op heden nog steeds de WOR, die als minimumwet centraal
staat als het gaat om de medezeggenschap van werknemers.
● Met ingang van 1 september 2008, art. 31 d en e aan de WOR toegevoegd.
○ Deze nieuwe artikel onderdelen hebben betrekking op de informatieplicht
van de ondernemer aan de or over de hoogte van de beloningen in de
verschillende groepen werknemers.
8.3 WOR - formele aspecten
De formele aspecten van de WOR zijn de volgende:
● instelling or;
● samenstelling or;
, ● cor en groeps-or;
● ondersteuning or;
● aanspreekpunt or;
● de overlegvergadering;
● de bedrijfscommissie;
● de Ondernemingskamer;
● de kantonrechter.
8.3.1 Wanneer een or?
● Iedere onderneming waar in de regel ten minste 50 personen werkzaam zijn, moet
een ondernemingsraad hebben (art. 2).
○ Niet relevant of het fulltimers/parttimers zijn.
● Definitie onderneming - Art. 1 geeft de volgende definitie:
○ Elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch
verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke
aanstelling arbeid wordt verricht.
● Een organisatorisch verband is aanwezig, wanneer er op een opzichzelfstaand
geheel van hiërarchisch op elkaar afgestemde functies kan worden gewezen.
○ Zo heeft een kantonrechter geoordeeld dat een NS-station geen
organisatorisch verband is, omdat sommige werknemers op zo’n station
ondergeschikt zijn aan een station opzichter en weer anderen aan een
leidinggevende op rayon niveau.
● Naast een organisatorisch verband is een vereiste dat dit verband in de maatschappij
een zelfstandige eenheid vormt.
○ Dit is, wanneer het organisatorische verband zich naar derden
(leveranciers/consument) zelfstandig profileert.
● Het winst aspect is niet van belang voor de vraag of er een or moet komen.
(Juridische vorm v/d onderneming speelt ook geen rol).
● De vennootschap onder firma, de nv, de bv, de stichting: zij vallen allen onder het
regime van de WOR, als zij maar voldoen aan de genoemde criteria. Hetzelfde geldt
voor overheidsinstellingen.
○ In art. 5 wordt een uitzondering geformuleerd. De SER kan een
ondernemer voor ten hoogste vijf jaar ontheffing verlenen van het
instellen van een or. Deze ontheffing wordt alleen gegeven, als er
bijzondere omstandigheden zijn die een goede toepassing van de wet in
de betrokken onderneming in de weg staan.
8.3.2 Samenstelling or
● Leden van de or worden rechtstreeks gekozen uit de onderneming werkzame
personen, d.m.v. geheime schriftelijke stemming.
● Aantal or-leden varieert met de hoeveelheid werknemers die aan de onderneming
verbonden zijn.
○ Bij 50-100 werknemers bestaat de or uit vijf leden.
○ Dit aantal neemt geleidelijk toe tot een maximum van 25 (art. 6).
● De or-leden kiezen uit hun midden een voorzitter en één of meer plaatsvervangende
voorzitters (art. 7)
● Degene die in aanmerking wil komen voor het lidmaatschap van de or, moet
ten minste één jaar als werknemer aan de onderneming verbonden zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hhsgebruiker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
