Hoofdstuk 1: Terminologie, classificatie en diagnostiek
1. Terminologie en definiëring
1.1. Terminologie: gedrags en emotionele problemen vs stoornissen
Gedrags en emotionele problemen
= kinderen die zich zichtbaar ongewoon of abnormaal gedragen of die zichtbaar
ongewone of abnormale emoties vertonen, afgezien van de ernst, oorzaak of context
van het gedrag of de emotie
- Externaliserend→ storend voor de omgeving
Vb. stelen en vechten
- Internaliserend→ storend voor het kind zelf
Vb. angstig of ongelukkig voelen
Verschil tussen G en E probleem en stoornis
G en E problemen G en E stoornissen
Lichte, tijdelijke problemen Ernstige problemen
Vb. broer/zus is geboren→
woedebuien
Contextgebonden Minder contextgebonden
Vb. enkel bij ouder of leerkracht
Leeftijdsgebonden Blijvend
Vb. peuterpuberteit
Korte duur Langere duur
Problemen
Stoornissen
Alle GS zijn GP, maar niet alle GP zijn GS!
Gedragsstoornis is NIET gelijk aan ontwikkelingsstoornis
G en E stoornis Ontwikkelingsstoornis
1
, Stoornis in het gedrag of emotie Belemmering in de normale ontwikkeling
omwille van een aandoening
Vb. ODD Vb. ASS
CD ADHD
IED Verstandelijke beperking
Leerstoornissen
1.2. Vijf aandachtspunten bij definiëring Gedragsprobleem
1. Geen eenduidige criteria
Het zijn gedragingen/emoties van
- een welbepaald kind
- die op een welbepaald moment in tijd
- door welbepaalde personen uit de omgeving van het kind
- in een welbepaalde socio-economische en culturele context
als storend, ongewenst of ongewoon worden genoemd
2. Ontwikkelingsperspectief
- Gedrag dat op de ene leeftijd nog gepast is, kan dat op een andere
leeftijd niet meer zijn
Vb. kleuter mag meer zeuren en aanklampend gedrag vertonen dan een leerling
3. Continuümgedachte
- Storend gedrag van kinderen met gedragsproblemen komt ook voor bij
kinderen zonder gedragsproblemen Maar verschilt in ernst, intensiteit en
chroniciteit!
Vb. woedebuien komen regelmatig voor, zijn heviger, langer en niet te
stoppen→ GP
4. Context
- Belang van de situatie waarin gedrag zich voordoet Setting, activiteiten,
pedagogische aanpak van opvoeder→ impact op gedrag kind→ in de
ene setting wel en in de andere geen gedragsproblemen
Vb. ervaren leerkracht in een gestructureerd klaslokaal heeft geen problemen met
een kind dat thuis wel als moeilijk wordt ervaren
5. Informant
– Wie beoordeelt het gedrag? Ouders, leerkracht, hulpverlener,....
2.3. Definiëring probleemgedrag
– “We spreken van probleemgedrag als ouders, leerkrachten en andere
personen dit gedrag beschouwen als strijdig met de door hen en de
samenleving gehanteerde normen en regels en/of wanneer deskundigen
dit gedrag als problematisch beoordelen op basis van valide kenmerken
inzake psychische (on)gezondheid”
Twee soorten probleemgedrag:
2
, Externaliserend Internaliserend
Storend gedrag Emotionele problemen
Sterke ongeremdheid Sterke geremdheid
Voornamelijk op de buitenwereld gericht Gericht op de eigen persoon
Agressie Angstig
Hyperactiviteit Teruggetrokken gedrag
Ongehoorzaamheid Verlegen
Impulsiviteit Depressie
Liegen Gevoelens van eenzaamheid
Stelen Huilen
Vandalisme
Weglopen
2. Classificatie
= het systematisch ordenen en groeperen van problemen op basis van gelijke
eigenschappen en onderlinge relaties
– Men wil een gemeenschappelijke taal ontwikkelen ter bevordering van de
onderlinge communicatie= belangrijk voor diagnose en behandeling
– Classificatie 💔 Diagnostiek
• 2 soorte classificatie:
- Klinisch- psychiatrisch
- Empirisch- statistisch
2.1. Klinisch- psychiatrisch classificatiesysteem
-Psychiatrische stoornissen= onafhankelijke en duidelijk afgelijnde ziekte-
entiteiten, met voor elke stoornis diagnostische en differentiaal diagnostische
criteria
Indien voldaan aan nodige criteria: stoornis classificeren
- Categoriaal= men heeft een stoornis of men heeft ze niet
- Vb. DSM, ICD
DSM-5
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders
- Systeem om problematieken van individuen te beschrijven en te classificeren
in ‘stoornis categorieën’
- Leunt aan bij het medisch model!
- Diagnostische criteria= wanneer een welbepaald aantal criteria van een
stoornis bij een individu positief wordt gescoord
3
, - Differentiaal diagnostische criteria= wanneer criteria van andere stoornissen
kunnen worden uitgesloten
Nieuw in DSM-5:
- Geen Romeins cijfer meer
- Drie delen:
1. Uitleg over indeling/uitgangspunten
2. De 22 domeinen met D en DD criteria
3. Classificaties die nog niet zijn opgenomen
- Nieuwe namen
- Meer dimensionaal gepresenteerd
2.2. Empirisch- statistische classificatiesysteem
– Meestal gedragsvragenlijsten: probleemgedrag inventariseren en
beoordelen→ classificeren
- Dimensioneel= elk syndroom is een continuüm waarop ieder individu een
relatieve plaats inneemt t.o.v. andere individuen
ASEBA→ Achenbach System of Empirically Based Assesment
- Gedragsvragenlijsten:
CBCL= Child Behavior Checklist (ouders: 6-18j)
TRF= Teacher Report Form (leerkracht 6- 18j)
YSR= Youth Self Report (jongeren vanaf 11j)
Doel= over gedrag van individuen zoveel mogelijk informatie verzamelen uit
verscheidene bronnen
beoordelen op gelijkenissen en verschillen
globale indruk van de problematiek
Classificatiesystemen
Klinisch- psychiatrisch Empirisch- statistisch
Problemen beschrijven en classificeren Inventaris maken van probleemgedrag
in stoornissen en beoordeling door verschillende
betrokkenen
Vb. DSM-5 ASEBA
ICD 11
3. Diagnostiek
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller quincydeboever. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.