Taalontwikkeling
Bij de meeste kinderen rond de voorschoolse periode
Luistervaardigheid = NIET hetzelfde = kunnen horen
Luistervaardigheid een aangeleerd denkproces, worden gezien waarbij horen, concentreren,
het vermogen tot onderscheiden, herinneren en vooral begrijpen een
belangrijke rol spelen. Luisteren gaat verder dan het registreren van
omgevingsgeluiden; luisteren is een bewust, actief, producerend,
intentioneel, gestuurd en structurerend optreden
Verschil met kunnen horen luistervaardigheid kan verbeterd worden (feedback), het beïnvloedt de
sociale interactie en het succes van de kinderen in hun verdere leven
Kinderen verwerven spontaan taal, maar deze taal ook doelgericht en functioneel kunnen inzetten in
verschillende situaties, vraagt extra ondersteuning en oefenkansen.
Als leerkracht taalverwervingsprincipes inzetten in de klaspraktijk om kinderen zo verder te brengen
in hun taalontwikkeling
Hoe leren kinderen taal (taalverwerving)
Imitatietheorie In de periode van 0 tot 5 jaar moedertaal waarbij kinderen leren taaluitingen
imiteren hiervoor beloond waardoor kinderen leren spraakklanken te
produceren die lijken op de doeltaal.
= te beperkte opvatting (geen ruimte voor feedback)
Gevolg: lijkt erop dat kinderen zelf gaan experimenteren met taal, dat ze zelf
regels opstellen op grond van de taal die ze al hebben gehoord
Voorbeeld: Moeder: ‘Ga je mee appeltjes kopen?’ Nina: ‘Mee appetjes kopen!’
Chomsky: kinderen hebben bij hun geboorte al taalleervermogen = aangeboren mechanisme is
belangrijkste verklaring van taalverwerving. (mechanisme: alleen mensen kunnen taal verwerven en
mensen kunnen alle talen verwerven. Kinderen kunnen met behulp van hun taalleervermogen regels
over taal maken. Ze produceren taal vanuit regels en ze toetsen hun productie aan de omgeving)
De creatieve- Visie van Chomsky elke gebruiker is creatief bezig: maakt zelf
constructietheorie = zinnen vanuit eigen creatief vermogen. Hij besteed minder
experimenteren, trial and aandacht aan aangeboden taal (focus op processen in het hoofd),
error maar later blijkt aangeboden taal uiterst belangrijk is.
Voorbeeld: Je moet harder rijden, trein, snelder snelder!
We zien nu de aandacht voor het taalaanbod toenemen. Kinderen leren taal doordat ze een
taalleervermogen hebben; ze stellen zelf regels op over taal, maar ze kunnen dat alleen maar doen bij
een goed taalaanbod.
, Interactietheorie (= • Jan: Heb mamma ook die waterschieter voor mij gekoopt?
impliciete correctie) • Oma: Je waterpistool? Die heeft ze hier niet gekocht.
Taalverwerving
Drie ingrediënten NOODZAKELIJK voor ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid
imiteren > een rijk, interessant en begrijpelijk taalaanbod
experimenteren, produceren > veel spreekkansen voor het kind = taalruimte
interageren > feedback op de productie en het begrip van het kind
Ook in de klas = taal de hele dag = Taal ontwikkelend lesgeven (TOL) (nl. hoe je taal aan bod laat
komen in alle andere vakgebieden)
1. Taalaanbod
Principe: ‘taal de hele dag’ De hele klasdag door, in alle leergebieden en tussendoor, zijn er tal van
kansen om de luister- en spreekvaardigheid van de leerlingen te verhogen. Dit principe hoort bij
taalontwikkelend lesgeven (tol)
Een rijk luister- en spreekklimaat omvat de confrontatie met diverse mondelinge bronnen en diverse
spreekpartners. Denk aan: werken met authentiek luistermateriaal bijvoorbeeld. hierbij rekening
houden met de betrokkenheid van de taalleerders en de begrijpelijkheid van het aanbod + voldoende
nieuw materiaal aanbieden
Betrokkenheid (kinderen ontvankelijk maken voor aangeboden taal door bv motiverende
teksten en onderwerpen)
o Belevingswereld (praten met kinderen om interesses te leren kennen)
o Voorkennis (dit activeren nieuwgierigheid prikkelen en belangstelling opwekken)
o Ervaringscontext (uitdagend materiaal/afbeeldingen tonen of confrontatie met
interessant probleem of uitdagende opdracht)
Bv: kinderen die geen sinterklaas hebben thuis in de klas
Begrijpelijkheid
Wanneer taal te ingewikkeld is of wanneer je over de hoofden van de leerlingen heen praat, verslapt
hun aandacht. In het brein van de leerling, de taalleerder, wordt rondom elk woord en elke uitdrukking
allerlei informatie opgeslagen
Visuele voorstelling
Persoonlijke ervaring
Kennis van de wereld
Reeds verworven taal
Nieuw en rijk taalaanbod (=Boven niveau)
Grenzen moeten verlegd worden. (contextuele ondersteuning wel belangrijk) Als leerlingen
gemotiveerd zijn om de betekenis van een nieuw woord te ontraadselen omdat ze bijv. zo
geïnteresseerd zijn, dan zullen ze ook meer (mentale) moeite doen om toegang tot dat nieuwe woord
te krijgen. Zo vloeien de drie kenmerken van een rijk taalaanbod (betrokkenheid, begrijpelijkheid en
nieuwe woorden) in elkaar over.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romanevoss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.24. You're not tied to anything after your purchase.