Summary

Samenvatting Inleiding_recht_bach1_sem1

0 purchase

Course
Recht

Institution
Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)

De samenvatting bevat de powerpointslides en de cursus van het eerstejaarsvak 'recht' in de opleiding Maatschappelijke Veiligheid. Deze richting heet ondertussen 'Toegepaste Criminologie'.

[Show more]

Preview 4 out of 34 pages

View example

Uploaded on January 3, 2024
Number of pages 34
Written in 2020/2021
Type Summary

recht
inleiding
verbintenissen
rechtbanken
begrippen
gerechtelijk recht
personenrecht
familierecht

Institution
Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Education
Maatschappelijke Veiligheid
Course
Recht

$7.02

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Recht
DEEL 1. recht: begripsomschrijving
Recht is:

- Een geheel van gedragsregels
- Die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid

1.1 gedragsregels
= voorschriften die ons opgelegd worden om ons gedrag in een bep. Richting te sturen

- Wat anders kan, maar niet anders mag
- Onderscheiden zich van indicatieve regels, die beschrijven wat is

1.2. afdwingbaar gesteld door de overheid
Alle rechtsregels = gedragsregels
alle gedragsregels ≠ rechtsregels

Vele gedragsregels

- Missen juridische afdwingbaarheid
o Verwijst naar aanwezigheid v. technieken, sancties
o Zorgt ervoor dat ze de regels volgen
- Spelregels voetbal : afdwingbaar maar nog geen recht
- Beleefdheidsregels is voorzien van sanctie maar nog geen recht

Recht: indien de naleving v.d gedragsregels afgedwongen wordt door de overheid (staatsapparaat)

Opmerkingen!

 Afgedwongen door de overheid ≠ uitgevaardigd door de overheid; kunnen ook van andere
instanties, burgers uitgaan, maar afdwingen via staatsapparaat
 Sanctie ≠ straf; strafsancties enkel bij misdrijven (schendingen v. bep. Rechtsregels), kan ook
afdwingingsmiddelen opgelegd krijgen vb. schadevergoeding
 Sommige gedragsregels zijn morele als rechtsregels = dubbel afdwingbaar (via het geweten
en via de overheid)

1.3 voorbeeld
‘elke daad v.d mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door
wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.

Gedragsregel: foutief veroorzaken v. schade (onrechtmatige daad)

Afdwingbaar via overheid: sanctie: schade vergoeden (overheid komt tss als dit niet vrijwillig
gebeurt)

2. Het doel van het recht
= orde en rechtszekerheid brengen i.d mpij

- Orde: zonder regels : chaos, mensen kiezen waar ze rijden bv.
- Rechtszekerheid: mensen weten waar ze aan toe zijn, wat hen te wachten staat als ze zich op
een bep. Manier gedragen

1

,= betekenen niet op zich rechtvaardigheid! Rechtsregels niet als rechtvaardig ervaren (ook niet het
doel)

3. De bronnen van het recht
= verschillene vormen waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt

- Wetgeving
- Gewoonte
- Algemene rechtsbeginselen
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Sommige private regelgeving

3.1 De wetgeving in ruime zin
3.1.1 omschrijving
 Federale wetten
o Wetgeving gestemd door fed. Parl.
o Enge zin
o Herkent ze door ‘wet’ in de titel
o Vb. wet betreffende de rechten van de patiënt
 Decreten en ordonnanties
o Wetgeving gestemd door de deelstaatparlementen
o Vb. decreet betreffende de rechtspositie v.d minderjarige in de integrale jeugdhulp
 Beslissingen uitvoerende macht
o Koninklijke besluiten
o Ministeriële besluiten
o Gemeentelijke besluiten
o Provinciale besluiten

3.1.2 Waar vind je wetgeving
= in het belgisch staatsblad
= kan nadien nog wijzigingen aangaan
=> databank die geconsolideerde wetgeving bevat

 Basistekst + latere wijzigingen
 Vb. Juridat

Provinciale wetgeving

- Bestuursmemoriaal

Gemeentelijke wetgeving

- Aanplakking (aan het gemeentehuis)
- Neerlegging op de griffie v.d rechtbank v. eerste aanlag en v.d politierechtbank
- Ook regelgeving online

3.2 De gewoonte
Rechtsgewoonten: gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als bindende
rechtsregels worden beschouwd

2

,Vb: wnr een ambtenaar het overlijden moet vaststellen, is het de gewoonte dat hij zich tevreden stelt
met een attest v. overlijden dat is opgesteld door een geneesheer

3.3 De algemene rechtsbeginselen
= ongeschreven gedragsregels die op een bep ogenblik essentieel worden geacht voor de mpij

Vb.

- Verbod van eigenrichting (wie meent recht te hebben op iets, maar niet krijgt  rechter
- Bescherming van de zwakken
- Eerbiediging v.d menselijke persoon

3.4 De rechtspraak
= geheel van rechterlijke uitspraken:

 Vonnissen v.d rechtbanken
 Arresten v.d hoven
 Uitspraken v.d andere rechtscolleges

= geen algemeen bindende born maar een gezaghebbende bron
rechterlijke uitspraken: vaak belangrijke aanvulling op de wet (wnr die onvolledig is)
worden vaak nagevolg door lagere rechtbanken

Wetgeving regelt niet alles, heeft leemten

Taak rechter: leemten opvullen en nieuw recht scheppen, het is meer dan het mechanisch toepassen
v.e abstracte regel op een concreet geval

3.5 De rechtsleer
= het geheel v.d publicaties waarin gerechtsgeleerden hun opvattingen over het recht meedelen

= gezaghebbende bron: niet algemeen binden, maar kan grote invloed uitoefenen op wetgeving en
rechters

3.6 Private regelgeving

=overeenkomsten die tss 2 personen zijn aangegaan (bindend voor 2 partijen)
=> niet nageleefd => overheid

- Alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die ze hebben aangegaan,
tot wet

4. De indeling van het recht
4.1 De klassieke indeling in publiekrecht en privaatrecht
4.1.1 Het publiekrecht
= regelt de organisatie en werking v.d overheid en de relatie v.d overheid met de burgers

- Grondwettelijk recht
o Bevat fundamentele regels
 Over inrichting en werking v.d verschillende staatsmachten (wetgevende,
uitvoerende, rechterlijke)

3

,  Fundamentele rechten en vrijheden v.d burgers (mensenrechten)
- Bestuursrecht of administratief recht
o Regelt werking en structuur v.d organen v.d uitvoerende macht
o Vb. dienst stedenbouw, dienst leefmilieu…
- Strafrecht
o Bestaat uit regels met betrekking tot het opleggen van strafsancties
- Fiscaal recht
o Geheel van regels met betrekking tot het heffen en innen v.d belastingen
- Gerechtelijk recht of procesrecht
o Regels met betrekking tot
 Organisatie, de bevoegdheid en de werking v.d rechtscolleges
 Manier waarop men moet procederen
 Rechtsmiddelen die tegen een rechterlijke uitspraak kn worden aangewend
 Uitvoering van rechterlijke uitspraken
o Wordt verdeeld in:
 Gerechtelijk privaatrecht
 Strafprocesrecht of strafvorderingsrecht (hoe misdrijven vervolg/bestraft

4.1.2 Het privaatrecht
= regelt de verhouding tss burgers onderling

 Handelsrecht: enkel van toepassing op handelaars + daden van koophandel
 Burgerlijk recht: verhouding tss burgers algemeen
o Regelt:
 Personenrecht: wie rechten/plichten kan hebben, of die ze zelf kan
uitoefenen, vanaf wnr tot wnr
 Familierecht(gezinsrecht): verhoudingen tss echtgenoten, ouders, kinderen,
scheidingen, ongehuwd samenwonenden
 Huwelijksvermogensrecht: verhouding tss gehuwden, op vlak van vermogen
 Overeenkomstrecht: verhoudingen die ontstaan o.b.v. een overeenkomst
(huurder-verhuurder, koper-verkoper)
 Onrechtmatige daad
 Zakenrecht: rechten die burgers laten gelden tov allerhande goederen
 Erfrecht: erfelijke verhouding tss erflater en erfgenamen

4.1.3 Gemengde rechtstakken
= menging van publiek en privaat

 Arbeidsrecht: regelt de verhouding tss wn en wg
 Sociale zekerheidsrecht: regelt de verschillende soc. Voorzieningen bv werkloosheid, ziekte,
ouderdom, kinderlast…

4.2 Indeling op basis van de normerende waarde v.d rechtsregels
4.2.1 Aanvullend recht
= indien er geen afwijkende regeling heeft getroffen, dan moeten ze worden nageleefd
Vb. huwelijksvermogensstelsel

 Vermogen man, vrouw en gemeenschap. Vermogen
 Niet verplicht dit te volgen => ander stelsel overeenkomen: aanvullend recht

4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britteggermont. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

68175 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling