Summary
Samenvatting biologie
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van het boek ''Nectar''. De samenvatting bevat hoofdstuk 16 paragraaf 1 t/m 4.
[Show more]
Seller
Follow
Noa06
Content preview
Hoofdstuk 16 Systeem Aarde en de mensParagraaf 16.1 Koolstofkringloop en klimaat
Fotosynthese: het startschot
Er zijn aanwijzingen dat de aarde drastisch veranderde met het ontstaan van de eerste eencellige
autotrofe organismen:
• De CO2 in de atmosfeer ging in grote hoeveelheden met de enorme regens mee naar de
oceanen→ waar fotosynthese en omzetting tot CaCO3 plaatsvond.
• De afname van de CO2-concentratie in de atmosfeer had een temperatuurdaling tot gevolg→
bij die lagere temperatuur konden veel verschillende eencelligen zich ontwikkelen.
• Toen de aarde weer opwarmde ontstonden vele niches waar leven mogelijk was.
• De aarde raakt bevolkt met een enorme variatie aan levensvormen, verbonden door
complexe voedselwebben en ecosystemen→ het systeem Aarde van nu.
Systeem Aarde: alle complexe voedselwebben en ecosystemen op aarde tezamen.
Koolstofvoorraden
Enorme hoeveelheden koolstof in organische stoffen liggen vast in bodemvoorraden.
Sinks: bodemvoorraden organische stoffen, bijvoorbeeld koolstofverbindingen.
Het gaat daarbij onder andere om voorraden steenkool, aardolie en aardgas→ de fossiele
brandstoffen.
Fossiele brandstoffen: organische stoffen in de bodem (sinks) in de vorm van bruin- en steenkool,
aardolie en aardgas.
Grote hoeveelheden organisch materiaal liggen bijvoorbeeld in de permafrostgebieden rond de
noordpool.
Permafrostgebieden: toendra’s rond de Noordpool, waarvan de bodems het hele jaar bevroren zijn.
In de Atlantische Oceaan en de Zuidelijke IJszee komen enorme hoeveelheden afgestorven plankton,
aangevoerd door oceaanstromingen, op de oceaanbodem terecht→ daar blijven ze opgeslagen.
Nog een grote sink vormen de kalkgesteenten gevormd door chemische processen vanuit CO2.
Kalkgesteenten: sink van CaCO3, resten van schelpen.
Veel vanuit CO2 geproduceerde stoffen zitten in de biomassa van levende planten en dieren.
Biomassa: de totale massa aan energierijke stoffen van een groep organismen in een ecosysteem of
van een trofisch niveau.
Koolstof stroomt
De koolstof in sinks kan weer vrijkomen door bijvoorbeeld het schuiven van tektonische platen,
waardoor vulkaanactiviteit ontstaat, en door erosie van gesteenten.
Jaarlijks komt er door natuurlijke processen heel veel koolstof vrij in de vorm van CO2→ het is dan
weer beschikbaar voor ‘een nieuwe ronde’, die weer begint bij fotosynthese.
, De koolstofsinks (bijv. fossiele brandstoffen en kalkgesteentes) zijn onderdeel van de langzame
koolstofkringloop: kringloop van C van miljoenen jaren.
• De koolstofstroom atmosfeer→ sink→ atmosfeer duurt miljoenen jaren.
Koolstof in de snelle koolstofkringloop voltooit de kringloop veel sneller.
Snelle koolstofkringloop: kringloop van C van minuten tot enkele duizenden jaren.
Jaarlijks komt er door dissimilatie veel koolstof vrij als CO2→ een hoeveelheid die planten jaarlijks
weer omzetten in biomassa.
Mensen en koolstof
Je lichaam zit vol koolstofverbindingen→ je eet ze, je bouwt je lichaam op met koolstofverbindingen
en je haalt energie uit ze.
De koolstof adem je, na dissimilatie, weer uit als CO2.
De energievoorziening voor arbeid, transport en warmte vraagt ook om koolstofverbindingen,
evenals de grondstoffen om producten te maken en bouwmaterialen.
Meer mensen op aarde→ de CO2-concentratie in de atmosfeer stijgt→ de koolstofkringloop
verandert daardoor.
De temperatuur op aarde
Het veranderen van de koolstofkringloop heeft gevolgen voor het klimaat→ CO2 is namelijk een
broeikasgas.
Broeikasgas: gas in de atmosfeer met een warmte-isolerende werking.
Broeikaseffect: natuurlijk warmte-isolerend effect van het broeikasgas.
Door het broeikaseffect is de temperatuur op aarde hoger→ de CO2 uit de fossiele brandstoffen
vergroot dit effect→ het versterkte broeikaseffect.
Het versterkt broeikaseffect: het meer dan normaal vasthouden van warmte door de atmosfeer,
vooral door een verhoogde CO2-concentratie in de atmosfeer ten gevolge van de verbranding van
fossiele brandstoffen.
De atmosfeer bevat nog andere broeikasgassen→ de belangrijkste zijn→ waterdamp, CH4 en N2O.
Broeikasgassen hebben het vermogen om de warmte die de aarde uitstraalt te absorberen→ die
energie stralen ze vervolgens weer naar alle kanten uit, ook naar de aarde toe→ de aarde krijgt
daarmee een deel van de uitgestraalde warmte weer terug, warmte afkomstig van zonnestralen die
de aarde hebben bereikt.
Gelukkig bereiken niet alle zonnestralen de aarde→ voor een deel houdt de ozonlaag hoog in de
atmosfeer ze tegen→ een ander deel kaatst terug naar de ruimte door hoge bewolking, die als een
soort spiegel werkt.
Niet alle broeikasgassen hebben een even groot effect.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Noa06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now