Summary
Samenvatting Oikonomia - Inzicht in economie - F000758A
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting bevat de samenvatting uit de hoorcolleges van Bruno Merlevede, alsook samenvatting van het boek Oikonomia - inzicht in economie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: gillesdemoor • 11 months ago
Seller
Follow
mariebraet1
Reviews received
Content preview
ECONOMIEINTRO
Doel:
• Essentie v/d economische analyse doorgronden
• Kennismaken met de voornaamste economische begrippen
• Inzicht verwerven i/d belangrijkste economische relaties
• Link met actualiteit
Examen:
• Multiple choice
• standard setting à alles invullen
• 4 mogelijke antwoorden, 1 juiste oplossing
• Rond week 6 en aan het einde semester voorbeeldvragen in de les
1. INLEIDING
1.1. WAAROM ECONOMIE?
• Dagdagelijks nemen we met z’n allen vele beslissingen à meestal in teken van ons ‘welbevinden’
omdat we het graag zo goed mogelijk willen hebben
• Economen bestuderen vooral de creatie van welvaart
• Het gaat goed met onze economie als deze welvaart creëert en investeert in toekomstige welvaart
• ‘Economie’ als discipline = toolbox om beslissingen te analyseren en hun gevolgen in te schatten
• Keuzes begrijpen en achterhalen hoe we mss betere keuzes kunnen maken door de gevolgen op
voorhand beter in te schatten
• Individuele beslissingen als beslissingen voor samenleving als geheel te bestuderen
• Veel andere toolboxen!
• Doel inzicht in belangrijkste economische tools door ze te kaderen in hun historische context en toe te
passen op ‘economische’ problemen en vraagstukken van vandaag
• Soms wordt onze economie geconfronteerd met onverwachte schokken van buiten de economie
(soms ook van binnen de economie …)
1.2. HOE METEN OF HET GOED OF SLECHT GAAT MET ONZE ECONOMIE?
1.2.1. GROEI?
• Vaak gebruikte economische maatstaf om omvang economie te meten = BBP (bruto binnenlands
product)
• Groei = groei BBP 20
GDP-growth
• BBP = optelsom van alle goederen en diensten die in
een jaar geproduceerd worden binnen de 15
landsgrenzen en niet als inputs gebruikt worden om
verder afgewerkte goederen mee te maken 10
• Groei van deze maatstaf = wat in de krant vermeld
wordt 5
• Later exacte definities en discussie
• Grafiek GDP-growth: 0
1996Q1
1996Q3
1997Q1
1997Q3
1998Q1
1998Q3
1999Q1
1999Q3
2000Q1
2000Q3
2001Q1
2001Q3
2002Q1
2002Q3
2003Q1
2003Q3
2004Q1
2004Q3
2005Q1
2005Q3
2006Q1
2006Q3
2007Q1
2007Q3
2008Q1
2008Q3
2009Q1
2009Q3
2010Q1
2010Q3
2011Q1
2011Q3
2012Q1
2012Q3
2013Q1
2013Q3
2014Q1
2014Q3
2015Q1
2015Q3
2016Q1
2016Q3
2017Q1
2017Q3
2018Q1
2018Q3
2019Q1
2019Q3
2020Q1
2020Q3
o Grote recessie 2008 (van binnen economie,
-5
fout in weefgetouw economie), 2019 (covid,
shock van buitenaf) -10
o Na covid BBP gekrompen, economie gedaald
-15
1
,1.2.2. LOCKDOWN: GEZONDHEID VS ECONOMIE?
• Economie = systeem
• ‘natuurlijk’ evenwicht tss productie & consumptie
o Idee gaat terug tot 18de eeuw (cf. infra)
o Dillemma/balans: Voorrang aan gzh of
economie?
• Kringloop van bedrijven en consumenten en goederen:
zie figuur 2.2.
• Lockdown (verstoring kringloop, als 1 iets wegvalt valt
ook andere dingen weg, economie krimpt), bedrijven
dicht, economie schrompt, hoe financieren we gzh zorg
door economie
• Waar middelen voor gezondheidszorg halen als
economie langdurig stil ligt?
1.2.3. HOE ERNSTIG WAS CORONA VOOR DE ECONOMIE? (ECONOMIE OP KORTE
TERMIJN)
• BBP krimp van meer dan 10%!!
• Grootste krimp sinds WOII
1.2.4. HOE GAAT HET NU MET DE ECONOMIE?
• Inhaalbeweging: zaken gaan terug open na lockdown
• Pauze/lockdown kringloop afgesloten: zware daling
• Anders dan 2008: dip, herstel, maar geen stijging die daling
opvangen
• Nog steeds sterke prijstijgingen vandaag …
o “het leven wordt duurder” à Hoge inflafe = leven
wordt duurder
• Energieprijzen
o Poetin draait gaskraan dicht en daar heeft heel EU
last van
o Gas: verbruik en productie in de EU
§ 2021: toename gasverbruik in EU met 4,3% (+ 20% sinds 2014)
§ 2021: daling gasproductie in EU met 7,6%
§ In NL (belangrijkste producent in EU) daalde productie met 9,4% in 2021 en met 18%
in 1e helft van 2022
§ EU: importafh 83% (83% van gas kwam van buiten EU)
2
, § RL belangrijke bron import gas in EU
o Gasprijsevolutie?
§ Aanbod van gas (40%) uit RL valt weg en is nauwelijks te vervangen
§ Er is nog even veel nood aan gas
§ Onzekerheid sinds inval in Oekraïene …
§ Gasprijzen stijgen gigantisch
§ Aanbod gas: 40% kwam uit RL, valt
plotseling weg
§ Aanbod verminderd, winter initieel
evenveel warmte (veel vraag naar
iets wat er minder is à prijst)
§ Grafiek: Gasprijzen EU 2012-2022;
juni 2019: € 11/MWh - juni 2020: €
5/MWh – jan 2022: €75/MWh
• Kleine pieken/Stijgingen
omhoog = wnr pijpleiding
ontploft en kortstondig heel
veel gas vrijkomt
• Gaskraan dicht van putin
• Elektriciteitsprijzen
o Hoe komt elektriciteit tot stand?
o Elektriciteitsleverancier
§ Elke leverancier heeft eigen strategie
• Produceert zelf E (wind, gas, nucleair, biomassa, waterkracht)
• Koopt op voorhand E aan op termijnmarkten voor levering binnen 1 m, 3 m,
6 m, 1 jaar, 2 jaar…
• Alleen bij tekorten door onverwachte hoge vraag (bvb. -5°C, weinig wind)
koopt leverancier aan op de KT-markten
§ KT-markten zorgen voor evenwicht in systeem: genoeg aanbod uitlokken om vraag
te volgen
• Soms op KT gaan inkopen, zeer koude dagen, voldoende productie
uitlokken om voldoende E en gas te geven aan gezinnen
§ Elektriciteitsprijs wordt bepaald door centrale die laatste productie (MWh) aanlevert
(marginale centrale) waarbij er net voldoende aanbod is om de vraag te dekken
• Markt is in evenwicht
§ Vlaams energieleverancier bedrijf verkocht E aan lage prijs, maar dekte zich niet op
voorhand in voor de toekomst en moesten zelf tegen veel hogere prijs stroom en gas
gaan inkopen
3
, o Gasverbruik in BE (2021): Verband gasprijzen en elektriciteitsprijzen
§ 24% industrie
§ 54% gezinnen en KMO’s
§ 22% elektriciteitscentrales
§ Q = hoeveelheid elektriciteit
§ P = prijs elektriciteit
§ A = aanbod elektriciteit (productiefunctie)
§ V = vraag naar elektriciteit (stijle curve:
we hebben nu eenmaal E nodig ondanks
prijs, veel mensen gaan niet op prijs
reageren bv. Verwarming verminderen)
§ Q1: eenheden elektriciteit nodig
§ P1: prijs voor die elektriciteit
§ P2: Door stijging gas --> prijs E stijgt ook
input wordt veel duurder (gas), dus E
wordt ook veel duurder
§ Wind = na plaatsing windturbines,
nauwelijks kost aan verbonden om
elektriciteit te producen (meest
voordelige energie)
§ Nucleaire = 2e goedkoopste energie
§ Gas = omzetten naar elektriciteit, is duurder
• Elektriciteitsprijzen en inflatie
o Gasverbruik in BE (2021):
§ 24% industrie
§ 54% gezinnen en KMO’s
§ 22% elektriciteitscentrales
o Economie als een systeem
o KMO’s moeten meer kosten maken,
prijzen hun goederen stijgen ook
o Grafiek: kerninflatie en inflatie zonder
energie
§ Rood = inflatie, gemiddelde alle
prijzen (gas, E,…), valt samen met inval RL in Oekraïne
§ Vanaf eind 2021: ook prijzen goederen excl energie stijgen (zonder energie) ook
inflatie
o Consumenten- en producentenvertrouwen: consumenten en producenten veel vertrouwen
in toekomst bv. Toch nieuwe tv kopen, weinig vertrouwen à sparen om buffer te hebben à
minder economische activiteit à economie krimpt in
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariebraet1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now