Psychologen belangstelling voor het recht: gedrag van mensen binnen welomschreven grenzen
doen
verlopen
Psychologie = mensenwerk
Hoe mensen zich gedragen
Welke invloeden mensen ondergaan
Hoe mensen vinden zich behoren te gedragen
Rechtspsychologie als tak van toegepaste psychologie gehele gebied van de juridische – doctrine en
bedrijf
Basis: empirische studie van verschijnselen in het recht
(functioneren van het recht zelf of participanten in het recht)
Experimentele benadering
o Invloeden op getuigenverklaringen
o Hoe precies herkenningen plaatsvinden
o Onder welke omstandigheden politiefunctionarissen hun werk doen
o Hoe rechters tot hun beslissingen komen
o Welke procedures door actoren als rechtvaardig worden beschouwd
o …
Bepalen toerekeningsvatbaarheid verdachte
Bij kinderen i.v.m. omgangsregeling na echtscheiding
Rechtspsychologen 2 taken:
1. De studie van het recht als gedragstechnologie
2. De studie van gedrag dat onder invloed van het recht staat of zou moeten staan
Onderzoek doen
Bijdrage leveren aan de rechtspraktijk in de rol van getuigendeskundigen in straf- en zelfs
civiele zakne
Onderwijs geven in hun specialisme aan universiteiten
Bijdrage aan opleidingen en nascholing advocaten en rechters
Dus: rechtspsychologen helpen
Rechercheurs in opsporing
o Vb. vragen over bijzondere getuigen, hoe verdachte verhoren, betekenis bepaald
gedrag, …
o Daderprofilering: obv de manier waarop een misdrijf gepleegd is een uitspraak doen
over kenmerken van de dader
o Geografische profilering: wat zegt de plaats van het misdrijf/de serie misdrijven over
de plaats waar de dader woont
OM/OR bij (opsporing en) vervolging
Advocaten à (dé)charge
1
, Rechters die (eind)oordeel maken over zaak
Enkele problemen omdat zowel politiediensten als rechters een antwoorden verwachten over hoe de
werkelijkheid precies in elkaar zit
1. De rechtspsycholoog als wetenschapper streeft naar een ander soort kennis dan waarop de
rechter zit te wachten
- Rechter praktisch probleem = praktische oplossing ikv rechtszekerheid beëindigt de
rechter de onzekerheid inzake de feiten zodat partijen en samenleving weer
verder kunnen
- Politie rechtspsycholoog moet algemene vragen beantwoorden
vb. inrichten verhoor, hoe een schizofreen verhoren, …
2. Wetenschap wordt door veel juristen verward met objectiviteit
- Slechts hypotheses
- Theorieën door onderzoek gesteund of gefalsifieerd
- Hypothese die is ondersteund in empirisch onderzoek is slechts voorlopig waar en blijft
onderwerp vormen voor discussies
Parenthese: psychologische sub-disciplines vs. scholen binnen de psychologie
Verschillende psychologische sub-disciplines
o Sociaalpsychologen hoe de mens zich gedraagt in relatie tot soortgenoten
o Klinische psychologen verklaring van psychiatrische aandoeningen en
psychologische gevolgen van lichamelijke
aandoeningen
o Ontwikkelingspsychologen studie van de mens vanuit het idee dat deze
voortdurend
evolueert vanaf de geboorte tot de dood
Aan de basis van psychologische wetenschap zijn verschillende stromingen (= scholen)
1) De psychodynamische school (oudste stroming) Sigmund FREUD
- Ontwikkeling kind
- Kenmerken gezonde ontwikkeling kind door stadia
o Orale fase
o Anale fase Levensenergie (libido) is gericht op
o Fallistische fase bepaalde lichaamsdelen
o Latente fase
o Genitale fase
- Problemen veroorzaakt door …
o Fixatie = een persoon blijft in een bepaalde fase steken
o Regressie = succesvol verloop van alle stadia maar valt terug naar een
minder
rijpe fase
- Ich (driften) en uber-ich (waarden-normen) bekampen elkaar in het onderbewuste
- (psychologische)afweermechanismen
- psychotherapeutisch handelen (psychoanalyse)
2) De behavioristische school
- Focus: overte gedrag a.h.w. de gedragsleer
- Studie van empirie
- Fundamenteel verschil in gedrag tussen mens en dier is gradueel
- Alle menselijke gedragingen zijn terug te brengen tot processen van associatief
leren (= conditionering) hond van PAVLOV
2
, 3) De cognitieve school
- Hoe mensen informatie waarnemen, verwerken en onthouden
- Vb. betrouwbaarheid geheugen, omstandigheden waaronder het geneigd raken
valse verklaringen af te leggen, verschillende detectie van bedrog, de manier
waarop rechters tot hun oordeel komen, …
- Kinderen verwerven rond het 6e levensjaar bepaalde cruciale inzichten
= ‘oordeel des onderscheids’
4) De bio-psychologische school
- Biologische processen die leiden tot inzicht in gedrag
- Vb. effect van slaaptekort op prestatie
- Neurotransmitterhuishouding proces van waarneming zijn waarbij honderd
neuronen betrokken zijn
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liesavanderborght1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.18. You're not tied to anything after your purchase.