THEMA 10: PROEFDIERKUNDIGE STATISTIEK &
METHODOLOGIE
Een dierexperiment dusdanig opzetten dat een minimum aantal dieren wordt gebruikt en een maximum
aan informatie wordt verkregen
Als je te weinig dieren gebruikt, is de voorspelling niet te testen. Echter is het gebruik van te veel dieren
verspilling van geld en leven. Er zal altijd variatie zijn in een proef. De kunst is om je experiment zo op te
zetten dat storende invloeden zo min mogelijk effect hebben. Ook is het van belang dat je het aantal
proefdieren van te voren statistisch berekent.
Een proefopzet maken (factorial design, Latijns vierkant) met het juiste aantal dieren in de proef- en
controlegroep, met het juiste aantal (controle)groepen in een dierexperiment en waarbij een optimale
reproduceerbaarheid van onderzoeksresultaten nagestreefd wordt
Als je een proef opzet, moet je om te beginnen nadenken over je variabelen en wat je wil gaan meten in
je proef (primaire parameter):
o Onafhankelijke variabele verander je zelf
o Afhankelijke variabele wat je meet
o Controle variabele onderdelen die je constant wil houden; anders kunnen ze bovenstaande
beïnvloeden
Vervolgens kun je deze variabelen induceren volgens verschillende schema’s:
1. Simultaan: alle groepen ondergaan hierbij een gelijke behandeling.
o Duur experiment = duur 1 behandeling
o Geen last van lange-termijn effecten
o Wel last van variatie tussen dieren
2. Sequentieel/wisselschema: Verschillende achtereenvolgende behandelingen op dezelfde groep
o +: Geen individuele variatie, dier is eigen controle
o +: Veelal minder dieren nodig
o -: Langere duur experiment
o -: Niet altijd geschikt (dier moet elke behandeling overleven, niet geschikt bij incubatie en
wachttijden)
Dit model kan op verschillende manieren:
, Eenvoudig wisselschema: elk dier krijgt alle behandelingen. Dit kan enkel als het dier niet
gedood hoeft te worden. Het is niet mogelijk bij een irreversibel effect. Hierdoor is er dus
geen tussendier variatie, maar je kunt geen correctie doen of tijdeffecten meten.
Latijns vierkant: hierin is correctie voor tijdseffecten en tussendier variatie. Elke rij bevat alle
behandelingen. Wanneer elk dier alle behandelingen ondergaat in de tijd spreken we van een
‘cross-over’ experiment. Het probleem aan dit model is dat een behandeling soms nog effect
heeft als de volgende behandeling begint. Hierom: washout!
Carry over: kan gebruikt worden als een behandeling een lange nawerking heeft. M.a.w. het
werkt door in de volgende periode van bepalen dan: Uitbreiding schema zodat elke
combinatie van behandelen voorkomt.
Factorieel schema: wordt toegepast als wordt verwacht dat er interactie bestaat tussen twee
parameters (synergie van medicatie).
M.b.v. power-analyse het benodigd aantal dieren te bepalen
De power (symbool 𝜋) is de kans dat een experiment een effect laat zien als dat effect er in het echt is. Je
berekent het door 1- 𝛽. Met behulp van een power-analyse kun je berekenen hoe veel dieren je nodig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lifesciences. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.