Summary

Samenvatting - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

10 purchases

Course
Neuro en cognitieve wetenschappen (UA_1017GENGE3)

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)

Een volledige en uitgebreide samenvatting van alle lessen van het partim neurologie. Gebaseerd op alle powerpoints, aangevuld met eigen notities uit de lessen.

[Show more]

Preview 10 out of 246 pages

View example

Uploaded on January 4, 2024
Number of pages 246
Written in 2023/2024
Type Summary

neurologie
neurowetenschappen

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Education
Geneeskunde
Course
Neuro en cognitieve wetenschappen (UA_1017GENGE3)

KTVA

Member since 4 year 65 documents sold

$11.24

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Neurologie
Inhoud
1. Embryologie ____________________________________________________________________________ 2
2. Neuroanatomie: cerebrale topografie _______________________________________________________ 6
3. Neuroanatomie: Hersenstam en medulla spinalis _____________________________________________ 19
4. Neuroanatomie: nn. craniales _____________________________________________________________ 32
5. Neuroanatomie: Bloedvoorziening hersenen & ruggenmerg ____________________________________ 46
6. Neuro-anatomie: Toepassingen aan de hand van casuïstiek_____________________________________ 60
7. Transmitters en receptoren ______________________________________________________________ 65
8. Elektrische fenomenen __________________________________________________________________ 73
9. Innervatie van de huid___________________________________________________________________ 78
10. Neuromusculaire transmissie ____________________________________________________________ 85
11. Neuronen en glia ______________________________________________________________________ 92
12. Basale ganglia _______________________________________________________________________ 100
13. Autonoom zenuwstelsel _______________________________________________________________ 108
14. Perifere zenuwen en innervatie van spieren en gewrichten ___________________________________ 120
15. Neuro-inflammatie ___________________________________________________________________ 129
16. Bewustzijn: veranderd bewustzijn, acute verwardheid, delirium _______________________________ 144
17. Elektrodiagnostisch onderzoek __________________________________________________________ 150
18. Hemisferische asymmetrie: Cerebrale cortex, cerebrale dominantie, taal, taalstoornissen, afasie,
aprosodie ______________________________________________________________________________ 167
19. Thalamus ___________________________________________________________________________ 175
20. Hypothalamus _______________________________________________________________________ 180
21. Olfactoir en limbisch systeem ___________________________________________________________ 184
22. Cerebellum _________________________________________________________________________ 191
23. Fysiologie slaap- en waaktoestand _______________________________________________________ 201
24. Neurologische semiologie ______________________________________________________________ 215
25. Oogbewegingstoornissen ______________________________________________________________ 232
26. Geheugen en gedragsveranderingen _____________________________________________________ 240

1

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

1. Embryologie
Prof. Dr. L. Yperzeele

Leerdoelen (les)
• Inzicht in de embryologische ontwikkeling van de hersenen en ruggenmerg
• De begrippen neurulatie, neurale plaat, neurale lijst, neurale buis, prosencephalon, mesencephalon
en rhombencephalon kennen en deze structuren kunnen benoemen op figuren en schema’s
• De neurulatie begrijpen, kunnen beschrijven en schematisch kunnen weergeven
• Kennis van de ontwikkeling van het primitieve zenuwstelsel gebruiken om de onderlinge
verhoudingen tussen delen van het centraal zenuwstelsel te begrijpen
• Het verband kunnen leggen tussen de ontwikkeling van het zenuwstelsel en (anatomische)
ontwikkelingsstoornissen

1.1 Neurulatie
Neurulatie = proces waarbij de neurale buis gevormd wordt uit het ectoderm

• Dag 17, embryo bestaat uit:
• Ectoderm
• Mesoderm
• Endoderm

• Dag 18: verdikking ectoderm op bodem van de amnionzak
vormt neurale plaat

• Einde 3e week: vorming neurale plooi thv. neurale plaat
• Dag 22: fusie tot neurale buis met neuraal kanaal van craniaal
naar caudaal

• Cellen aan de rand van de neurale plooi: neurale lijst
→ Spinale en autonome ganglion cellen, melanocyten, Schwann
cellen

• Is voltooid einde 4e week
• Neuropora sluiten

1.2 Afwijkingen
Anencefalie

2

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

• Bovenste deel neurale buis sluit niet volledig
• Ontbreken delen prosencephalon (telencephalon), schedel en scalp

Spina bifida

Encephalocele

• Stukje schedel en/of nekwervelbogen in de nek een stukje ontbreekt
• Delen van de hersenen kunnen via deze opening buiten de schedel kunnen komen te liggen

1.3 Verdere embryologische ontwikkeling
Einde 4e week:
• Flexie neurale buis thv mesencephalon
• Ontwikkeling prosencephalon, rhombencephalon

Einde 6e week:
• Alare plaat prosencephalon → telencephalon (cerebrale hemisferen)
• Basale plaat prosencephalon → diëncephalon
• Optische uitgroei → retina en n. opticus
• Expansie neuraal kanaal → ventrikelsysteem
• Laterale ventrikels
• Derde ventrikel
• Cerebrale aquaductus
• Vierde ventrikel
• Centraal kanaal

• Capillaire invasie → choroïde plexussen (die staan in voor CSV secretie)

3

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Craniale zenuwen:

Spinale zenuwen: → Week 6

• Alare plaat → sensorisch, dorsale zenuwwortel
• Basale plaat → motorisch, ventrale zenuwwortel
• Autonome neuronen → ventrale zenuwwortel

8e-12e week:
• Rhombencephalon plooit op zichzelf terug → diamantvormig 4de ventrikel,
pons, cerebellum, medulla oblongata

Week 14:
• Expansie cerebrale cortex
• C-vormige groei vanuit ventriculaire zone
• Rondom insula
• Verschillende hersenkwabben kunnen w onderscheiden

4

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

• Hippocampus → temporale kwab
• Fornix

• Choroïde plexus → laterale ventrikel
• Anterieure commissuur & corpus callosum
• Telencephalon → corpus striatum
• Diëncephalon → thalamus & hypothalamus

• Contact tussen groeiende cerebrale
hemisferen en diëncephalon
• Corpus striatum wordt gesplitst in caudate en
lentiforme nuclei door axonale banen cortex en thalamus

Week 28:
• Ontstaan van sulci (voor w28 is hersenopp vlak, zijn er nog geen windingen)
• Centrale sulcus
• Laterale sulcus
• Calcarine sulcus

Ontstaan van sulci: prenatale MRI:

1.4 Lessencephalie
Lissencephalie = een aanlegstoornis van de cortex veel gladder is en
minder windingen bevat dan gebruikelijk

bij lisencephalie is ontwikkeling van sulci en groeven zich niet verdergezet
→ glad hersenopp
→ kindjes hiermee sterven zeer kort na geboorte of reeds in utero

5

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

2. Neuroanatomie: cerebrale topografie
Prof. Dr. L. Yperzeele

Leerdoelen
• student kent de anatomische nomenclatuur die gebruikt wordt om de structuren van het centrale
en perifere zenuwstelsel te beschrijven
• student is in staat om de macro-, en microscopische anatomische structuren vanhet centrale en
perifere zenuwstelsel te herkennenen te benoemenop figuren, preparaten, schema’s en medische
beeldvorming.
• student heeft inzicht in def uncties van de diverse neuro-anatomische structurenen–banen
• student kent de klinische relevantie van de besproken structuren en kan klinische bevindingen
anatomisch verklaren

Leerdoelenlescerebrale topografie
• verschillende elementen van het CZS kennen en kunnen benoemen op figuren en medische
beeldvorming
• componenten van de basale kernen kennen en kunnen benoemen op figuren en medische
beeldvorming. Kennis hebben van de verschillen in nomenclatuur.
• positie van decapsulainterna kunnen weergeven, de verschillende elementen kunnen benoemen
en inzicht hebben in de continuïteit van de coronaradiata, de capsulainterna en hetcruscerebri

2.1 Oppervlakte anatomie
Basisbegrippen:
Het zenuwstelsel wordt verdeeld in:

• Centraal zenuwstelsel = de hersenen en het ruggenmerg
• Perifeer zenuwstelsel= de 12 paren van craniale zenuwen, de andere zenuwen van het
lichaam en hun cellichamen

hersenen worden op embryologische basis verdeeld in:

• Telencephalon
• Diencephalon
• Mesencephalon
• Ponsencerebellum
• Medulla oblongata

Componenten van het zenuwstelsel:
• Cerebrum
• Cerebellum
• Hersenstam
• Mesencephalon
• Pons
• Medulla oblongata

• Medulla spinalis
• Perifeer zenuwstelsel

6

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Anatomische vlakken:

Oppervlakte anatomie

• Cerebrum
• Cerebellum

Oppervlakte anatomie: cerebrum
• Hemisferen (2)
• Lobben of kwabben (5)
• Fissuren, sulci en gyri
• Centrale sulcus (Rolandische fissuur)
• Laterale sulcus (Sylvische fissuur)
• Pariëto-occipitalesulcus
• Longitudinale fissuur

• Corpus callosum
⤷ of hersenbalk vormt verbinding tssn beide hersenhelften

Gyri en sulci

Lateraal Mediaal

7

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Lateraal Inferieur

Insula (‘Eiland’)

= Binnenwaartse plooi van de hersenhemisferen
= Bodem van de laterale fissuur
= insula: centrale punt waarrond rotatie in de embryologie heeft plaatsgevonden

Begrenzing: cerebrale cortex van frontale, pariëtale en temporalekwabben =operculum

Hersenkwabben (lobben)
Lateraal Mediaal

Functionele anatomie

Frontale kwab
• Precentrale (motore)gyrus
• Anterieur deel paracentrale kwab
• Superieure, middelste en inferieure gyrus
• Cingulate gyrus
• Orbitale gyrus

8

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Precentrale (motore) gyrus

meer lateraal op cortex hand een aangzeichtsgedeelte,
terwijl onderste lidmaat meet mediaal → van belang bij
beroerte want deze delen w dr andere aterieën bevloeid

Functies frontale kwab:

• Planning en uitvoering
• Motorische controle
• Persoonlijkheid en gedragsregulatie
• Taalfuncties
• Aandacht en concentratie

Phineas Gage's Accident

• Trauma aan de frontale kwab
• Problemen met impulsbeheersingen besluitvorming
• Ongepast gedrag in sociale situaties
• Moeite met plannen van toekomstige activiteiten
• Problemen op het gebied van sociaal gedrag en organisatie in het dagelijks leven

Pariëtale kwab
• Anterieur: postcentrale (sensibele)gyrus
• Posterieur:
• Superieur
• Intrapariëtale sulcus
• Inferieur:
- Supramarginale gyrus
- Angulaire gyrus

• Mediale gedeelte:
• Posterieur gedeelte paracentrale lobule
• Precuneus

Postcentrale (sensibele) gyrus

Functies pariëtale kwab:

• Sensorische verwerking
• Ruimtelijke perceptie
• Lichaamsbewustzijn
• Somatosensorischecortex
• Lezen en rekenen

9

, BA3 - SEM1 - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Hemispatieel neglect
= Beschadiging niet dominante (rechter)pariëtale kwab
→ Patiënt is zich niet bewust van objecten ofgebeurtenissen aan de linkerkant van hunlichaam.

⤷ bv. tijdens het eten alleen het voedsel aande linker kant van hun bord opeten

Occipitale kwab
• Laterale occipitale gyri
• Cuneus
→ tussen pariëto-occipitale sulcus en calcarine sulcus

• Laterale en mediale occipitotemporale gyrus
→ gescheiden door occipitotemporale sulcus

• Gyrus lingualis
→ tussen calcarine sulcus en collaterale sulcus

Functies occipitale kwab:

• Visuele verwerking
• Kleurwaarneming
• Gezichtsherkenning
• Ruimtelijke oriëntatie
• Visuele verbeelding

Hemianopsie = Uitval van de helft van hetgezichtsveld
→ Hierdoor ziet patiënt enkel objectenaan één kant van het gezichtsveld

hemianapsie is anders dan neglect (dan is er met het zicht vd pat zelf niks mis) → stuk vh
gezichtsveld dat uitgevallen is
hier vr beide ogen L deeel vh gezichtsveld uitgevallen
(bij schade aan L occipitaalkwab?)

Temporale kwab
• Superieure, middelste en inferieuretemporale gyrus
• Superieure en inferieure temporale sulcus
• Occipitotemporale gyri
• Parahippocampale gyrus (via lingualegyrus) eindigt in deuncus
Functies temporale kwab:

• Auditieve verwerking
• Geheugen

10

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KTVA. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $11.24. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

69052 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Summary

Samenvatting - Neuro- en cognitieve wetenschappen: partim neurologie

Document information

Subjects

Written for

Seller

Reviews received

Content preview