Recht voor de zorg- en welzijnsprofessional 2014-2015
Een samenvatting van het boek: recht voor de zorg- en welzijnsprofessional. Een aantal hoofdstukken word beschreven, vooral uit deel 2 en deel 3 van het boek. Daarbij is ook informatie vanuit de les toegevoegd.
Samenvatting Juridische kaders minor Jeugdzorg
Deel 2 rechten en plichten in verschillende levensfasen
§ 2.1.1 t/m § 2.1.4 kind/jongere en het gezin
2.1.1 Afstammingsrecht
Afstammingsrecht- de wetgever bepaalt tussen welke personen of
familierechterlijke betrekeningen bestaan. Familierechterlijke betrekkingen
bestaan er tussen het kind – zijn ouders – hun bloedverwanten.
De mogelijkheid tot ontkenning van het ouderschap door huwelijk is voor man en
vrouw gelijk. Het is ook mogelijk om het door het huwelijk ontstane moederschap
van de duo-moeder te ontkennen.
Ook twee ouders van het zelfde geslacht kunnen samen juridische ouders van
het kind zijn.
Naast erkenning – komt neer op het aanvaarden van het ouderschap – bestaat
ook de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap tegen de wil van de man of
vrouw. Voor minderjarigen van wie de belangen in het geding zijn tijdens een
afstammingsprocedure benoemt de rechtbank ambtshalve een bijzondere
curator, die als vertegenwoordiger van de minderjarige optreedt.
2.1.1.1 Juridisch moederschap
Geboorte <> adoptie
Het Burgerlijk Wetboek zegt: de vrouw uit wie het kind geboren wordt of die het
kind heeft geadopteerd is de moeder.
Deze regel geldt ook als het genetisch materiaal niet afkomstig is van
moeder (zoals draagmoederschap, kunstmatige bevruchting met genetisch
materiaal van andere vrouw). Sinds april 2014 mogelijk.
Moederschap staat bijna altijd vast.
Vrouw vrouw – zwangere is juridische ouder. Als je getrouwd bent op
tijdstip van de geboorte, is er moederschap. (als zaaddonor anoniem is).
Als niet anoniem is moet ze het kind erkennen
Wat voor gehuwde ouders geldt, geldt ook voor ouders die met elkaar een
geregistreerd partnerschap zijn aangegaan
Juridisch vaderschap
Als je op dat moment getrouwd bent met de zwangere vrouw of
geregistreerd partnerschap (dus niet samenwonen)
Getrouwd en een kind en dan overlijden. 306 dagen na de geboorte is
overleden. (ook naar hertrouwen vrouw)
Erkennen kind
Gerechtelijk vastgesteld (aanvraag moeder vader of kind) DNA test
Kind geadopteerd
2.1.1.2 Ontkenning vaderschap
Het door het huwelijk gekomen vaderschap kan ontkend worden wanneer de man
niet de echte biologische vader van het kind is. Kan gedaan worden door moeder,
vader en kind
2.1.1.3 Erkenning
,Erkenning – de aanvaarding van het ouderschap door een man of vrouw over een
kind dat nog geen twee juridische ouders heeft. Niet noodzakelijk om de
biologische vader te zijn.
2.1.1.4 Gerechtelijke vaststelling van het ouderschap
Op verzoek van de moeder en kind (onder de 16) kan de rechtbank het
ouderschap van de biologische vader (niet de donor) vaststellen. DNA test wordt
er afgenomen
Een verzoek tot vaststelling van het ouderschap kan ook ingediend worden na
het overlijden van de man. Het bewijs dat de man de verwekker is moet nog aan
te leveren zijn
2.1.1.5 Vaderschapsactie
Wanneer een man een kind zal verwekken, is hierdoor nog niet automatisch
sprake van familierechtelijke betrekking tussen de vader en het kind. Buiten het
huwelijk om kan deze betrekking komen door gerechtelijke vaststelling of
erkenning van het vaderschap. Door de vaderschapsactie kun je gedwongen
worden, door verzoek van moeder bij de rechter, om bij te dragen in kosten van
levensonderhoud. Verplichting is voor verwekker en niet voor de donor
2.1.1.6 Adoptie
Adoptie – kind uit Nederland en kind uit buitenland. Een kind wordt geadopteerd
door een pleeggezin. Er gaat aspirant-adoptiefgezin aan vooraf. Als je een kind
uit het buitenland adopteert, gaat de regeling Wet opneming buitenlandse
kinderen hieraan vooraf. Bepaalde wettenen moet je je aan houden, het is een
ingrijpende gebeurtenis. Bijvoorbeeld: kind moet op de dag van eerste bezoek
minderjarig zijn of dat het te adopteren kind geen kleinkind mag zijn van een van
de adoptieouders.
Door adoptie krijg het kind een juridische vader en moeder. Band met biologische
ouders wordt verbroken.
Kind geadopteerd schriftelijk keren tot de plaats van de Raad voor de
Kinderbescherming waar je woont.
Beëindigen adoptie
Kan op één manier: tussen het tweede en het vijfde jaar dat het geadopteerde
kind meerderjarig is geworden, kan hij e kinderrechterverzoeken om de adoptie
te herroepen. Rechter kan het alleen beëindigen als het in belang is van het
geadopteerde kind.
2.1.2 Minderjarigheid
Minderjarigen – iemand die nog geen 18 jaar is en die niet gehuwd is, geen
geregistreerd partnerschap heeft of die door de kinderrechter meerderjarig zijn
verklaard.
2.1.3 Gezag over minderjarige kinderen
Twee verschillende soorten gezag: ouderlijkgezag en de voogdij.
Ouderlijk gezag Gezag door de ouders van het kind worden uitgeoefend.
Voogdij ouders uit ouderlijke macht en geen zeggenschap meer. Misbruik,
ouders niet in staat om voor t kind te zorgen
Gezinsvoogd onder toezichtsteller in een gezin. Ouders hebben wel ouderlijk
gezag, maar helpt ouders met de opvoeding van het kind.
,2.1.3.1 Ouderlijk gezag
De meeste kinderen onder de twaalf jaar worden door hun eigen moeder en
vader opgevoed en verzorgd. Verschillende soorten ouderschap:
Gezag van een ouder – anders dan een scheiding, bijvoorbeeld niet
gehuwd geweest
Gezamenlijk gezag ouders
Ouderlijk gezag na overlijden van één ouder
Gezamenlijk gezag van een ouder samen met een andere ouder
Ouderlijk gezag na meerderjarigverklaring
Gezag
Gezag > plicht en recht om te verzorgen (beslissingen nemen)
Erkenning > juridische band, verplicht om kind te onderhouden
De erkenner krijgt niet automatisch het ouderlijk gezag over het kind. Het
ouderlijk gezag moet worden aangevraagd na de geboorte van het kind bij de
kantonrechter.
Gezag – de plicht en het recht van de ouder het kind te verzorgen/op te voeden
Zorgdragen voor lichamelijk en geestelijk welzijn, bevorderen persoonlijke
ontwikkeling kind
- Ouderlijk gezag door 2 ouders
- Ouderlijk gezag door 1 ouder (automatisch bij alleenstaand ouder, na
overlijden 1 ouder)
- Voogdij (ouders zijn er niet meer of hebben geen gezag, voogd hoeft niet
zelf op te voeden en te verzorgen, natuurlijk persoon of rechtspersoon)
Scheiden? vader heeft nog wel gezag. Hij heeft het kind erkent door te
trouwen; je kunt ook vragen (aan de rechter) om 1 ouder gezag te laten krijgen
Erkenning leidt tot juridisch vaderschap, maar dus niet automatisch tot ouderlijk
gezag
Gezag krijgen als minderjarige
- Meerderjarigheidsverklaring aanvragen bij de rechter
- Anders hebben ouders van haar gezag
- Kun je vanaf 15 jaar aanvragen, vanaf 16 krijg je het pas
Meisje van 14 krijgt een kind. Kan nog niet het gezag krijgen. Kind moet een
voogd krijgen tot het meisje een meerderjarigheidsverklaring + gezag heeft.
Vaak is het in de familie geregeld (voogd). Anders komt een voogd van buitenaf.
Ouders/partners Mogelijkheden Hoe wordt het gezag
verkregen?
Gehuwde ouders – ongelijk Gezamenlijk gezag Van rechtswege
geslacht (automatisch)
Gehuwde partners – gelijk Ouderlijk gezag moeder Van rechtswege
geslacht Gezamenlijk gezag Van rechtswege, tenzij
Gescheiden ouders Gezamenlijk gezag Van rechtswege
Moeder alleen gezag Via de rechter
Vader alleen gezag Via de rechter
Geregistreerde partners
- Allebei ouders Gezamenlijk gezag Van rechtswege
(vader-
, moederschap) Gezamenlijk gezag, tenzij Van rechtswege, tenzij
- Moeder met partner
(geen erkenning) Soms gezamenlijk ouderlijk Via de rechter
- Man-man gezag, man adopteert
Ongehuwde moeder en Moeder alleen ouderlijk Van rechtswege
juridische vader gezag Inschrijven in
(erkenning) Gezamenlijk ouderlijk (gezags)register
gezag Via de rechter
Vader alleen ouderlijk
gezag
Ongehuwde moeder en Moeder alleen ouderlijk Van rechtswege
verwekker/partner (geen gezag Via de rechter
erkenning) Gezamenlijk ouderlijk
gezag
Ongehuwde moeder en Moeder alleen ouderlijk Van rechtswege
vriend(in) gezag Via de rechter
Gezamenlijk gezag
Ongehuwde vader Vader kan alleen gezag Via de rechter
(erkenning) en vriend(in) hebben Via de rechter
Gezamenlijk ouderlijk
gezag
Overlijden van 1 ouders, Ouder die overblijft oefent Van rechtswege
andere ouder met gezag ouderlijk gezag alleen uit
blijft achter
Ontheffing/ontzetting uit Ouder die niet ontheven of Van rechtswege
ouderlijk gezag ontzet wordt oefent
ouderlijk gezag alleen uit
2.1.3.2 Voogdij
Als alleenstaande ouders of beide ouders overleden zijn is er sprak van gezag in
de vorm van voogdij. Het gezag kan niet samen met een partner uitgeoefend
worden. In veel gevallen zal dan in dit geval een familielid of een goede bekende
als voogd benoemd worden door een rechter.
Er kan een verschil gemaakt worden tussen:
Gezamenlijke voogdij – nauwe persoonlijke betrekking tot het kind hebben
Testamentaire voogdij – iedere ouder, kan in een testament zeggen wie na
overlijden als voogd het gezag over het kind zal uitoefenen.
Datieve voogdij – door de rechter opgelegde voogdij
Verschil met ouders; voogd hoeft niet zelf op te voeden en te verzorgen
Vrijwillig pleegouder – dat je het zelf niet kan, hebben ouders nog gezag
Pleeggezin overplaatsing hebben onder toezicht stelling – ouders hebben
nog gezag
Pleeggezin plaatsing – pleegouders vragen om voogdij als ouders worden
ontheven uit gezag
Ouders hebben altijd recht op omgang, ook als je geen gezag meer hebt. Want je
blijft juridisch ouder
2.1.3.3 Inhoud voogdij in relatie tot ouderlijk gezag
Als er maar één voogd is dan hoeft hij niet zelf degen op te voeden of te
verzorgen. Hij moet wel er voor zorgen dat de minderjarige opgevoed en
verzorgd zal worden – bijvoorbeeld in een tehuis of pleeggezin
2.1.3.3 Conficten tussen ouders en kind
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittwagenaarx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.
