Summary
Samenvatting Belgisch publiekrecht
- Course
- Institution
Meestal staat er een (c) bij als het in de codex staat.
[Show more]
Seller
Follow
S05466
Content preview
BELGISCH PUBLIEKRECHT1. KRACHTLIJNEN
1 DE BELGISCHE STAAT
1.1 ONTSTAAN VAN BELGIË
Staten kunnen op verschillende manieren ontstaan
1. Oorspronkelijk ontstaan
Terra nullius: een grondgebied waar er voordien geen enkele staat bestond
2. Afgeleide manieren
- Dekolonisatie
- Secessie (een bepaalde bevolking scheidt een bepaald grondgebied af
van een staat en richt een eigen onafhankelijke overheid in)
- Dismembratio (1 staat valt uiteen in verschillende staten)
- Fusie (samensmelten tot 1 staat)
België is ontstaan uit secessie.
Na het Congres van Wenen (1814) werden de zuidelijke Nederlanden opgericht als
bufferstaat om de Franse macht onder controle te houden.
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815) olv Willem I
Koning veel macht, wetgever beperkte macht
Het zuiden: niet tevreden
- Centralistisch ingesteld: Z ondervertegenwoordigd en financieel benadeeld
- Franse Revolutie: gelijkheid
- Overheidsinmenging met Kerk
- Beknotting persvrijheid
- TAALCONFLICT
Monsterverbond, doel: verzet tegen het Nederlandse bewind
Ontstaan “voorlopig bewind”
1830: onafhankelijkheid België
1.2 BELGIË ALS STAAT
4 constitutieve elementen van een staat
1. Permanente bevolking
2. Afgebakend grondgebied
3. Overheid die effectief gezag uitoefent
4. Het vermogen om onafhankelijk met andere staten relaties aan te gaan
1
,TOEGEPAST OP BELGIË
1. Permanente bevolking
Mensen kunnen nationaliteit delen maar verschillen hebben
Staat kan gezag voeren op mensen die niet de nationaliteit hebben maar zich wel op
het grondgebied bevinden
1 januari 2023: 11.700.000 wonen in België (stijgt nogsteeds)
2. Afgebakend gebied
Verdrag van Maastricht (1843): territorium voor België
De Grondwet: grenzen kunnen enkel veranderd worden door de wetgever
3. Effectieve overheid
De overheid zorgt ervoor dat wetten worden gemaakt, bestuurd en dat er recht wordt
gesproken. Of de overheid deze effectief vervuld, is een feitelijke vaststelling.
België: nationale, deelstatelijke en lokale overheden
4. Onafhankelijk
Overheid die in staat is op eigen gezag betrekkingen met andere staten te
onderhouden.
Diplomatieke diensten die de staat vertegenwoordigen in heel de wereld.
Deelstaten kunnen ook verdragen sluiten maar niet onafhankelijk want dat gezag
verlenen ze aan Belgische Grondwet
Erkeninning
Erkenning: een staat bevestigt het bestaan van een andere staat internationale
rechtspersoonlijkheid vormen
- Eenzijdig en niet verplicht
- Politieke kwestie
- Niet vrijblijvend
Terugwerkende werking: erkenning kan niet worden ongedaan gemaakt
Erkenning van staten, niet van regeringen: geopolitieke keuze
België is vrij snel erkend door de buurlanden op de Conferentie van Londen maar
pas door de Nederlanden pas in 1939 met het Verdrag van Londen
2
, 1.3 GEVOLGEN VAN DE KWALIFICATIE ALS STAAT
Rechtspersoonlijkheid:
- Extern: een Staat kan naar internationaal recht drager worden van rechten
en plichten
- Intern: de Staat wordt beschouwd naar nationaal recht als een afzonderlijk
optredende juridische entiteit
Soevereiniteit:
- Extern: gelijkheid, ongestoord te functioneren (non-interventie)
- Intern: eigen rechtsordening bepalen
Soevereiniteitsgedachte: relativeren want spanning door internationale
organisaties die invloed uitoefenen op inhoud en vorm van nationale
rechtsordes
Rechtsmacht: juridische erkenning van de mogelijkheid om gezag uit te voeren
- Territoriaal: wie en wat zich er op het grondgebied bevindt en de
gebeurtenissen die er plaatsvinden uitvoeringshandelingen
- Functionele rechtsmacht: zeeën en oceanen
2. EEN DEMOCRATISCHE RECHTSTAAT
Binnen staat: actoren die macht uitoefenen en regels maken
Absolutisme: vorst werd niet gehinderd, er bestonden parlementen/constituties maar
geen tegenspraak, eigen inzicht
Verlichting: verwerping absolutisme, streven naar vrijheid en gelijkheid
2.1 DE SCHEIDING VAN DE MACHTEN
De macht is niet geconcentreerd naar 1 punt maar wordt verspreid en een zekere
mate controle geen misbruik meer van autoriteit
Montesqieu: uitvinder van de scheiding der machten
- Bezig met problemen waartoe absolute macht kon leiden
- Ver van democratische staat
- Locke heeft hier ook iets mee te maken: grondrechten en onderwerping
van de staat
3
, Trias politica:
- Wetgevende macht: rechtsregels met algemeen karakter worden
uitgevaardigd
Bedoeling: ordening van de samenleving en menselijke verhoudingen
- Uitvoerende macht: algemene beleidsrol, toepassing van rechtsregels
- Rechterlijke macht: geschillen die uit toepassing van de algemene norm
voortvloeien, worden opgelost
Ze hebben elkaar soms nodig voor hun verplichtingen en controle
Systeem van checks & balances
- Kamer controleert de Koning
- Koning maakt mee de wetten
- Wetgever bepaalt statuut rechters
- Koning benoemt rechters
- Rechters controleren beide machten
Soms diffuse taakverdeling (= verantwoordelijkheden vervullen die meer lijken aan te
sluiten bij de taken van de andere machten)
- WM: parlementair onderzoek (RM), naturalisatie (UM)
- UM: genade recht (RM)
- Rechtsvormende rol rechter: rechters mogen zelf geen normen maken
maar moeten wel de wet interpreteren om tot een besluit te komen
- Verdeling tussen federale overheid, deelstaten en Europese Unie
Doel: machtsmisbruik voorkomen
- Verschuiving van evenwichten?
De werkelijkheid zoals die is:
UM: werkelijke motor van veel politieke beslissingen
Regering: meeste invloed op het beleid en dominante rol
in politieke proces
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller S05466. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now