Summary
Samenvatting staatsrecht, 15/20 behaald.
- Course
- Institution
De volledige syllabus staatsrecht van Prof. Popelier samengevat.
[Show more]
Seller
Follow
vicvvv
Reviews received
Content preview
De koning1. De koning als persoon
De koning is erfopvolger in rechte lijn volgens eerstgeboorterecht (art. 85 Gw.). De erfopvolger wordt pas koning na hij
de grondwettelijke eed aflegt in een vergadering van verenigde kamers (art. 91 Gw.).
De koning kan opgevolgd worden na zijn overlijden of de koning kan afstand doen van de troon. Indien bij overlijden
de opvolger minderjarig is stellen Kamer en Senaat in verenigde kamers een regent en voogd aan (art. 90-92 Gw.). Als
een erfopvolger huwt zonder toestemming van de Koning, verliest die opvolger het recht op de kroon (art. 85, 2 de lid
Gw.).
Indien de Koning in de onmogelijkheid verkeert te regeren, kunnen ministers dit vaststellen. Zij moeten Kamer en
Senaat bijeen roepen, waarbij zij in de verenigde kamers voorzien in een voogd en regent (art. 93 Gw.)
- Psychische onmogelijkheid
o Dit had men oorspronkelijk in gedachte maar eerste keer kwam bij Leopold III, nl. fysieke
onmogelijkheid
- Fysieke onmogelijkheid
o Koning Leopold III, vanaf zijn bevrijding na WOII verkeerde hij in politieke onmogelijkheid om te
regeren. Leopold III keerde terug naar BE nadat merendeel van de bevolking zich daarover had
uitgesproken tijdens een volksraadpleging. Dit zorgde voor rellen, maar regering kon orde niet
handhaven en Leopold III vond niemand om een andere regering te vormen. Uiteindelijk trad hij af en
kwam Boudewijn zijn zoon aan de macht
o = grote Koningskwestie
- Morele onmogelijkheid
o Koning Boudewijn, die ethische bezwaren had tegen het ondertekenen van de abortuswet. Hij wou de
democratisch gestemde wet niet tegenhouden, maar hij wou zijn functie ook niet neerleggen. De
ministers stelden dan vast dat hij in de morele onmogelijkheid was om te regeren. De ministers hebben
de wet ondertekend en dag daarna stelde de kamers vast dat de Koning terug in de mogelijkheid was
om te regeren
o = kleine Koningskwestie
Civiele lijst voor Koning die bij wet is vastgesteld voor duur van zijn regering (art. 89 Gw.). Deze lijst is als een forfaitaire
onkostenvergoeding, nodig om de ambt met passende waardigheid te kunnen uit oefenen. Hierop worden geen
belastingen geheven.
2. De koning als instelling
De persoon van de Koning is onschendbaar, zijn ministers zijn verantwoordelijk (art. 88 Gw.). De Koning heeft dus geen
persoonlijke macht. Hij kan geen politieke handelingen stellen zonder dat deze door een minister gedekt wordt (art.
106 Gw.). De onschendbaarheid geldt op politiek, burgerrechtelijk en strafrechtelijk vlak.
De Koning heeft de grootste macht in periode waarin een nieuwe federale regering gevormd wordt. Hij duidt de
toekomstige ministers aan, alsook informateurs, formateurs en eventueel onderhandelaars (art. 96 Gw.).
Prerogatieven van de koning: Het recht “to be informed, to warn and to encourage”
- Zo blijft hij voortdurend op de hoogte van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen en kan hij zijn
ministers waarschuwen of aanmoedigen om bepaalde maatregelen te nemen.
, - Deze besprekingen moeten altijd geheim blijven (colloque singulier). Omdat de Koning niet in opspraak mag
komen, gezien zijn onverantwoordelijkheid
De kroon wordt ontbloot wanneer de Koning persoonlijk in politiek vaarwater komt. De kroon is neutraal dus de kroon
wordt ontbloot als de kroon niet neutraal is. Dit maakt de koning vatbaar voor kritiek en brengt de onschendbaarheid
in gedrang. Dit kan voorvallen wanneer regering geen verantwoordelijkheid wil nemen voor handelingen die Koning
stelt (schending van het geheim van Laken).
, De Regering
1. De samenstelling van de regering
Ministers vormen samen de ministerraad. De regering bestaat uit de ministers en staatssecretarissen. Zij worden
formeel benoemd door de Koning (art. 96 en 104 Gw.). Maar het benoemingsbesluit wordt gedekt door een andere
minister. De ex- eerste minister tekent de beneming van de nieuwe eerste minister tegen. De nieuwe eerste minister
tekent de aanvaarding van het ontslag van de ex-ministers en benoeming van de nieuwe ministers tegen.
2 voorwaarden om minister te worden
- Belg zijn (art. 97 Gw.)
- Geen lid van koninklijke familie zijn (art. 98 Gw.)
Geen voorwaarden voor staatssecretarissen.
Wel voorwaarden voor de samenstelling van de ministerraad (art. 99 en 11bis Gw.)
- Maximum 15 leden
- Personen van verschillend geslacht
- Paritair samengesteld (evenveel NL als FR)
o Indien oneven aantal dan wordt eerste minister niet meegerekend
o Pariteit waarborgt de gelijke deelname van de taalgemeenschappen aan het bestuur van onze staat
De regering in haar geheel moet het vertrouwen hebben van de meerderheid in de Kamer.
De ministerraad bestaat ui een Eerste Minister, vice-eerste minister en vakministers. De Eerste Minister is
regeringsleider (art. 46, 96, 99 Gw.). Hij treedt op in naam van de gehele regering in zijn contacten met de Koning. Hij
stelt de vertrouwenskwestie en zit de ministerraad voor. Als hij ontslag neemt om niet-persoonlijke reden, treedt de
gehele regering af.
De vice-eerste minister is één per coalitiepartij om zo de brug te slaan tussen partij en regering. Eerste minister en vice-
eerste minister vormen samen het kernkabinet.
De vakministers zijn bevoegd voor een bepaald beleidsdomein (portefeuille). Zij staan aan het hoofd van het betrokken
ministerieel departement.
De Kroonraad en Ministers van Staat: personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor het land, kunnen bij KB
tot Minister van Staat worden benoemd. Is een eretitel zonder staatsrechtelijke bevoegdheden. Koning kan hen bijeen
roepen, maar is tot op heden nog nooit bijeen gekomen. Het is geen grondwettelijke instelling en maakt geen deel uit
van de regering.
2. Functies van de regering
De beleidsfunctie: ze stelt een regeerakkoord voor aan het parlement van zodra de regering gevormd is. Hierin wordt
het beleid uiteengezet a.d.h.v. verschillende instrumenten:
- Interne reorganisatie
- Informatiecampagnes
- Fiscale incentives
- Bestuurlijke praktijk
- Regelgeving
a. Normatieve functie
, Regering maakt deel uit van de wetgevende macht. Ze heeft wetgevend initiatiefrecht, amendeerrecht en bekrachtigd
de wetten. De regering staat onder verhoogde controle, haar voorontwerpen moeten eerst naar RvS, afdeling
wetgeving gestuurd worden voor advies voor dat het wetsontwerp kan ingediend worden in de Kamer.
Politiek is een veto voor de Koning om een wet al dan niet te bekrachtigen niet mogelijk. Want een minister moet mee
tekenen en er zal geen minister verantwoordelijkheid nemen voor de Koning die een wet niet wil bekrachtigen. Mede
door het feit dat de regering afhangt van het vertrouwen van de Kamer.
De regering vormt ook de uitvoerende macht (art. 37 Gw.). Het is een toegekende bevoegdheid waardoor KB altijd en
grondslag moeten vinden in de wet. Als uitvoerende macht kondigt de regering wetten af en voert ze uit (art. 108 en
109 Gw.). afkondiging = bevestiging van Koning dat wet formeel geldig tot stand is gekomen en dus bestaat en
uitgevoerd moet worden. Dus regering moet de wet uitvoeren zonder de draagwijdte ervan te verruimen of te
beperken.
Art. 105 Gw. koning heeft geen andere macht dan diegene die hem wordt toegekend. Was oorspronkelijk om zijn macht
te beperken maar wordt nu gebruikt om zijn macht te verruimen.
- Gewone opdrachtwet
o Draagt een Koning de regeling op van aangelegenheden die tot de residuaire bevoegdheid van de
wetgever behoren. Wetgever geeft zelf de te bereiken doelstelling aan, dus bevoegdheid van Koning
is strak omlijnd
- Kaderwet
o Is een gewone opdrachtwet dat een bepaald domein van het overheidsoptreden in zijn algemeenheid
bestrijkt. Wet stelt de krachtlijnen vast van de onderdelen van de regeling en belast Koning met een
vrij ruime opdracht. Kan gepaard gaan met toekenning van bevoegdheid om voor de doelstelling
wetten te wijzigen of aan te vullen
- Bijzondere machtenwet
o Zeer uitgebreide verorderingsbevoegdheid aan de Koning voor een aantal domeinen. Het te bereiken
doel is zeer ruim geformuleerd dus Koning kan de concrete lijnen zelf bepalen. Gaat gepaard met
toekenning van bevoegdheid om voor de doelstelling wetten te wijzigen of aan te vullen
b. Bestuursfunctie
Uitvoerende macht voert niet alleen de wetgeving uit maar past ze ook toe in individuele gevallen.
c. Buitenlands beleid
De verhouding tussen BE en de internationale rechtsgemeenschap (andere staten en internationale organisaties). Het
betreft het sluiten van verdragen als de diplomatieke vertegenwoordiging van BE en het lidmaatschap in internationale
en supranationale organisaties.
De Koning heeft de leiding van de buitenlandse betrekkingen en sluit de verdragen (art. 167 Gw.). Koning beslist welke
staten BE erkent en met wie BE diplomatieke betrekkingen onderhoudt. Koning stelt de diplomatieke/ consulaire
vertegenwoordigers in het buitenland aan, zij hebben een bepaalde status en genieten immuniteit.
De gemeenschappen en gewesten kunnen hun eigen buitenlands beleid voeren, maar de Koning moet instaan voor de
eenheid van het buitenlands beleid.
Koning als “treaty making power” sluit verdragen zonder dat voorafgaande machtiging van parlement nodig is. Is alleen
nodig indien het verdrag betrekking heeft op een wijziging van het grondgebied. Eens de Koning een verdrag sluit is de
instemming van de Kamer vereist (art. 167, §2 Gw.). Eens men de instemming heeft van de Kamer kan het verdrag
gevolgen hebben in de nationale rechtsorde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vicvvv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now