Samenvatting Voeding en Gezondheid door prof Matthys in het 1ste masterjaar biomedische wetenschappen met minor klinische op de KULeuven.
Samenvatting omvat alle lessen (slides + notities) gegeven in het academiejaar . Bevat de hoofdstukken: koolhydraten, lipiden, eiwitten, voedingsaanbevelingen,...
,What is nutrition?
Voeding is een complex verhaal.
Humane voeding is een complex wetenschappelijk domein dat ons vertelt hoe substanties in
onze voeding essentiële nutriënten zijn voor het onderhoudt van ons leven.
Humane voeding wordt gemetaboliseerd door de cellulaire organellen, cellen, weefsels,
organen, systemen en het lichaam als geheel noodzakelijke stoffen verkrijgen en gebruiken
die zijn verkregen uit voedsel om de structurele en functionele integriteit te behouden.
Dit omvat het spectrum van moleculair tot maatschappelijk niveau.
Voeding kan voor de mens een goed effect hebben op alle lichamelijke vlakken maar op het
level van society kan dit helemaal anders zijn. Hier moet ook altijd rekening meegehouden
worden.
Voeding speelt een rol op verschillende niveaus. Een voedingsmiddel kan op structureel en
op organel niveau goed zijn maar op maatschappelijk niveau niet.
Relatie tussen voeding en gezondheid
Een gezond patroon qua voeding zorgt voor een gezond lichaam met een normale
ontwikkeling en een hoge kwaliteit van leven. Een gezond etenspatroon is een adequaat
gebalanceerd dieet.
Ondervoeding kan leiden tot een verlaagde fysiologische en mentale ontwikkeling, een
gecompromiteerd immuunsysteem en een verhoogde kans op infectieuze ziekten.
Ondervoeding komt voornamelijk voor bij mensen in een arme, politiek onstabiele omgeving
en verstoorde samenlevingen.
Overvoeding is het te veel consumeren van voeding en leidt tot een E-disbalans en obesitas
en zo verder tot andere aandoeningen zoals het metabool syndroom, T2DM en kanker. Het
wordt gekarakteriseerd door een overvoeding van de macronutriënten en een ondervoeding
van de micronutriënten. Overvoeding kan ontstaan door een lage fysieke activiteit, roken,
stress en alcoholmisbruik.
Malnutrition of een slechte voeding is een combinatie van onder- en overvoeding. Dit kan
leiden tot verschillende ziektes. Double burden malnutrition zien we al op individueel
niveau. Dit kan ervoor zorgen dat mensen bepaalde voedingsstoffen niet hebben en/of
verminderd hebben maar ook een gedaald immuunsysteem.
Tot op een leeftijd van 4 jaar zien we dat er veel doden zijn door nutritionele deficiënties. Dit
is de fase waarbij men overgaat van vloeibaar voedsel naar vast voedsel dat niet altijd door
rijkent is. Vanaf een leeftijd van 50 jaar zien we dat de voedingsgerelateerde aandoeningen
terug komen zoals diabetes en het ontwikkelen van tumoren. Vanaf 60 jaar zien we die
fractie nog groter worden.
Voeding speelt een heel belangrijke rol in onze ontwikkeling en dit begint vanaf het moment
dat we geboren worden. Vanaf onze geboorte moeten we een goed voedingspatroon
hebben.
2
,De top 5 van aandoeningen waar mensen door sterven zijn:
1. Ischemische hartaandoeningen
2. Alzheimer
3. Cerebrovasculaire ziekten
4. Long kanker
5. COPD
Premature dood wordt ook veroorzaakt door deze aandoeningen/ziekten.
Maar hierbij spelen natuurlijk een aantal risicofactoren een grote rol. Wereldwijd in de top
10 zijn tabak, een hoge bloeddruk, voedingsrisico’s, alcohol en druggebruik … de grootste
risicofactor. Van al de factoren in de top 10 zijn 6 factoren gerelateerd aan voeding. Hierdoor
kunnen we dus zeggen dat er tussen voeding en gezondheid een heel belangrijke link is.
Tussen hetgeen wat we eten dus ons dieet en de gezondheid is er een link. Hierin speelt de
exposure of hetgene wat we dagelijks consumeren een belangrijke rol. Exposure gaat een
onmiddelijke link hebben op onze indicatoren zoals ijzer. Als we ijzer opnemen dan gaat het
ijzergehalte stijgen maar dit gaat niet direct een invloed hebben op de clinical outcome.
Hetzelfde geldt voor de inname van vit D dat een effect gaat hebben op onze
botgezondheid, om bv osteoporose te vermijden, maar dit gaan we ook niet direct zien en is
ook al veel moeilijker te meten. Hierdoor gaan we dus kijken naar de surrogate en
intermediaire outcomes. Voor osteoporose kunnen we als surrogate outcome gaan kijken
naar de botdensiteit. Maar dan is het ook heel belangrijk om te gaan kijken of dat onze
voedinginname een directe of indirecte link heeft met de surrogate outcome, botdensiteit.
Hierdoor kunnen we dan een veel sterkere uitspraak gaan doen. Dit is vooral belangrijk in
het voedingsdomein omdat we deze uitspraken vaak niet kunnen doen.
Daarnaast hebben we ook de intermediaire outcomes. Deze zijn wat voor discussie vatbaar.
In de context van cardiovasculaire aandoeningen zien we deze vaak. In cardiovasculaire
aandoeningen spreekt men over waarschijnlijke indicatoren zoals hypertensie. Er is een link
tussen hypertensie en overlijden maar geen directe harde link.
Voeding heeft een link met cardiovasculaire aandoeningen waarbij er allerlei biologische
mechanismen een rol spelen zoals de lipidenlevels waarbij men naar het gehalte van LDL,
HDL en de triglyceriden gaat zien. Voeding speelt via een tal van biologische mechanismen
een belangrijke rol in het ontstaan van cardiovasculaire aandoeningen.
Maar het kan soms zelfs nog korter ontstaan door middel van een chronische insufficiëntie
van vit A inname. Dit leidt uiteindelijk tot een xeroftalmie waardoor de mortaliteit verhoogt.
Eerst ontstaat er een weefsel vit A tekort wat aanleiding geeft tot metabolische en
genetische malfuncties. Door een chronisch tekort van 1 vitamine kunnen er al heel veel
problemen ontstaan.
Maar wat kunnen we nu allemaal doen met voeding? Als het gaat over de nutrition-
responsive aandoeningen zoals een tekort van vitamines en mineralen of een te laag
geboortegewicht dan kunnen we al heel veel gaan oplossen met voeding en gaan bijsturen.
Maar als het gaat over specifieke pathologiëen zoals diabetes dan komen we eerder terecht
bij een secundaire preventie om de aandoeningen zoveel mogelijk te voorkomen en zo min
mogelijk tot uiting te laten komen. Osteoporose gaan we niet kunnen genezen met een extra
3
, inname van vit D. Voeding speelt bij de nutrition-unresponsive aandoeningen een
ondersteunende rol maar geneest de aandoening niet. Voor kanker geldt hetzelfde.
Concreet kan er eigenlijk het volgende gezegd worden:
Veel andere levenstijl- en omgevingsfactoren beïnvloeden de gezondheid en het welzijn
maar voeding is een belangrijke aanpasbare en krachtige factor bij het bevorderen van de
gezondheid, het voorkomen en behandelen van ziekten en het verbeteren van de kwaliteit
van leven.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nashwash23. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.72. You're not tied to anything after your purchase.
