Kennis Verloskunde en Jeugdgezondheidszorg
Thema 1: Pathologie
Abortus
Het spontaan eindigen van de zwangerschap voor de zestien weken amenorroe.
Oorzaken
Afwijking van de vrucht: chromosomale afwijkingen
Hormonale stoornissen
Afwijkingen aan de uterus
Ziekten: infectieziekten
Trauma (zeer zeldzaam)
Onderscheiden worden:
Abortus imminens (dreigende abortus): bloedverlies uit de gesloten cervix uteri in de eerste
helft van de zwangerschap.
Abortus in gang: de cervix uteri staat open en is verkort, er zijn pijnlijke uteruscontracties en
een toename van bloedverlies met stolsels. Bij veel bloedverlies: vacuümcurettage.
Abortus completus: na toename aan bloedverlies en pijn wordt de vruchtzak uitgestoten,
bloedverlies en pijn verminderd direct en de cervix sluit zich.
Abortus incompletus: een deel van de vruchtzak of placenta is achtergebleven, bloedingen
en uteruskrampen blijven, de cervix sluit niet. Een curettage is aangewezen.
Missed abortion: de afgestorven vrucht wordt niet uit de uterus gedreven, er treedt weinig
tot geen bloedverlies op, de cervix blijft gesloten. Er kan gekozen worden voor curettage of
prostaglandinen-inleiding.
Habituele abortus: wanneer drie of meer zwangerschappen eindigen in een spontane
abortus.
Abortus Provocatus
Het afbreken van de zwangerschap voor zestien weken amenorroe door medisch ingrijpen.
Regelgeving
Er zijn bij abortus twee wetten van belang.
1. De Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ)
2. De Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst (WGBO)
Sinds 1984 is de Wet Afbreking Zwangerschap van kracht. In deze wet staat hoe de
abortushulpverlening in Nederland is geregeld. Een zwangere vrouw kan ervoor kiezen om haar
zwangerschap af te breken. Enkele belangrijke voorwaarden voor het afbreken van een
zwangerschap die in de wet worden genoemd zijn:
Een abortus mag tot de 24e week van de zwangerschap.
Als je langer dan 16 dagen over tijd bent, geldt een verplichte bedenktijd van 5 dagen.
Deze verplichte bedenktijd gaat in op het moment dat een arts de zwangerschap heeft
vastgesteld (dit hoeft niet de eigen huisarts te zijn).
Er dient altijd eerst een gesprek met een arts plaats te vinden. Dit kan je eigen huisarts of de
arts van een abortuskliniek zijn. Deze moet nagaan of de vrouw vrijwillig en zorgvuldig een
besluit heeft genomen.
Er moet sprake zijn van een noodsituatie.
,Officieel is die termijn gesteld op 24 weken, maar artsen houden in de praktijk vaak een termijn van
22 weken aan. Dat is omdat artsen tot op 2 weken nauwkeurig de duur van de zwangerschap kunnen
bepalen. De termijn van 24 weken is vastgelegd in de Strafwet en heeft te maken met de
levensvatbaarheid van het kind buiten de baarmoeder.
Wanneer een meisje zwanger is en jonger dan 16 jaar, dan is voor een abortus toestemming nodig
van de ouder(s) of voogd. Als deze toestemming niet verkregen wordt is het mogelijk direct naar de
huisarts of abortuskliniek te gaan. De arts beoordeelt of de jonge vrouw de gevolgen van haar keuze
begrijpt. In dat geval kan er toch, zonder toestemming, een abortusbehandeling plaats vinden.
Artsen zijn niet verplicht om de ouder(s) of voogd hierover in te lichten.
Een abortus wordt vergoed vanuit de Kaderwet VWS-subsidies. Dat betekent dat de vrouw die de
abortus ondergaat, zelf niets hoeft te betalen wanneer ze woonachtig is in Nederland. Een
abortusbehandeling in het ziekenhuis kan alleen op medische indicatie en wordt vergoed door de
zorgverzekeraar. Dit kan gevolgen hebben in gevallen waarbij de abortus geheim gehouden moet
worden. Wanneer de zwangere vrouw in het buitenland woont, worden de kosten niet vergoed door
de verzekeraar.
Symptomen
Weeën, veranderingen van de cervix uteri, vaginaal bloedverlies en aflopen van vruchtwater.
Oorzaken
Ziekten met hoge koorts: pyelitis.
Cervixafwijkingen: na portioamputatie, conisatie (stukje weefsel uit de baarmoedermond
verwijderd), cervixscheuren, cervix insufficiëntie.
Uterusmisvormingen: snelle rekking van de uterus, diabetes mellitus en meerlingen.
Zwangerschapscomplicaties: voorliggende placenta (placenta praevia), loslating van de
placenta (solutio placentae) en uteroplacentaire insufficiëntie.
Onbekende oorzaken: zware lichamelijke arbeid, stress, slechte lichamelijke conditie.
Behandeling
De behandeling van een dreigende vroeggeboorte is afhankelijk van de zwangerschapsduur, de
conditie van het kind, de conditie van de moeder, de oorzaak van de dreigende vroeggeboorte, de
verloskundige voorgeschiedenis.
Bedrust
Weeënremmers (tocolyse)
Evt. cervixcerclage
Evt. antibiotica
Indien de baring voor 33 weken lijkt plaats te vinden, is het nuttig corticosteroïden toe te dienen. Dit
stresshormoon veroorzaakt een toename van longrijping van het kind. Er moet een kweek
afgenomen worden van de vagina-achterwand op groep-B-streptokokken. Als deze positief is, moet
er met antibiotica (penicilline) behandeld worden.
Voortijdig gebroken vliezen
Voor de 24e week zijn pogingen om de baring uit te stellen waarschijnlijk zinloos. Na de 24 e week kan
geprobeerd worden met volledige bedrust en uterustocolytica (weeënremmers) de baring uit te
, stellen. Bij koorts moet de baring voortgang vinden en is chemische inleiding geïndiceerd. Bovendien
moet er antibiotica gegeven worden.
Placenta praevia
Wat is het?
Bij een placenta praevia is de inplanting van de placenta zo laag, dat bij verdere groei en
ontwikkeling, de placenta ten dele of geheel over het ostium internum komt te liggen. Bij een
placenta praevia marginalis bevindt de placenta zich binnen 20 mm van het ostium internum, maar
bedekt deze niet. Bij een placenta praevia centralis bedekt de placenta de volledige
baarmoederuitgang, ook als deze begint te ontsluiten.
Waar?
De placenta ligt <20 mm van de baarmoederhals af of de placenta bedekt (gedeeltelijk) de
baarmoederuitgang.
Symptomen
Bloedverlies
Het niet indalen van het voorliggende deel.
Diagnostiek
Door echografisch onderzoek kan de juiste ligging van de placenta tijdens de zwangerschap worden
bepaald en in de loop van de zwangerschap worden vervolgd.
Behandeling
De moeder zal in het ziekenhuis worden opgenomen als er sprake is van vaginaal bloedverlies.
Afhankelijk van het beeld kan er afgewacht worden op een vaginale bevalling of kan er een sectio
verricht worden.
Wanneer de placenta meer dan 20 mm van het ostium internum geïmplanteerd is, is er een goede
kans op vaginale bevalling zonder overmatig bloedverlies tijdens de partus. Hierdoor is het nastreven
van een minimale afstand van 20 mm.
Risico’s
Als gekozen wordt voor een vaginale bevalling bestaat er een hoog risico op ernstig vaginaal
bloedverlies. Bij de foetus kan er een zuurstoftekort ontstaan door inadequate aanlevering van
bloed.
Oorzaken
Onbekend.
Verpleegkundige activiteiten
Ouders bijstaan
Ouders voorlichten
Observeren van de symptomen
Aanvragen/assisteren bij een echo
Overleg met gynaecoloog en ouders over primaire sectio caesarea (keizersnede)
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lyndseybommer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.