Hoofdstuk 9 → Paradigma’s
Paradigma → referentiekader van wetenschappers.
Rationele actor-paradigma
Het rationele actor-paradigma gaat uit van rationeel handelen. Dit houdt in dat handelen
wordt gezien als het gevolg van logische afwegingen. Deze afwegingen draaien om zo veel
mogelijk nutsmaximalisatie: het streven naar zoveel mogelijk baten en zo min mogelijk
kosten. Er wordt een kosten-baten analyse gemaakt.
Een maatschappelijk probleem kan worden verklaard door een grote hoeveelheid individuele
afwegingen die mensen maken. Het handelen op microniveau leidt dus tot
maatschappelijke verschijnselen op macroniveau.
De belangrijkste redeneringen:
- Om doelen te bereiken of aan nutsmaximalisatie te doen, wegen actoren doelgericht
handelingsmogelijkheden tegen elkaar af.
- Rationeel handelen van actoren ordent de samenleving, omdat door deze
handelingen sociale en politieke verhoudingen en bindingen ontstaan.
- Handelen vanuit een afweging tot nutsmaximalisatie door het individu, kan nadelige
gevolgen hebben voor het collectief.
Conflict-paradigma
Maatschappelijke tegenstellingen zouden tot conflicten in de samenleving leiden. Deze
conflicten zijn bepalend voor een alsmaar veranderende maatschappij.
Binnen het conflict-paradigma ligt de focus op machtsverschillen tussen groepen in een
samenleving. De ene groep heeft meer macht dan de ander, omdat er een ongelijke
verdeling is van belangrijke hulpbronnen (economisch, sociaal, politiek en cultureel).
De belangrijkste redeneringen:
- Ongelijkheden in de samenleving zijn het gevolg van machtsverschillen.
- Ongelijkheden leiden uiteindelijk tot tegenstellingen, conflict of strijd.
- Strijd kan resulteren in het verdwijnen van ongelijkheden door de afschaffing van de
oude machtsmiddelen of de herverdeling van hulpbronnen en goederen.
- Na strijd kan gelijkheid ontstaan, maar na verloop van tijd zullen zich weer nieuwe
vormen van ongelijkheid voordoen.
Het conflict-paradigma (macroniveau) en het rationele actor-paradigma (microniveau).
Volgens het conflict-paradigma is sociale ongelijkheid het gevolg van machtsverschillen en
volgens het rationele actor-paradigma van nutsmaximalisatie.
Functionalisme-paradigma
Dit paradigma ziet de samenleving als een functioneel systeem dat uit geordende
onderdelen bestaat. Deze onderdelen dragen allemaal bij aan het grote geheel. De
onderdelen hebben een specifieke functie en zijn van elkaar afhankelijk.
De nadruk ligt bij dit paradigma op orde en sociale cohesie. De samenleving wordt gezien
als een sociaal stelsel dat georiënteerd is op consensus → gezamenlijke afspraken over wat
normaal is. Dit leidt tot stabiliteit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelbootsgezel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.59. You're not tied to anything after your purchase.