Class notes
Lessen Goederenrecht
- Course
- Institution
Deze samenvatting is gebaseerd op de lesopnames van het vak Goederenrecht (academiejaar ), gedoceerd door professor Mathieu Muylle.
[Show more]
1 review
By: eren-2001 • 2 months ago
Good
Seller
Follownloots
Reviews received
Content preview
Nette Loots Academiejaar 2023-2024Lessen Goederenrecht 2023-2024
Prof. Mathieu Muylle
Module 1: Inleiding
Opzet: zakelijke rechten
➢ Eigendom, mede-eigendom
➢ Zakelijke gebruiksrechten
➔ Vruchtgebruik
➔ Opstal
➔ Erfpacht
➔ Erfdienstbaarheden
➢ Zakelijke zekerheden
- Pand
- Hypotheken
- Voorrechten
- Retentierecht
Inhoud: structuur van het handboek wordt niet gevolgd
I. Inleiding
II. Indeling der goederen
III. Zakelijke hoofdrechten
IV. Zakelijke zekerheden
V. Publiciteit
VI. Zakelijke rechten: gemeenschappelijke principes
Cursusmateriaal:
● Lesnota’s hoorcolleges !
● PPT-presentaties
● Handboek
● Wetboek / Codex -> Burgerlijk Wetboek, Aanvullend Protocol EVRM & Hypotheekwet
Examen
- Schriftelijk examen
- Mix aan vragen:
❖ Duiden van essentiële begrippen en rechtsregels
❖ Situeren van wetsbepalingen
❖ Goed of fout-vragen
❖ Casussen
❖ Vergelijkingsvraag of reflectievragen: juridische en maatschappelijke relevantie;
kritische reflecties; eigen mening
- BELANGRIJK Gebruik van actueel wetboek is noodzakelijk
- Niet geannoteerd:
➔ Kruisverwijzingen zijn niet toegestaan
➔ Fluo, onderlijnen en onbeschreven post-its zijn wel toegestaan
1
,Nette Loots Academiejaar 2023-2024
Tips examen
❖ Lees de opgave volledig, beantwoord alle vragen
❖ Ga niet voor zwart-wit antwoord: soms zijn de feiten niet helemaal duidelijk, bespreek alle
interpretaties -> nuancering
❖ Wetsartikelen vermelden !
❖ Weet hoe je met je codex moet werken, duidt dingen aan in kleur
Wat is goederenrecht? (vroeger: zakenrecht)
Goederenrecht maakt onderdeel uit van het privaatrecht of burgerlijk recht
- Privaatrecht gaat over de rechtsverhoudingen tussen particulieren
- Publiekrecht regelt de rechtsverhoudingen tussen particulieren en de overheid (van
belang op het openbaar domein) + regelt de samenstelling, werking, … van
overheidsinstellingen
- Andere privaatrechtelijke rechtsdomeinen: verbintenissenrecht, contractenrecht
Privaatrecht wordt nog eens opgesplitst:
● Patrimoniaal recht of vermogensrecht (bv. familiaal vermogensrecht:
erfrechten)
● Extrapatrimoniaal recht
Situering: goederenrecht is onderdeel van het vermogensrecht
➔ Heeft betrekking op actieve en passieve samenstelling van het
vermogen/patrimonium
➔ Vermogen = som van de actieve bestanddelen (goederen en rechten) en uw
passieve plichten (schulden en plichten)
Voorbeeld: U kan bijvoorbeeld heel wat onroerend goed hebben, maar ook een
schuldvordering van 100.000 euro aan iemand anders: het geheel samen maakt uw
vermogen uit -> schulden en plichten die je hebt ten aanzien van een derde maakt deel uit
van je vermogen
Voorbeeld: Stel je hebt nul euro, geen huis, geen gsm, … Heb je dan een vermogen? Ja,
misschien heb je wel enkele schulden en plichten
Het is niet omdat je daar abstracte cijfers tegenover stelt (staat op nul), dat je geen vermogen
hebt (negatief vermogen bestaat ook)
➔ Iedereen heeft een vermogen
Hoe is goederenrecht ontstaan?
Prehistorie: soort toe-eigening door de mens van voordelen uit de natuur -> mens heeft
subjectief gebruik van dat goed veilig gesteld ten aanzien van andere personen
➔ Subjectief recht = veronderstelt een concrete rechtsverhouding tussen personen
waarop het objectief recht wordt toegepast
➔ Voorbeeld: iemand kan eigenaar zijn over een bepaald goed en daarop gaan we die
objectieve rechtsregels, die daarover gaan, op toepassen
Subjectieve zakelijke rechten = leveren concrete bevoegdheden en aanspraken op ten
aanzien van andere personen betreffende zaken wanneer de toepassingsvoorwaarden van
de algemene goederen of zakenrechtelijke regels vervuld zijn
⇔ Subjectieve obligatoire rechten = geeft een ‘verbintenisrechtelijke’ aanspraak
Voorbeeld: ik wil een huis aankopen. Normaal gaan we de akte dan verlijden binnen
vier maanden. Soms zijn de centen er dan nog niet, maar het kan zijn dat de verkoop
effectief doorgaat en het eigendomsrecht wordt overgedragen. Het kan dat
2
,Nette Loots Academiejaar 2023-2024
tussentijds een schadevergoeding betaalt gaat worden omdat de akte niet binnen de
juiste tijdspanne is verleden -> verbintenisrechtelijke mechanismen
Extrapatrimoniale rechten:
● Bv.: recht om te huwen, recht op vaderschap of mee-moederschap, recht op fysieke
integriteit, …
● Rechten zijn niet in geld waardeerbaar of toeëigenbaar
● Behoren niet tot het vermogen
● Ze zijn onvervreemdbaar (er kan niet over worden beschikt, bv. je kan je dochter niet
verkopen om met iemand te trouwen)
Wat is dan goederenrecht?
➢ Over bepaalde aspecten van extrapatrimoniale rechten zijn toch overeenkomsten
mogelijk -> uitoefening (en geen afstand) van desbetreffend recht
- Bv.: toelating om foto te gebruiken in publiciteitscampagne
- Bv.: publicatie van persoonlijke briefwisseling
- Bv.: bloed- of orgaangift
➢ De schending van extrapatrimoniaal recht kan aanleiding geven tot
schadevergoeding (in geld), maar valt op zich buiten de sfeer van goederenrecht
Uitsluiting: goederenrecht zijn geen verbintenissen en vorderingsrechten
Verschil tussen een verbintenis en een zakenrechtelijke aanspraak:
➢ Zakenrechtelijke of goederenrechtelijke aanspraken geven u
bevoegdheden: mogelijkheden om iets te doen, verplichtingen om u te
onthouden van iets, …
➢ Verbintenissen gaat over een rechtsverhouding tussen twee of meer
personen die ontstaat ofwel krachtens de wet ofwel ingevolge een
rechtshandeling of rechtsfeit op grond waarvan de ene persoon ten
aanzien van de andere gehouden is tot het leveren van een prestatie
(iets geven, iets doen, niets doen)
= Overeenkomst over een prestatie om iets te doen in ruil voor geld
➢ Indien iemand de verbintenis niet nakomt, dan kan met een
vorderingsrecht inroepen
Goederenrechten behoren ook niet tot intellectuele rechten
➢ Intellectuele rechten: geheel van rechten die zijn toegekend aan een
auteur of een uitvinder ter bescherming van de voortbrengselen van
zijn geest (kunstwerken, boeken, uitvindingen)
Voorbeeld: auteursrechten, octrooien, merkenrecht, ...
Dubbel aspect:
- Moreel recht: recht om boek uit te geven, kunstwerk tentoon te
stellen, auteurschap op te eisen, illegale kopieën aan te
vechten
- Vermogensrecht: economische exploitatie van de creatie
(reproductie, licenties)
➔ Extrapatrimoniaal aspect + patrimoniaal aspect
Evolutie van het goederenrecht
Belangrijk om te weten: Burgerlijk Wetboek is recent vernieuwd!
3
, Nette Loots Academiejaar 2023-2024
➔ Oude casus, daarop is oud BW nog van toepassing (zie examen)
➔ Oud Burgerlijk Wetboek is nog van toepassing op lopende zakelijke rechten
Oud BW:
- Boek II ‘Goederen en verschillende beperkingen van de eigendom’: art. 516-710bis oud BW
- Boek III ‘Op welke wijze eigendoom verkregen wordt’: algemene bepalingen: art. 711-717 oud BW
- Art. 2071-2091 oud BW: pand hervormd door W 11/7/2013: nieuwe titel XVII Inpandgeving (in werking
sinds 1 januari 2018)
- Art. 2219-2280 oud BW: verjaring en bezit
- Veldwetboek
Bijzondere wetten:
- wetten van 18 januari 1824 betreffende erfpacht en opstal
➔ Opstalwet gewijzigd door W 25/4/2014
- wet van 16 december 1851 op de voorrechten en hypotheken (hypotheekwet)
- Artikel 1, eerste Aanvullend protocol EVRM
Men heeft oud BW hervormd, in uitvoering van een regeerakkoord
➢ Wijziging appartementswet (Wet van 18 juni 2018 (in werking 1 januari 2019))
➢ Boek 3 BW, ter vervanging van Boek 2 (art. 516-710bis oud BW)
➢ Wet van 4 februari 2020 houdende boek 3 "Goederen" van het Burgerlijk
Wetboek, BS 17 maart 2020, thans dus nieuw Boek 3 (terminologie BW en oud BW)
= automatisch in werking getreden vanaf 1 september 2021
Belangrijk: eerbiedigende werking:
➔ Voor 1 september 2021 = oud BW
➔ Na 1 september 2021 = nieuw BW
➔ Bepalingen hypothecaire publiciteit pas in werking getreden op 1 juli 2022
Vier krachtlijnen voor nieuw goederenrecht:
● Geïntegreerde benadering van het goederenrecht
➔ Vroeger was goederenrecht verspreid over verschillende boeken en titels
➔ Nu: als we dan toch een nieuw wetboek hebben, boek 3 speciaal over
goederen, dan zouden we beter dat opstalrecht en erfpachtrecht daarin
plakken om niet altijd naar tien verschillende plaatsen te kijken
= vergemakkelijkt
➔ Nieuwe structuur van boek 3 Goederen (zie titels = heel overzichtelijk)
● Instrumentalisering van het goederenrecht
➔ Men wou het goederenrecht meer als een middel zien, maar niet meer als
een doel op zich (bv. burenruzies: bal gaat over de muur, mag je die gaan halen?)
➔ Aanpassing aan de driedimensionale aard van goederenrecht voor
goederenrechtelijke structurering: grond wordt in 3D betekenis omschreven
(art. 3.64), werken met volumes (zie opstalrecht)
➔ Maatschappelijke impact in hoofdstuk over burenverhoudingen
Vraag: mag je een stuk grond dat niet is afgezet en niet van jou is betreden? Vroeger
mocht dat niet, nu mag het wel tenzij daar een duidelijk verbodsteken staat of tenzij je
daarvan op de hoogte bent gesteld dat dat eigenlijk niet mag
➔ Zo groot mogelijke transparantie bij zakelijke rechten
● Modernisering van het goederenrecht
➔ Vroeger: veel termen in oud BW waren gericht op de agrarische context
➔ Nu modernisering van taalgebruik: integratie van onlichamelijke goederen,
het begrip “volume”, vruchtgebruik op feitelijke algemeenheden, intellectuele
rechten en financiële instrumenten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nloots. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now