12/20 behaald met behulp van deze samenvatting.
Dit is een samenvatting van het vak Sociologie (semester 1 ). Opleiding: graduaat maatschappelijk werk. Er zijn concrete voorbeelden vermeld in deze samenvatting. Voorzie voldoende voorbeelden voor de geziene leerstof. Veel succes.
Inhoud:
* So...
SOCIOLOGIE
INLEIDING:
1. SOCIOLOGIE ALS WETENSCHAP
WAAROM SOCIOLOGIE VOOR SOCIAAL WERKERS?
SOCIOLOGIE ALS BLIKVERUIMENDE WETENSCHAP:
- Sociologie levert bijdrage tot begrip van sociale verschijnselen
- Sociaal werkers hebben sociologie nodig om gedragingen, situaties en contexten van mensen
te begrijpen en er gepast op te reageren. Sociologische onderzoeken en theorieën
ondersteunt een sociaal werker hierbij. Hoe komt de situatie tot toestand?
Voorbeeld: een homoseksuele man van Turkse origine worstelt met zijn homoseksualiteit en
verbergt dit
- Inzicht in invloed van cultuur en structuur op handelen van mensen
1.1. DE GESCHIEDENIS EN GRONDLEGGERS VAN DE SOCIOLOGIE
1.1.1. DE VOORLOPERS
Ibn Khaldoun (1406-1332) ontwikkelt ‘wetenschap van de maatschappelijke organisatie’. Werd
beschouwd als pionier in de sociologie. Hij keek hoe de samenleving werd georganiseerd.
Khaldoun ontwikkelde de eerste theorie van sociale verandering
1.1.2. SOCIOLOGIE ALS ANTWOORD OP EEN SAMENLEVING IN CRISIS
Theorie van sociale verandering:
1) Mate van solidariteit bepaalt ontwikkelingsstadium maatschappij
2) Sociale veranderingsproces gebeurt in cycli
Voorbeeld: Moderne tijd (19de eeuw) ingrijpende sociale veranderingen: Franse revolutie
➔ Sociologie als crisiswetenschap = Sociologie diende ‘orde te scheppen in de chaos’
1.1.3. GRONDLEGGERS VAN DE SOCIOLOGIE
3 grondleggers:
1) Durkheim
- Sociale feiten moeten verklaard worden door andere sociale feiten. Er ligt meer focus aan de
structuur bv. ouders hebben niet gestudeerd. Het kind zal ook niet kunnen studeren
- De omgeving bepaalt het menselijk gedrag
Voorbeeld: slaagcijfers studenten hangen samen met of ouders al dan niet gestudeerd
hebben
2) Weber
- Maatschappelijke omstandigheden: bepaalde mentaliteit en deze mentaliteit bepaalt
handelen. De manier waarop de sociale omgeving door mensen wordt ervaren bepaalt hun
gedrag. Hoe kijken mensen zelf naar de situatie? Voorbeeld: individuele student kan slagen
of niet slagen afhankelijk van het feit dat diens ouders al dan niet gestudeerd hebben. Je
hebt altijd aandeel in de situatie
,3) Marx
- Thematische focus = armoede en klassenrelaties tijdens industriële revolutie
- De economie bepaalt de samenlevingsvorm. Het komt door de sociale economie
- Rekening houden met economische omstandigheden (micro + macro)
1.1.4. SOCIOLOGIE VANDAAG
- Fundamentele veranderingen
- Cultuuroptimisme verdwijnt
- Grote uitdagingen ➔ veel werk voor sociologen!
Zygmund Bauman (1925-2017) – hedendaagse socioloog
- Globalisering: de wereld is een dorp
- Migratie + Protectionisme
- Politiek niet in staat economische globale krachten te controleren
1.2. SOCIOLOGIE – EEN POGING TOT DEFINITIE (Brutsaert)
= de systematische studie van het menselijke samenleven. Mensen beïnvloeden elkaar door
de context waarbinnen de interactie plaatsvindt. Sociologie is een levendige wetenschap.
Sociologen bestuderen mensen en hun gedrag in hun omgeving. Het begrip Sociologie is het
Latijnse woord ‘Socius’: metgezel, partner + het Griekse woord ‘Logos’: kennis, wetenschap.
Sociologie is een sociale wetenschap = een mens in zijn relatie tot de anderen bestuderen
Voorbeeld: studenten op school. De studenten beïnvloeden elkaar rechtstreeks en
onrechtstreeks. De context en interactie tussen studenten verschillen van klas tot klas
1.3. SOCIALE PROBLEMEN
= kloof tussen feitelijke omstandigheden en sociale verwachtingen. Zichtbaar wanneer
bepaalde waarden of belangen bedreigd zijn bv. daklozen krijgen meer aandacht in de winter,
problemen rond migratie, oorlog, pesten, lege brooddozen
4 criteria:
1) Sociale oorsprong
2) Bewustheid
3) Beoordeling als onwenselijk
4) Verbetering is mogelijk
Voorbeeld: Mensen verliezen hun papieren onderweg door de overheid en oorlog. Het zijn
mensen zonder wettig verblijf. De overheid wil geen verblijfsvergunning geven. Het is afhankelijk
van afkomst. Hongerstaking verhoogt de bewustheid = het komt in de media. De mensen die hier
zijn, hebben recht op mensenrechten maar dit is niet het geval bij iedereen. Verbetering is
mogelijk
, 1.4. DE TAAK VAN DE SOCIOLOOG
3 taken:
1) Empirisch-analytische taak
- Betrouwbare kennis verwerven over samenleving bv. ‘meisjes doen het beter op school’
- Waarnemen, analyseren en conclusies trekken bv. is dat echt zo? Is dit iets nieuw?
- Kwantitatief of kwalitatief onderzoek (analyseren van cijfers of verhalen)
- ‘cijferaar’
2) Kritische taak
- Actief ‘mythen’ ontmaskeren: feiten blootleggen om iets te veranderen (verbeteren) aan de
samenleving. Met onderzoeksresultaten tegen de bestaande belangen en vooroordelen
ingaan bv. een kleuter is meer dan anderstalig (meertaligheid)
- ‘mythejager’
3) Beleidsondersteunende taak
- Wijzen op alternatieve oplossingen voor sociale problemen bv. wat kunnen we met de
sociologische inzichten doen om het leven aangenamer of rechtvaardiger te maken?
Inzichten terugkoppelen naar de samenleving.
Voorbeeld: ‘kleuterscholen discrimineren bij inschrijving’
Wat herken je? Wie werd gevraagd? (respondenten)
↗ Nederlandstalige kleuterscholen:
Vlaanderen & Brussel → 2243
Empirisch analyse → Wat werd onderzocht? (‘variabelen’)
‘Mogen we ons inschrijven? Mogen we op bezoek?’
Fictieve afzenders
↘ Hoe? (methode)
Mysterie ‘mails’
1.5. SOCIOLOGIE – EEN EMPERISCHE WETENSCHAP
AANTAL BASISPRINCIPES VAN EMPERISCHE WETENSCHAP
1) Concepten: goed definiëren bv. ‘migrant’
2) Objectiviteit: verklaringen zijn geldig voor meer dan 1 wetenschapper
3) Generalisatie: algemene set van regels
4) Empirisch materiaal (kwalitatieve of kwantitatieve gegevens)
5) Verifieerbare rapportering (kan onderzoek opnieuw doen)
1.6. DE POSITIE VAN DE SOCIOLOOG: OBJECTIEF / WAARDENVRIJ?
= de socioloog blijft objectief maar dat is niet 100% mogelijk
- Keuze van onderwerp: geleid door waarden
- Waardenvrijheid = bij het onderzoek de eigen idealen en overtuigingen vergeten en de
maatschappij als ‘onpartijdige buitenstaander’ benaderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lovekiwi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
