Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie 2V
- Course
- Institution
Volledige samenvatting ontwikkelingspsychologie
[Show more]
Seller
Followamberdyke
Reviews received
Content preview
ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE1. TERREINVERKENNING
INLEIDING
Studie van het gedrag doorheen de verschillende levensfasen van de mens.
Wetenschappelijke studie naar de patronen van groei, verandering en stabiliteit die zich
voordoen bij toenemende leeftijd. universele en unieke aspecten van groei.
Registreert verschillende gedragsaspecten bij mensen op verschillende leeftijden
Het is de wijze waarop mensen zichzelf en de wereld waarnemen, denken, fantaseren, voelen
en verlangen
Niet eenvoudig om tot een geïntegreerd beeld te komen van de menselijke levensloop:
Complexiteit van het ontwikkelingsproces
Verschillende visies onderzoekers
KORTE HISTORIEK
De verre voorgeschiedenis:
Als wetenschap:
Ontwikkelings- of levenslooppsychologie ontstond pas in tweede helft van de 19de eeuw als
wetenschap, maar er was wel een lange traditie van het voorwetenschappelijk denken over hoe
gedrag verandert doorheen de verschillende levensfasen
Voorwetenschappelijk:
Inzichten en beweringen over wat typisch is voor een bepaalde levensfase zoals de wijsheid
der jaren
Filosofen en zijn vele overpeinzingen over de ontwikkeling van de mens
Spontane vragen en stukjes inzichten die bij mensen opkomen tijdens hun dagelijkse
bezigheden. Onder begeleiding van eigen ervaringen ontstaan er denkbeelden over hoe
dingen samenhangen
Nativisten of aangeboren kennis
De filosofen meenden dat wij ons als mens uiteindelijk ontwikkelen tot wat de natuur ons heeft
meegegeven, volgens hen ligt alles min of meer vast van bij de geboorte
Empiristen
De filosofen legden vooral de nadruk op de rol van de ervaring en opvoeding, in hun optiek kan
ieder kind dat geboren wordt in principe nog alle kanten uit.
1
,Nature vs nuture:
Nature:
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
We worden als men wat de natuur ons heeft meegegeven
De ontwikkeling wordt gestuurd door een reeks inwendige krachten waar niet tegenin
te gaan is
Alles ligt min of meer al vast bij de geboorte
Opvoeding heeft een minimale rol
Ontwikkeling is endogeen, een van binnenuit gestuurd rijpingsproces
Nurture:
John Locke (1632-1704)
Ervaring, kennis
Weinig ligt vast bij de geboorte
Nadruk ligt op de rol v. ervaring en opvoeding
Gedrag is exogeen, door actueel inwerkende prikkels en levenservaringen =
gestuurd proces
Erfelijkheid bepaalt niet WAT er ontwikkelt maar enkel DAT er een ontwikkeling kan
plaatsvinden
Weinig ligt vast bij de geboorte
Genetische psychologie:
Babybiografieën:
Verschillende geleerden maakten aantekeningen over zichtbare vorderingen in het gedrag van hun
eigen kinderen, dat vormde het begin van wat veel later een wetenschappelijke studie v.d. menselijke
ontwikkeling zou worden
Observeren:
Niet langer enkel nadenken ( filosoferen) over ontwikkeling, nu ook observeren
Nieuwe wetenschap:
Theorievorming en een begin van de systematische observaties zorgen voor ontstaan van een nieuwe
wetenschap namelijk genetisch psychologie, dit zegt dat ontwikkeling een proces is dat vrijwel geheel
erfelijk gestuurd wordt ( erfelijk rijpingsproces)
Omvorming tot een ontwikkelingspsychologie:
Vernieuwing in methodologie
Uitbreiding met en uitwerking van een nieuwe onderzoekstechnieken
objectievere manier onderzoek, meer verantwoorde manier conclusiestrekken
vragenlijsten, statistische methodes voor ordening v.d. verzamelde gegevens
William Stern: transversale onderzoeksmethode
Alfred Binet: IQ test
Erfelijk gestuurd rijpingsproces
genetische psychologie is te eenzijdig, de visie vanuit twee verschillende hoeken
fundamenteel in vraag gesteld
psychologen die veel meer nadruk leggen op rol van de opvoeding in de ontwikkeling
behaviorisme legde nadruk op invloed van de ervaringen in ontstaan van de
gedragsveranderingen
Neutralere benaming ontwikkelingspsychologie
Uitgroei tot een volwaardige levenslooppsychologie:
2
,Tot halfweg 20e eeuw voornamelijk gericht op evolutie in het gedrag bij kinderen tot aan de
puberteit, nadien valt evolutie stil.
Puberteit betekent definitieve afscheid van de kindertijd en start van volwassen leven.
Volwassen leven: mens = realisatie gekomen van al zijn mogelijkheden
Vanaf dan zo lang mogelijk status quo te handhaven
Stilaan, interesse in:
Adolescentie
o Meer jongeren gaan langer naar school
Ouderen
o Probleem: medische hoek
Volwassenheid lang verstoken van systematisch onderzoek:
o Volwassenen evolueren nauwelijks
Heden ontwikkeling wordt gezien als een levenslang veranderingsproces met in iedere
levensfase nieuwe perspectieven; levenslooppsychologie
In het begin werd er veel meer gefocust op het begin van de levensloop omdat ze dachten dat
er daar veel meer in gebeurde dan in de latere periodes
Maar stilaan is het verbreed naar alle levensfasen levenslooppsychologie
TERREINVERKENNING: INDELING IN FASEN
Gebruikelijk om de levensloop in te delen in een aantal duidelijk te onderscheiden
periodes/fasen (bijv.: kind, jeugd, ouderen,…)
o Iedere levensfase heel specifieke kenmerken: mens ziet er kwantitatief (Bijv.:
lichaamsgestalte) en kwalitatief (Bijv.: manier van denken) anders uit in de
verschillende fasen.
Continuïteit of discontinuïteit in de ontwikkeling:
Meeste ontwikkelingstheorieën beklemtonen dat er sprake is van discontinuïteit in de
ontwikkeling
o Discontinuïteit: Periodes met een vrij stabiele verschijningsvorm worden afgewisseld
door relatief korte overgangsfasen. Bruuske ommezwaai.
o Bv puberteit: crisis tussen kindsheid en volwassen leven
Voorstanders van een continue ontwikkeling
o Mens verandert voortdurend
o Gedrag bestaat uit verschillende aspecten die zich niet steeds synchroon ontwikkelen
Motorisch
Cognitief
Sociaal
Emotioneel
Henri Cammaer onderscheidde 7 verschillende soorten ontwikkelingsmodellen:
3
, Het trapmodel:
Meest klassieke voorstelling van de menselijke levensloop
Symmetrisch op- en neergaande trap
Geen wetenschappelijke waarde
Iedere levensfase(trap) is een zinvol onderdeel van een groter geheel (gestalt psychologie)
Charlotte Bühler
o Verwezenlijken van een levensdoel
o Levensloop in 5 fasen
Ontwikkeling discontinu
o Rond het 50ste levensjaar hoogte punt
Stelt de levensloop voor als een trap naar boven en een trap naar beneden
Er is weinig wetenschappelijke waarden aan gebonden
Het gelaagde model:
De verschillende levensfasen (zoals los op elkaar liggende geologische lagen van de
aardkorst) worden gezien als het resultaat van een reeks toevallige gebeurtenissen die elkaar
in het verleden zijn opgevolgd.
o De lagen zijn het resultaat van dingen die in je leven gebeuren
Gericht op nu met blik op verleden als verklaring voor wat in het heden misloopt.
o Vb: Sigmund Freud - psychoanalyse
Het kan gebeuren dat zich in de bovenste lagen (volwassenheid) crisissen of aardbevingen
voordoen die het fatale gevolg zijn van spanningen of breuklijnen in de diepere lagen ( trauma
uit de kindertijd)
Libido zet zich telkens vast op andere erogene zone (lichaamsdeel dat lust kan verschaffen) /
psychoseksuele ontwikkeling
o Orale fase : mondzone
o Anale fase : interesse in ontlastingsfunctie
o Fallische fase : aan of afwezigheid van de fallus
Oedipuscomplex
Elektracomplex
o Latentiefase: verdringing libidinale verlangens
o Genitale fase: heropleven van het libidoLijnmodel
Het lijn model:
Ontwikkeling = proces van continue verandering zonder bruuske overgangen of sprongen
Behaviorisme:
o mens komt ter wereld zonder erfelijk uitgetekend stappenplan.
o Accumulatie van ervaringen bepaalt hoe de ontwikkeling van een individu er concreet
zal uitzien
o Benadering van ontwikkeling waarbij men ervan uitgaat dat waarneembaar gedrag en
externe stimuli in de omgeving (= nurture) cruciaal zijn voor het begrijpen van de
ontwikkeling van het individu
o Het vermogen van kinderen om problemen op te lossen wordt groter naarmate ze
ouder worden dankzij hun grotere mentale capaciteiten en niet door veranderingen in
het soort denken dat ze op een probleem kunnen loslaten
Sluit meer aan bij nurture: empiristen
Poging tot synthese:
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberdyke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now