HOOFDSTUK 1: OPVOEDING IN BEELD
Kinderen worden hulpeloos geboren:
Ze hebben andere mensen nodig die hen helpen om te overleven
te leren over de samenleving/ maatschappij waarin ze opgroeien.
Ze hebben mensen nodig die hen verzorgen, begeleiden
= opvoeding, volwassenen die opvoeden en kinderen die opgevoed worden.
Al zolang kinderen geboren worden is er spraken van opvoeden.
Doorheen de tijd verschillende ideeën geweest over opvoeden
o Kan niet los worden gezien van maatschappelijke, economische, culturele en
politieke context van het moment waarop opvoeding plaats vindt
Opvoeding kan ogenschijnlijk nooit waardenvrij zijn.
Zeer bekend verschijnsel
Bestaat dé definitie van opvoeding
Aan de hand van de tekst Diekstra beeld scheppen over een mogelijke definitie.
Er bestaat niet zoiets als 1 definitie, 1 waarheid, juiste manier van kijken naar
opvoeding
DIEKSTRA:
Beschrijft opvoeding als: iedere invloed die mensen, bedoeld of onbedoeld,
uitoefenen op de ontwikkeling van kinderen.
Focust op een paar elementen, andere zullen andere definities hebben.
‘we kunnen niet niet opvoeden’
Mensenkind is het meest hulpeloze van het dierenrijk
Je kan niet niet reageren
De ouder kan niet om zijn verantwoordelijkheid heen.
Kinderen hebben volwassen nodig om tot groei en ontwikkeling te komen, en hen te
leiden naar de wereld
MOLLENHAUER:
o Presentatie: kinderen worden geboren en leven samen met hun ouders die
hen de wereld waarin ze leven presenteren/ aanwezig stellen
o Representatie: bewust selecteren in wat men aanbiedt, filter tussen kind en
wereld.
School als oefenruimte
Opvoeden niet alleen thuis maar in verschillende contexten
Opvoeden en opvoeding
Smalle invulling opvoeden
o Gedrag van kind in een (voor ons) wenselijk geachte richting beïnvloeden
Brede invulling opvoeding
o Geheel van daden, activiteiten, praktijken, een geheel dat begint in de vroege
kindertijd en eindigt in de jongvolwassenheid dat gericht is op het bijdragen
aan de menswording van het kind tot een volwassen persoon.
Levensoriëntatie: soort innerlijke kern waaruit we ons gedrag, onze wensen en emoties
beoordelen en controleren.
,Opvoeding kunnen we begrijpen als kinderen helpen bij het ontwikkelen van een eigen
levensoriëntatie
Pedagogische verantwoordelijkheid:
= kinderen ter wereld brengen, en met hen die wereld delen (MASSCHELEIN)
o We waarborgen het kind een vrije ruimte, en gaan samen op weg waarbij we
als volwassenen die verantwoordelijkheid hebben om samen de wereld te
verkennen
Opvoeding is veel meer dan enkel de één- op één interactie tussen ouders en hun kinderen
Kinderen initiëren in de wereld
Kinderen de mogelijkheid geven om zichzelf en de wereld te ontdekken en hun
verlangens wenselijk te maken.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
ARENDT:
Na de biologische geboorten ook nog de sociologische geboorte (nataliteit)
o Het kind wordt gaandeweg opgenomen in een maatschappij, jeugdbeweging,
school, …
o Kind verschijnt als ‘mens’, uniek en onvervangbaar iemand
Kinderen worden beschouwd als private worry maar zouden eerder public issue genoemd
worden.
Weerstand beiden en ervaren
Kind moet weerstand bieden aan wat van binnenuit en van buitenaf op hem afkomt
Opvoeding is een langgerekte oefening in geduldig zijn
Wat zien we wanneer we kijken naar wat opvoeders doen?
Het leven waarin wordt opgevoed, vormt een eenheid maar wanneer we er greep op
willen krijgen moeten we toch enkele dingen onderscheiden.
3 basisthemas die nauw met elkaar verweven zijn en elkaar nodig hebben om tot begrip te
komen.
Pedagogische activiteiten/ handelen
Pedagogische relatie
Pedagogisch klimaat
Hoe ouder het kind wordt hoe meer opvoeding contexten/ opvoedingsmilieus
Door het grote aantal bronnen over opvoeding lijkt er ontzetten veel te doen in opvoeding en
wordt er groot appél gedaan op ouders.
(Er zijn verwachtingen vr mensen die moeten opvoeden verwacht deze kennis te hebben,
ander moet je naar een coach)
,BEDOELD je moet heel doelgericht opvoeden
• Insta: blijft bij de concrete acties (eten,slaap,`….) beter om te focussen op het goed
op te voeden (oplossingen zoeken)
• Vb. kind van vriendin slaapt niet door
• NIET naar slaapcoach
• WEL proberen een oplossing te zoeken (buurvrouw die een nachtje komt helpen,….)
Moet je dingen aanleren? Of is het gewoon iets wat je doet?
Spanningsvelden
Bedoeld VS. Onbedoeld
Buikgevoel VS. Aangeleerde kennis
Ouders VS. Co-productie
Stimuleren VS. Disciplineren
…
(Instagram: meer bezig met opvoeden opvoeding ook belangrijk)
• Eenzijdige belichting van opvoeding
o Als gedrag in een bepaalde
richting sturen
o Als taak van de ouder
• Nood aan aandacht voor
o Waardengeladen aspect van
opvoeding: waartoe voeden we op
o It takes a village
GERICHT OP DE ANDER
Als volwassenen gegijzelt door een kind. (je kan niet niet opvoeden), je aandacht wordt
gegrepen door de baby ook al is het niet je eigen kind
o Eten geven
o Spelen
o Aandacht geven
o Pamper ververssen
o Uit bedje halen
o Verzorgen
o Uitzoeken wat het kind nodig heeft
Alles wat je doet heeft invloed op het opvoeden zoals:
Gezichts uitdrukking van de ouders: interactie met het kind ( verluieren niet enkel
verluieren)
Vlaggetjes + handoekje : warm welkom (warme/ veilige omgeving)
Soort luier, wegwerp of herbruikbaar
Eten (borstvoeding, fles, samen of apart,…
Pedagogisch handelen: sociaal handelen op het handelen van andere georiënteerd
OPVOEDEN IN HET ALLEDAAGSE
Ingebed in het leven
Leven in het heden, dat toch met de toekomst te maken heeft
, Kinderen hebben niet door dat ze worden opgevoed en ouders niet dat ze aan het
opvoeden zijn (onopzettelijk en vanzelfsprekend)
Opvoeding als een gedeelde wereld van opvoeder en kind
Via presentatie en representatie
o Presentatie: opvoeder presenteert zich aan het kind
o Representatie: opvoeder kiest wat hij van de wereld toont en hoe hij dit doet
Opvoeden is niet datgene dat we nog ‘extra’ ondernemen met onze kinderen ‘na’ of
bovenop, het ‘voeden’. Opvoeders zijn vanzelfsprekend voortdurend “bezig” met op te
voeden. Het is immers onmogelijk wie we zijn en wie we voor kinderen willen zijn,
compleet uit te schakelen. Ook door onze aanwezigheid, door de wijze waarop we
aanwezig zijn of hen toespreken, voeden we op.
Voortdurend bezig met opvoeden
MET EEN EXISTENTIEEL KARAKTER
Opvoeden heeft te maken met waarden die we doorgeven: als opvoeders staan we voor
iets, tussen kind en wereld.'
Opvoeden is een eerder existentiële kwestie dan een geheel van gedragingen.
Het is een niet aflatende poging onze kinderen uit te nodigen tot wat waardevol is, meer
precies: wat wij (persoonlijk, onze samenleving) waardevol vinden
DOOR DINGEN TE DOEN
4 domeinen waarin ong alles past wat opvoeden inhoudt
1. Ondersteuning bieden
Opvoed gedrag wat zich richt op fysieke en emotionele
welzijn
Kan materieel of emotioneel zijn
Gebeurt al vanaf kind in de buik zit
o Vitamine nemen
o Boeken lezen
o Echo
o Rust
o Voeding
Ouders blijven altijd ondersteuning bieden
2. Instructies geven
Gedrag aanleren
Niet enkel mindeling
Context waarbinnen ene kind kan voelen wat er van hem verwacht wordt
o Lezen
o Autorijden
o Zindelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikanijssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.