Summary
Samenvatting Chemie Overal: Hoofdstuk 14 Chemie van het Leven
- Course
- Level
Hoofdstuk 14: 'Chemie van het leven', uit Chemie Overal Scheikunde voor vwo 5, alle zes paragrafen.
[Show more]
2 reviews
By: daphnegraat • 3 year ago
By: deniseduijzer • 4 year ago
Seller
Follow
KevinKlinkspoor
Reviews received
Content preview
ScheikundeHoofdstuk 14: Chemie van het leven
14.2 Koolhydraten
Koolhydraten (ook: sachariden of suikers)
Koolstofverbinden met vijf of meer C-atomen en minstens drie OH-groepen.
o Algemene formule: CnH2mOm.
o Dienen als energiebron; eindproduct van fotosynthese.
Monosachariden en hun structuur (BiNaS 67F1)
Zijn suikers die meestal in een ringstructuur van vijf of zes atomen zitten.
o Meest voorkomend is glucose (druivensuiker): C6H12O6.
Glucose is een hexose (6 C-atomen).
Een pentose is er een met 5 C-atomen.
In de ringstructuur zijn de C-atomen assymetrisch.
o In de natuur komt alleen α-D-glucose en β-D-glucose voor.
o α en β geven de plaats van de groepen rond C-
atoom 1 aan.
Monosachariden en reacties
De open keten van glucose (zie de bovenste) kan zowel
in α als β overgaan.
Glucose levert energie en reageert in je lichaam als een
reductor. Wanneer er te veel glucose is; is het een
oxidator en wordt het omgezet in sorbitol.
Zie hiernaast: in de open structuur kan D-glucose
als reductor en oxidator optreden. Dit komt door de
aldehydegroep op C-1.
o Door die groep in de lineaire structuur wordt
hij ook aldose genoemd.
D-fructose kan in de linaire structuur slechts als
oxidator reageren door de ketongroep aan C-2.
o Door die groep wordt hij ook wel ketose
genoemd.
Disachariden (BiNaS 67F2)
Kan ontstaan door een condensatiereactie van twee monosachariden.
o De andere kant op is natuurlijk weer een hydrolyse.
Uit glucose en fructose ontstaan dan bijv. sacharose.
, Polysachariden (zie ze als polymeren, maar dan biologisch)
Heel veel monosachariden aan elkaar. Bijv: cellulose, zetmeel, glycogeen.
o Cellulose geeft sterkte aan celwanden, wordt niet afgebroken.
o Zetmeel wordt wél afgebroken: één van de belangrijkste
voedingsstoffen.
o Glycogeen dient als glucoseopslag in het lichaam.
Bouw van de bekendste polysachariden
Cellulose: een reeks van twee- tot vierduizend β-D-glucose (monomeer).
Zetmeel: twee vormen, allebei α-D-glucose als monomeer.
o Amylose: twee- tot vierduizend eenheden.
o Amylopectine: is veel langer en vertakt.
Glycogeen: zeer groot en vertakt, monomeer is α-D-glucose.
Vertering van zetmeel
In het lichaam worden alle koolhydraten gereduceerd tot glucose en fructose:
dat is onze voeding.
Hydrolyseproces o.i.v. speekselamylase, maagsap en pancreasamylase.
14.3 Vetten
Oliën en vetten (BiNaS 67G2)
Beide zijn esters van glycerol en vetzuren (H6).
o Vet is vast bij kamertemperatuur; olie is vloeibaar.
Meestal tri-esters of triglyceriden. Biologie noemt ze ook lipiden.
In natuurlijke triglyceriden valt op:
o Vetzuren zijn onvertakte ketens met een even aantal C-
atomen.
o Soms komt er een dubbele binding voor, daar is altijd de cis-vorm van
kracht. Deze vormen noemt met onverzadigde vetzuren.
Verzadigde vetzuren zijn dus zonder dubbele bindingen.
Verzadigd: De C-atomen liggen dicht opeen; vanderwaalsbindingen zijn hoog
en dus is het smeltpunt ook hoog (daarom zijn ze vast bij kamertemperatuur).
Onverzadigd: Door de dubbele bindingen is er nogal ruimte in het molecuul
(intra-) en tussen de moleculen (intermoleculair). Vanderwaalsbindingen
zwakker, dus smeltpunt lager (daarom zijn ze vloeibaar bij kamertemperatuur).
Vertering van oliën en vetten
Deze worden ook gehydrolyseerd tot glycerol en de ‘vrije’ vetzuren.
Functie en toepassingen van oliën en vetten
Vormen (reserve) brandstof en als bouwstof voor bijv. membranen.
Door additie van water (+ katalysator) kan een onverzadigd vetzuur omgaan in
een verzadigd vetzuur (al dan niet gedeeltelijk).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KevinKlinkspoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59783 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now