H12: Kant en Kohlberg
Kant: groot voorstander van gelijkheid.
Mensen verzinnen overal excuses voor.
“Wat als iedereen dat nou gaat doen?”
Categorisch imperatief:
o Je moet handelen volgens dat principe waarvan je zou kunnen willen
dat het een algemen wet wordt.
o Zou ik kunnen willen dat de wet die ik mezelf nu opleg, gevolgd wordt
door iedereen?
Kant kijkt niet naar de gevolgen.
Kohlberg: drie niveaus van ontwikkeling
o Alleen maar aan jezelf denkend
o Alleen aan je naaste omgeving denkend
o Aan iedereen denkend
H13: Twee soorten vrijheid
Collectieve irrationaliteit: als we allemaal consequent ons eigenbelang zouden
nastreven, zouden we als groep onszelf schade berokkenen. Anders gezegd,
individueel gedrag dat puur rationeel is leidt tot collectief gedrag dat irrationeel
is (voorbeeld: p. 120 &121).
o Rattionale egoïsten: mensen die puur alleen hun eigenbelang
nastreven op basis van rationele argumenten.
Iedereen streeft naar eigenbelang (kijkt hierbij meestal niet naar lange termijn)
“Waarom zou ik iets doen als een ander dat misschien niet doet?” (p. 122)
Dit gedrag is te verbreken door regels van de overheid.
Twee opvattingen van vrijheid:
o Niet belemmerd wordt in wat je wil (rationele egoïst). Deze opvatting is
beperkt vanwege:
Je hebt altijd met anderen te maken.
Als jouw enige reden is “doen waar je zin in hebt”, dan kan ik jou
zomaar slaan want ik had er zin in. Das tog niet normaal e?
o Het vermogen te gehoorzamen aan de specifieke regels van een vak,
het vermogen te doen wat je moet doen.
, John Rawls: Stel je weet niet wie of wat je bent in een wereld: welke regels
zou je dan vinden dat er moeten gelden in de samenleving? (CI; Kant)
H14: Locke, Berkeley of Hume (empiristen)
Empiristen: kennis gebasseerd op zintuigen (zie H14)
Als je dood bent is de wereld er niet meer want je kan het niet meer
waarnemen.
Rationalisten: kennis gebasseerd op verstand (zie H15)
Wat is je ik?
Peer Gynt: Het ik is een ui, we hebben geen kern alleen maar lagen.
Locke: in de kern moet er een drager (substantie) van eigenschappen zijn.
o Wat deze substantie is kun je niet weten volgens Locke, je weet alleen
dat het er is.
Berkeley: als je alle waarneembare eigenschappen van een appel ontdoet,
dan is de appel er niet meer. Geen overblijvende substantie (Locke) want die
kun je ook niet waarnemen. Geen waarneming = Het bestaat niet (niet het
geval bij het ik, alleen bij dingen).
o Appel van Berkeley
Hume: bracht dit een stapje verder, de beweringen van Berkeley gelden ook
voor ons ‘ik’ volgens Hume. (Peer Gynt kwam later ook op deze conclusie).
De illusie dat er een zelfstandige ik bestaat wordt volgens sommigen
veroorzaakt door de taal.
o Die impliceert namelijk dat ‘ik’ een ding is, we hebben er immers een
woord voor. Maar dat hoeft niet te betekenen dat het ook werkelijk iets
is, we hebben toch ook een woord voor spook en eenhoorn?
Locke: realist (Wereld > mens), dood? De wereld gaat dan gewoon door.
Berkeley: idealist (Mens > wereld), dood? Dan bestaat het niet meer, je neem
het namelijk niet meer waar.
H15: Descartes, Hume of Kant
Ben je dezelfde als je 15 bent, of 65? Je zou zeggen, ja: je blijft toch de hele
tijd hetzelfde? Het stukje continuïteit in je leven.
Schip van Theseus: na jaren is elk onderdeeltje vernieuwd, is het dan nog wel
hetzelfde schip?
We praten over ons ik alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, maar
wanneer we erover gaan nadenken verdwijnt ineens alle duidelijkheid: we
weten het simpelweg niet.
o Je zou kunnen zeggen: als ik erover nadenk besta ik uit twee stukken:
de ik die nadenkt en de ik waarover nagedacht wordt.
o Je kunt net zo goed zeggen dat het verschillende rollen zijn van een en
hetzelfde ik. Of verschillende eigenschappen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KevinKlinkspoor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.