Summary
Samenvatting Thema 7: zintuiglijke waarneming. Boek 3b.
- Course
- Level
- Book
Een samenvatting met al het belangrijke leerstof van thema 7, zintuiglijke waarneming.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lucianp
Reviews received
Content preview
Samenvatting Zintuiglijke waarneming.Het zintuigstelsel.
Het zintuigstelsel bestaat uit zintuigen. Een zintuig is een orgaan dat reageert op
prikkels uit het milieu. Een prikkel is een invloed uit het milieu op een organisme.
Onder invloed van prikkels ontstaan in zintuigcellen impulsen. De impulsen worden
door gevoelszenuwcellen naar het centrale zenuwstelsel geleid. Ze kunnen leiden tot
een reflex, een bewuste gewaarwording en/of een gewilde beweging. De
belangrijkste zintuigen liggen in je ogen, in je oren, in je neus, in je tong en in je huid
in je huid liggen zintuigen waarmee je kunt voelen. In je huis liggen dan ook
verschillende typen zintuigen: warmtezintuigen, koudezintuigen. Drukzintuigen en
tastzintuigen.
Het ontstaan van impulsen
In zintuigcellen ontstaan alleen impulsen als een prikkel sterk genoeg is. We noemen
de kleinste prikkelsterkte die een impuls veroorzaakt de drempelwaarde. Als een
prikkel zwakker is dan de drempelwaarde ontstaan geen impulsen. Een heel zacht
geluid hoor je bijvoorbeeld niet. Elk type zintuigcel heeft voor elke soort prikkel een
bepaalde drempelwaarde. De drempelwaarde van de zintuigcellen in je ogen voor
lichtprikkels is erg laag. De zintuigcellen in je ogen zijn daardoor speciaal gevoelig
voor lichtprikkels. Licht wordt daarom de adequate prikkel voor de zintuigcellen in je
ogen genoemd. Een adequate prikkel is het type prikkel waar een zintuigcel speciaal
gevoelig voor is. Voor deze prikkel heeft de zintuigcel een lage drempelwaarde.
Elk type zintuigcel heeft een eigen specifieke adequate prikkel. Toch kunnen
zintuigcellen ook andere, niet-adequate prikkels waarnemen. De drempelwaarde
voor deze niet-adequate prikkels is echter veel hoger. Als je bijvoorbeeld je ogen
dicht doet en met je vingers zacht op je ogen drukt, zie je niets. De prikkelsterkte is
dan lager dan de drempelwaarde. Maar als je een flinke dreun op je ogen krijgt, zie je
‘sterretjes’. Door de dreun ontstaan impulsen in je ogen. Deze worden naar de
gezichtscentra in de grote hersenen geleid. De plaat waar de impulsen in de grote
hersenen aankomen bepaald welke waarneming je doet.
De drempelwaarde voor een prikkel is niet altijd even hoog. Wanneer een prikkel
enige tijd aanhoudt, ontstaan in de zintuigcellen minder impulsen. We noemen dit
verschijnsel gewenning. Als gevolg van gewenning voel jee bijvoorbeeld na enige tijd
de druk van je kleren niet meer. Verder speelt ook o.a. de motivatie een rol. Als je
heel aandachtig luistert, hebben de zintuigcellen in je oren een lage drempelwaarde
voor geluiden. Ten slotte kunnen ook de grote hersenen je waarnemingen
beïnvloeden. Bij het verwerken van impulsen ‘maken’ de grote hersenen het verschil
in donker en licht.
, Voelen en proeven.
Bij sommige waarnemingen kunnen meerdere zintuigen samenwerken.
Zintuigen in de huid
Tastknopjes liggen vlak onder de opperhuid. In de tastknopjes liggen de tastzintuigen
die reageren op lichte aanrakingen van je huid. Met je tastzintuigen kun je
waarnemen hoe voorwerpen aanvoelen. Drukzintuigen liggen dieper in de huid.
Drukzintuigen reageren wanneer er op je huid wordt gedrukt. In de huid komen ook
warmtezintuigen en koudezintuigen voor. Warmtezintuigen reageren wanneer je huid
in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid. Koudezintuigen reageren
wanneer je huid in aanraking komt met iets dat kouder is. Naast warmte, koude druk
en lichte aanrakingen kun je met je huid ook pijn waarnemen. Pijn neem je waar met
de uiteinden van bepaalde zenuwen. We noemen die uiteinden pijnpunten.
Pijnpunten komen op allerlei plaatsen in je lichaam voor, ook in dieper gelegen
organen. De uiteinden van zenuwen in de huid spelen ook een rol bij het waarnemen
van druk, lichte aanrakingen, warmte en koude.
Het reukzintuig
Het reukzintuig bevindt zich in de neus. De neusholte is van binnen bekleed met
neusslijmvlies. In het bovenste deel van het neusslijmvlies liggen zintuigcellen met
reukharen. Deze zintuigencellen worden geprikkeld als er geurende gassen bij
komen. Er ontstaan dan impulsen die door gevoelszenuwen naar de hersenen
worden geleid.
De smaakzintuigen
De smaakzintuigen bevinden zich in het oppervlak van de tong. Over de tong lopen
veel fijne groefjes. Aan de zijkanten van die groefjes liggen smaakknopjes. In de
smaakknopjes liggen smaakzintuigcellen. De smaakzintuigcellen in de tong kunnen
maar vier verschillende smaken onderscheiden: zoet, zuur, zout en bitter. Nij andere
smaken die je proeft, speelt het reukzintuig in de neus en belangrijke rol.
De bouw van de ogen.
De gezichtszintuigen liggen in de ogen. Je ogen zijn tere organen. Ze liggen goed
beschermd in je oogkassen. De wenkbrauwen zorgen ervoor dat zweet of ander
vocht langs de ogen loopt niet in de ogen komt. De wimpers beschermen de ogen
tegen vuil en te fel licht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lucianp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now