Etiologie van cultureel en artistiek gedrag
Introductie
- Vooral hoe-vragen stellen, dan waarom-vragen stellen
- Hoe is het gebeurd dat mensen cultureel en artistiek gedrag zijn gaan vertonen? -> zulke
vragen zullen we zich stellen
o Vb: in de bachelor wisten we dat er grotschilderingen waren, maar stelden we niet
de vraag, hoe zijn de mensen op het idee gekomen om grotschilderingen te maken
Definitie: Etiologie = betekent vooral oorzaak (komt van aitia (grieks) = oorzaak) -> de oorzakenleer
➔ Kwam vooral in de medische wetenschappen: oorzaak zoeken van ziektes bv etiologie van
coronavirus (komt het van dieren of vanuit een labo)
➔ Vooral oorsprongsverhalen -> ook etiologische vragen
➔ Het is een wetenschappelijke discipline
We gaan een subthema moeten kiezen:
➔ Geen paper schrijven
➔ Het zal een presentatie zijn van 15 min
Er staan 2 documenten op canvas:
➔ Eerste vooral breed: over de les aan verschillende disciplines
➔ Tweede document: gaat vooral over de opdracht
Examen:
➔ Is vooral een dialoog
➔ Tijdens de presentatie ga ik vooral feedback krijgen, en daar gaan we vooral over praten
tijdens het examen
De 3 grote thema’s die we in deze cursus zullen zien, zijn:
THEMA 1: HOMINISERING-HUMANISERING
o We gaan in op debat tussen natuurlijke evolutie en culturele ontwikkeling
- HOMINISERING = Meer biologisch proces, zoals menselijke evolutie bijvoorbeeld
o De beste aangepaste in een omgeving heeft de meeste kans om zijn genen door te
geven
- HUMANISERING = Meer sociale/culturele proces -> cultureel gedrag/menselijke cultuur tot
stand is gekomen
Beide elementen passen bij elkaar en het ene kan niet zonder de andere: beiden hebben elkaar nodig
THEMA 2: VERBEELDINGSKRACHT
- Hier zijn we al verder in de evolutie, al een complexer cultureel gedrag bij mensen
- Mensen denken aan dingen die niet bestaan of er niet zijn, zoals fictieve beelden/imaginatie
-> verbeelding gebruiken -> dat gebeurt alleen bij de mensachtigen
- De mens is daar heel sterk in geworden
, - Hoe is dat kunnen ontstaan?
THEMA 3: CULTIVATIE
- Wat cultureel gedrag op moment dat mensen hun omgeving sterk cultureel gaan
beïnvloeden (bv: bewerken van gronden, creëren van nederzettingen, domesticatie)
- Cultuur gaan toepassen op natuur, zoals domesticatie
- Wij gaan vooral bekijken welke effecten dat heeft op de mens! (Neolithiseringsprocessen en
cultureel gedrag)
- Soort van samenhang en mengeling tussen cultuur en natuur
Enkele Termen
Taxonomie en evolutie
Taxonomie:
- Bio = natuur/organismen
- Taxonomie: Alles wat leeft de dag van vandaag gaan ze groeperen (van groot naar klein)
o Opgedeeld in soorten -> dieren zijn opgedeeld in soort, wanneer de nakomelingen
ook nakomelingen kunnen hebben
Er bestaan geen classificatie van fossielensoorten.
Evolutie:
Is het grandioze proces daarachter: hoe is die diversiteit tot stand kunnen komen doorheen die hele
lange periode?
- Basisregel 1: de beste aangepaste individuen aan hun omgeving geven hun genen door (het
is een kwestie van die omgeving vooral)
- Basisregel 2: Je krijgt diversiteit op basis dat er groepen geïsoleerd geraken in verschillende
omgevingen (groepen uit elkaar geraken, en geen contact meer hebben met elkaar,
waardoor er op een gegeven moment geen seksueel contact meer kan zijn tussen beide en
waardoor er geen nakomelingen meer zijn tussen die 2 groepen, waardoor er 2 verschillende
soorten bestaan)
Evolutie en Fylogenes
Fylogenes = leer van de stamgeschiedenis van de soorten, ontwikkeling van de rassen/soorten. (Hoe
een soort van eencellige uiteindelijk tot over al die ontwikkelingstadia tot stand is gekomen)
- i.a.w.: hoe is een soort doorheen heel die vertakking tot stand gekomen?
,Ontogenese = Dat is onze individuele ontwikkeling. Dat is hoe wij als individu van een eencellige tot
in ons geval een mens zijn ontwikkeld
- In eerste stadium zien we dat de grote groepen binnen de gewervelde (vissen, amfibieën,
reptielen, vogels, zoogdieren) het verschil niet zo groot is
Genotype en fenotype
Genotype = dat is wat we meekrijgen van onze ouders en voorouders (erfelijkheid/die blijven
doorlopen in de verdere ontogenie (individuele ontwikkeling) -> Maar de omgeving is ook een
belangrijke factor (hoe je verder gaat ontwikkelen)
Fenotype = Dat is de combinatie van het genotype met alle kenmerken die je vanuit je omgeving
hebt ontwikkeld (we hebben ons tot stand gebracht door de omgeving, maar ook door de culturele
omgeving die we hebben gecreëerd.)
, THEMA 1: HOMINISERING-HUMANISERING
Samenhang/verschil tussen biologische kenmerken (genen) en het aanlerend/cultureel gedrag
Wat is definitie van cultureel gedrag?
- Alles wat je aanleert tijdens je ontwikkeling – alles wat je aanleert van je culturele omgeving
waarin je opgroeit -> bv: taal
➔ Wat verschilt cultureel gedrag van instinctief gedrag:
o Cultureel gedrag is aangeleerd gedrag (dus door de mens bv) -> daar word je niet
mee geboren
▪ Dit evolueert sneller en kan je ook sneller leren, dan instinctief gedrag
▪ Er is ook innovatie bij cultureel gedrag (nieuwe elementen uitvinden)
o Instinctief gedrag is biologisch gedrag, dit heb je niet moeten leren
Verschillende Hominiden:
- Homo habilis
- Homo erectus
- Neanderthaler
- Homo Sapiens
De mensensoorten hebben zich aangepast aan de omgeving en daardoor verschillen ze zich ook van
elkaar
2 processen spelen een belangrijke rol bij evolutie:
- Natuurlijke selectie (de beste aangepaste aan de omgeving geeft zijn genen door)
- Seksuele selectie (keuze van partners)
Een kaart dat toont wie waar was ongeveer:
Wat zijn typisch menselijke eigenschappen?
- Zelfbesef
- Taal
- Hand -> de waarom-vraag is niet interessant, het is meer de hoe-vraag: omdat onze soorten
ervoor 5 vingers hadden, vandaar dat we er meestal 5 hebben
- Rechtop lopen (= bipedalisme)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller davidbeckers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.