Summary
Samenvatting criminologie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het keuzevak criminologie van de minor Werken in gedwongen kader op de HU.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
laurielips
Content preview
Week 1 Theorie:We kijken deze week naar de vraag hoe veiligheid wordt georganiseerd en welke organisaties zich
bezighouden met het vormgeven van veiligheid. Met andere woorden, hoe probeert men veiligheid
te organiseren en te creëren in Nederland? Op deze vraag is geen eenvoudig antwoord te geven. Zo
weten we bijvoorbeeld dat de politie de openbare orde handhaaft, maar wat nu als er ook sprake is
van mensen die zichzelf of een ander thuis ernstig verwaarlozen en daardoor bij de buren veel
overlast veroorzaken? We weten voorts dat de gemeente onder meer zorg draagt voor leefbaarheid
en inwoners stimuleert om aan werk te komen. Maar wie draagt nu zorg voor inwoners die de
aansluiting met de maatschappij dreigen mis te lopen omdat ze verslaafd zijn aan drugs of alcohol?
De GGZ is dan één van de organisaties die verantwoordelijk is voor het welzijn van deze mensen,
maar bemoeit zich weer niet met politiële en gemeentelijke taken. Om deze taken goed op elkaar af
te stemmen zijn de afgelopen jaren allerlei samenwerkingsverbanden ontstaan. Toch zie je in de
praktijk dat veel organisaties het moeilijk vinden om een goede samenwerking aan te gaan met
organisaties die andere doelstellingen en uitgangspunten hebben dan zijzelf. Daarom heeft de
politiek enkele jaren geleden besloten dat er tot een landelijke dekking van veiligheidshuizen moet
worden gekomen. Deze veiligheidshuizen zijn samenwerkingsverbanden van verschillende
organisaties die onder één dak samenwerken aan de creatie van veiligheid.
Hoofdstuk 3 Het strafrechtelijke systeem in actie
Het strafrechtelijke systeem bestaat uit de strafwetgever, de politie (en andere instanties met een
opsporingsbevoegdheid), het OM, de rechters, het gevangeniswezen en de reclassering.
In 2013 is het Korps Nationale politie ingesteld en wordt beheerd een aangestuurd door het
ministerie van Justitie en Veiligheid. De regionale eenheden staan onder gezag van de burgemeester
en de plaatselijke OVJ. De politie heeft dus verschillende bazen.
De rechters in Nederland werken geheel onafhankelijk. Zij worden organisatorisch aangestuurd door
de leiding van de rechtbanken en hoven en door de raad voor de rechtsspraak.
De politie
Artikel 3 van de politiewet: De politie heeft de taak te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving
van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven. Onder de handhaving vallen
de handhaving van de rechtsorde, maar ook de strafrechtelijke handhaving.
Een onderdeel van de politie, de recherche, zorgt speciaal voor de opsporing van strafbare feiten. Dit
recherche werk wordt verricht op landelijk en districtsniveau.
Het aantal geregistreerde misdrijven van de laatste jaren schommelt in Nederland rond de 26%. Het
ophelderingspercentage varieert erg wegens de verschillende delictsgroepen. Bij winkeldiefstal is
het percentage wellicht hoger dan bij moord, omdat er bv. Minder onderzoek nodig is.
Een verzoek van het ministerie van Justitie en Veiligheid is dat er een onderzoek kwam naar het
opsporingspercentage. Hieruit blijkt dat wij in Nederland in veel opzichten ernstig tekortschieten. In
Nederland is het oplossingspercentage van de politie al vele jaren op erg laag niveau.
Het OM
,Volgens de wet op de rechterlijke organisatie is het OM belast met de strafrechtelijke handhaving
van de rechtsorde. Daaronder vallen een aantal taken:
1. Het OM geeft leiding aan de opsporing door de politie van strafbare feiten.
2. Het OM is belast met de vervolging van verdachten.
3. Het OM houdt toezicht op de tenuitvoerlegging van de straffen, maatregelen en daarbij
opgelegde voorwaarden.
De OVJ van het OM heeft een aantal keuzes in het aanbrengen van de zaak bij de rechtbank:
1. De zaak seponeren, bv omdat er te weinig bewijs is
2. Hij stelt bepaalde voorwaarden aan het niet vervolgen, bv taakstraf of geldboete
3. Strafbeschikking opleggen, de OVJ legt buiten de rechter om een straf/maatregel op.
Wanneer nieuwe zaken worden behandeld door het OM heet dat afdoen in eerste aanleg. Wanneer
de veroordeelde of het OM het niet eens is met de uitspraak kan er een hoger beroep aangetekend
worden.
De rechterlijke macht
Op basis van het opsporingsonderzoek en het onderzoek ter terechtzitting beslissen de rechters
uiteindelijk of de ten laste gelegde strafbare feiten wettig en overtuigend bewezen zijn, over de
schuld van de verdachte en welke straf of maatregel op basis daarvan wordt opgelegd.
De rechterlijke macht wordt opgedeeld in twee soorten strafrechters. De lichtere zaken komen voor
de politierechter en de zwaardere zaken komen voor de meervoudige strafkamer. Ook is er de
kinderrechter voor zaken waarbij de verdachte minderjarig is.
Ook is er de rechtercommissaris: een rechter die beslissingen neemt over het vooronderzoek van de
strafzaken.
Selectiviteit in de strafrechtspleging
Wanneer iemand een strafbaar feit begaat hoort daar een passende straf bij. Wat voor straf dat is, is
opgenomen in het wetboek van strafrecht. Bij de toepassing van strafrecht worden er 3
verschillende vormen van selectiviteit gebruikt.
--> Selectiviteit door capaciteitsgebrek:
Hierbij staat centraal het onvermogen van politie en justitie om alle zaken die aan hen worden
voorgelegd, optimaal behandeld worden.
--> Selectiviteit door regionale verschillen:
Hierbij staat centraal dat er in verschillende regio's ander beleid kan zijn. De
ophelderingspercentages tussen verschillende regio's van politiecorpsen zijn zichtbaar. Hoe meer
misdrijven per 100.000 inwoners hoe lager het ophelderingspercentage is. Dit geldt voornamelijk
voor de regio's waar de grote steden in liggen.
--> Selectiviteit naar groepskenmerken:
Hierbij staat centraal dat straffen voor dezelfde zaak anders kunnen zijn ivm persoonskenmerken
van de dader. Hierbij wordt gekeken naar de cultuur, sekse of etniciteit. In het algemeen zal de
, politie haar verdachten zoeken waar de kans op succes het grootst wordt geschat. Een andere reden
is het sociaal milieu. De opsporing gaat vaker naar mensen uit een lager sociaal milieu dan mensen
uit een hoger sociaal milieu. Ook sekse speelt een rol. Dit zou te maken kunnen hebben met dat
actoren minder streng optreden bij vrouwelijke verdachten. Tot slot speelt etniciteit ook een rol.
Allochtonen zouden een grotere kans hebben om als verdachte te worden aangemerkt.
Slechts een fractie van de gepleegde delicten worden bekend bij de politie en leiden tot een
registratie.
Normering van de discretionaire bevoegdheden
Om gefundeerde keuzes te maken en ongewenste regionale of persoonsgerichte selectiviteit te
voorkomen, zijn in Nederland de afgelopen decennia verschillende opsporingslijnen opgesteld. De
richtlijnen betreffen vormen van criminaliteit die als een belangrijk maatschappelijk probleem
worden gezien.
Het OM werkt reeds geruime tijd met richtlijnen voor de vervolging van bepaald typen misdrijven. Er
is een strafvorderingsbeslissingen betreffende enkele type misdrijven kwantificerende richtlijnen
ontwikkeld.
Week 2 theorie:
“Iedere maatschappij krijgt de criminelen die het verdient”, zo redeneerde de Franse arts en
criminoloog Lacassagne (1843-1929) ruim een eeuw geleden. Met deze uitspraak luidde hij een
tijdperk in, waarin criminaliteit in toenemende mate werd gezien als een product van de
maatschappij. Dit sociologisch perspectief stond lijnrecht tegenover de ideeën van biocriminologen
als Lombroso en ontaardde in een hevig ‘nature-nurture’ debat: was de mens van nature slecht, of
was dit het resultaat van de interactie met zijn omgeving? In de loop van de 20e eeuw was het idee
van de geboren crimineel weinig populair in Nederland. De overheersende gedachte, die zijn piek
vond in de jaren ’60, was dat de mens en zijn omgeving maakbaar waren. Dit uitgangspunt had grote
gevolgen voor de manier waarop criminaliteit werd bestreden. Zowel de gevangenissen als de
nieuwe tbs-klinieken voor geesteszieke criminelen dienden in het teken van resocialisatie te staan.
De opvatting dat de maatschappij verantwoordelijk is voor haar misdadigers ging gepaard met een
hausse aan sociologische theorieën die criminaliteit probeerden te verklaren aan de hand van
maatschappelijke kenmerken en structuren. Het individu raakte hierdoor op de achtergrond en
maakte plaats voor een macro benadering van criminaliteit. Vragen als “waarom kennen steden
meer criminaliteit dan dorpen?” en “waarom stijgt de criminaliteit als de werkloosheid stijgt?” zijn
exemplarisch voor deze trend. Vanaf de jaren ’70 komt echter langzaam maar zeker een kentering in
het denken over criminaliteit. Stijgende werkloosheid, economische crisis en stijgende
criminaliteitscijfers leiden tot een verharding van het criminaliteitsbeleid. De focus wordt in
toenemende mate weer teruggeschoven naar het individu en er worden stevige vraagtekens gezet
bij het ideaal van de maakbare samenleving. De gedachte dat iedere crimineel kan worden geholpen
begint langzaam maar zeker steeds meer barsten te vertonen. Toch blijft de sociologie
ontegenzeggelijk van grote invloed op de wijze waarop Nederland haar criminaliteitsbeleid
vormgeeft. In deze week zullen we daarom inzoomen op de sociologische benadering van
criminaliteit en de waarde die deze wetenschap heeft voor het huidige veiligheidsbeleid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurielips. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now