Summary
Samenvatting Ortho-pedagagogische thema's
- Course
- Institution
recent gegeven vak met volledig cursus in verwerkt
[Show more]
Seller
Follow
aureliabombello
Reviews received
Content preview
Ortho-agogische thema’sSemester 3
2 centrale vragen in het werk van een begeleider:
− Hoe ga ik om met hulpvragers die gedrag stellen dat soms niet lijkt te matchen met hun leeftijd,
hun fysieke uitstraling, hun cognitieve vermogen, hun taalgebruik, en/of met wat ze (lijken te)
kunnen?
o Hulp? Inzicht in de emotionele ontwikkeling -> “waarom”
− Hoe ga ik om met grensoverschrijdend gedrag?
o 2 vormen: Agressie in de hulpverleningsrelatie OF seksueel grensoverschrijdend gedrag
Doel van het vak: Leren herkaderen, leren reflecteren over “moeilijk begrijpbaar gedrag” en eigen
handelen
Sociaal-emotionele ontwikkeling als
inspiratiebron voor begeleiden
Deel 1
De 3 uitgangspunten van de cursus orthopedagogie:
− Het doel van agogisch handelen QOL
o Een beheersmatige visie en aanpak gaat voorbij aan...
▪ De plaats/ betekenis van het probleem in het licht van QOL
▪ De onbedoelde ongewenste effecten die onze gekozen aanpak heeft op QOL van
de persoon
− Het belangrijkste werkinstrument bij agogisch handelen: De relatie
o Band noodzakelijk om cliënt te versterken
− Opvoeder-begeleider zijn VS voor opvoeder-begeleider studeren
o Bewust omgaan met eigen veerkracht en het behouden van ademruimte (kan
ondersteunt worden door eigen inzichten en vaardigheden die verworven kunnen
worden)
2. Wederzijds emotionele beschikbaarheid als bedding voor
het ontwikkelen van een veilige gehechtheidsrelatie
‘Invloed is steeds wederkerig’ -> Geldt ook voor de begeleiding
3 Polariteiten waar je als begeleider mee kunt spelen:
• Afstand-Nabijheid
, • Openheid-geslotenheid
• Houvast-ruimte
Afstemmen van de begeleiding op de noden van de cliënt:
Begeleidingsdriehoek (Acceptatie-Houvast-Ruimte)
Ter Horst stond in de eerste plek stil bij de persoon van de begeleider, die hij uitnodigt tot een
voortdurende vorm van reflectie. ERNA stelt men pas vragen over het kind
Cliënt die zich niet veilig voelt, stress ervaart -> voelt zich niet gezien of begrepen
→ Zal minder emotioneel beschikbaar zijn
Een begeleider die zich niet veilig voelt, stress ervaart, vermoeid is -> Voelt zich niet herkend of
begrepen, bezit minder vitaliteit
→ Zal minder (of geen) “overschot” hebben
Tussen beide is er een voortdurende wisselwerking -> Wederzijds emotionele beschikbaarheid
De Belle onderscheidt 4 dimensies (Met betrekken tot emotionele beschikbaarheid van de ouder en
vertaalt die naar de positie van de begeleider)
− Sensitieve responsiviteit
o Aanvoelen en gepast reageren
− Sensitief structureren
o Houvast en helpende grenzen
− Niet-intrusiviteit
o Ruimte bieden en rekening houden met persoonlijke grenzen
− Niet-vijandigheid
o Mildheid
Dit zijn 4 onderling te integreren dimensies. Een goede afstemming vraagt het bieden van sensitieve
structuur, vanuit een milde houding ruimte wordt gecreëerd met respect voor grenzen van de cliënt.
De begeleider let op...
− De reacties van de cliënt
− De manier waarop de cliënt zijn begeleiders in het contact probeert te betrekken
De eigenheid van een relatie ligt in de dynamiek, het actief circulair op elkaar inspelen van de
verschillende cliënt- en begeleider dimensies. Het is dus geen statisch geheel.
, Begeleider Cliënt
Mentaliseren Sensitieve responsiviteit Responsiviteit (Van kind/jongere/cliënt)
(aanvoelen en gepast reageren)
Sensitief structureren
(houvast en helpende grenzen)
Niet-intrusiviteit Contactinitiatieven (Van kind/jongere/cliënt)
(niet-indringendheid, ruimte
bieden/laten)
Niet-vijandigheid
(mildheid)
MENTALISEREN
= Emotioneel begrijpen
Een patroon die zich over verschillende dimensies heen buigt
− Het zien van de emotionele noden van de cliënt en daarop gepast afstemmen
− Het zien van en omgaan met de eigen emotionele noden (in het bijzonder hoe die zich uiten in
signalen van negatieve emoties en stress
Beide vaardigheden moeten voorbij de buitenkant kijken!
→ Gedrag van de cliënt + Eigen gedrag = Signaal van mentale processen
→ Emoties, gedachten, overtuigingen, verwachtingen, frustraties
Noodzakelijk -> Gedrag van cliënt lezen + Vormt een kompas in relationele afstemming
− Hypotheses of veronderstellingen over wat er in de ander omgaat en zijn gedrag bepaalt
− “Ik zou graag eens een dagje in zijn hoofd kunnen kijken”
− De waarde van jouw hypotheses moet je steeds aftoetsen
o In gesprek gaan met de cliënt -> Samen mentaliseren
− Eigen mentalisaties evalueren
o Effect van eigen handelen op de verbinding met cliënt
▪ Heb je het gevoel dat jullie elkaar beter weten te vinden?
▪ Zie je rust terugkeren bij de cliënt of zie je net spanning toenemen?
o Oog voor effect binnen in jezelf
▪ Ervaar je rust of eerder stress?
▪ Stemt jouw gedrag overeen met de begeleider die je wilt zijn?
Zowel noden van de cliënt als de noden van de begeleider spelen een rol!
− Mentaliseren is geen zuiver rationeel gebeuren -> niet enkel in het hoofd maar erkent ook ons
buikgevoel (Intuïtie)
Intuïtie = impliciete kennis vermengd met jouw emotionele arousal
, Emotionele arousal = de mate waarin jouw autonoom zenuwletsel geactiveerd is. Dat deel regelt de
ademhaling, hartslag, spijsvertering (functies die grotendeels buiten ons bewuste controle verlopen)
→ Een te hoge aurousal: vermindert helderheid van denken + vermogen te mentaliseren
→ Window of tolerance
Impliciete kennis over cliënt Impliciete kennis over zichzelf
Eerdere ervaringen met de cliënt vormen het Wat zijn mijn kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen
beeld waarmee je een beeld van de cliënt en allergieën en hoe roept de cliënt die
opbouwt. kenmerken van mij op?
+ : Vlotter spontaan afstemmen
- : Die intuïtieve beeldvorming wegen negatieve
ervaringen immers zwaarder mee dan positieve
Bij mentaliseren maak je de voortduren LIFT-beweging tussen deze impliciete vormen van kennis, jouw
buikgevoel, enerzijds en jouw hoofd, denken/Theoretische kaders/reflectie anderzijds
2.1 Sensitieve responsiviteit
Sensitiviteit aanvoelen Responsiviteit
De mate waarin je als begeleider afgestemd bent Op passende wijze en tijdig te reageren
op de emotionele toestand van de cliënt, en in
staat bent die signalen juist te interpreteren
Aanvaarden van de persoon - Onvoorwaardelijke acceptie -> Groot vermogen nodig
- Liefde is gratis
Delen van plezier en - out of the box denken -> Basistools
positieve perspectieven - gepast gedoseerd en goed getimed (hulpmiddelen om een
spannende situatie te ontmijnen
- delen van plezier vormt een graadmeter
Timen, doseren en - een hoge sensitieve responsiviteit in te schatten of je er goed aan
anticiperen doet in te grijpen -> zou groeikansen van de cliënt ontnemen
Herkennen van intenties/ - uitdaging, de goede intentie te blijven zien in gedrag
verlangens - Als begeleider veel veerkracht nodig om die gedragingen te zien als
goede intenties
Lichamelijke en basale zorg - voorspelbaarheid, subtiele prikkeldosering, lezen van lichamelijke
spannig als uiting van emotionele spanning
Spiegelen en empathisch - veilige relatie = biedt ruimte voor negatieve emoties (zonder vrees
reageren voor schade aan de relatie)
- Als begeleider vang de emoties ‘spiegelend’ op -> Cliënt kan verder
- Containment
BIjsturen van verkeerde Goed bedoelde begeleiding -> geen garantie dat dit goed aankomt
afstemming “Goed genoeg” = erkennen dat je de bal verkeerd sloeg en bijsturen
waar nodig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aureliabombello. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now