Summary
Samenvatting prothetische tandheelkunde 1
- Course
- Institution
Overzichtelijke en beknopte samenvatting prothese Aangevuld met lesnota's Duidelijke stappen van klinische werkwijze
[Show more]
Seller
Follow
vanhaudtlaura
Reviews received
Content preview
2023-2024, Laura VHPROTHETISCHE TANDHEELKUNDE 1
1. Onderzoek, anamnese en behandelplan
● Edentaat = tandeloosheid = verlies van alle definitieve gebitselementen = chr orale aandoening
○ Oorzaken: multifactorieel
■ Biologisch: cariës, trauma, parodontaalverlies,...
■ Socio-economisch: toegang tot tandzorg (transport, prijs), wil van pt, 3e betaling
○ Gevolg: achteruitgang algemene gezondheid
■ Minder kauwkracht
■ Keuze ongezonde voeding (veel suiker, weinig groenten)
■ Gevolg tekorten aan vitaminen (vit C, foliumzuur,...)
○ Belang van prothetisch herstel
● Anamnese
○ Medisch: ASA, cognitie en musculaire toestand, medicatie (droogte mond), allergie
(perubalsem, colofonium)
○ Prothese historiek: hoe lang edentaat, laatste extractie, # protheses, laatste nieuwe prothese
■ Cave: terugbetaling om de 7 jaar vanaf 50j
■ Cave: indien al veel protheses op korte termijn → nog wel slim om nieuwe te geven?
○ Klachten: pijn, stabiliteit, fonetiek, esthetiek, verwachtingspatroon: esthetish, functioneel
■ Specifieke prothese gerelateerde klachten
● Smaakverlies
○ O: prothese BK kan verhemelte smaakpappillen bedekken
○ O: gedaalde speekselflow
○ Adaptatie periode van 3 maanden
○ Cave: fysiologische veroudering: minder waarneming v zout
● Wang, lip of tongbijten
○ O: foutieve stand tanden, slechte vormgeving roze kunsthars, slecht
occlusievlak → allemaal grondig evalueren
○ Letsel steeds lokaliseren
○ Vicieuze cirkel: bijten -> zwelling -> terug bijten -> meer zwelling
● Braakneiging
○ Nood aan adaptatie, vaak in begin fase
○ Soms psychosociaal → R/ verwachtingspatroon
○ Steeds evaluatie prothese: postdamzone en linguale protheserand
● Branderig gevoel
○ Ontsteking → gelokaliseerde branderigheid + roodheid en zwelling
onder prothese basis → meestal schimmel, soms allergie
○ Burning mouth syndrome (BMS) → veralgemeende branderigheid +
gezonde orale mucosa en normale speekselflow
■ BMS = branderig gevoel in orale mucosa zonder klinische
bevindingen en abnormaliteiten, geen afwijkende
labotesten of beeldvorming
● Symptomen 2-4 m aanwezig
■ E: ongekend, stressfactor? voedingspatroon?
● Vrouw >>> man
● Sterk leeftijdsgebonden
● Psychosociale factoren
■ D: moeilijk, doorverwijzing MKA → excl andere pathologie
● Tandarts: verhaal in detail in kaart brengen
■ S: branderiggevoel in mond ± droogte v mond
● Kan gradueel ontstaan of plots
■ R/ vnl symptomatisch, wisselende resultaten
● Soms nieuwe prothese, niet steeds succesvol,
werken op verwachtingspatroon
● Fonetische klachten
○ Prothese gedrag
■ Draaggewoonten (Cave: nachtelijk dragen v prothese → slecht vr mucosa omwv groei
anaerobe bacteriën)
■ Onderhoud: hoe, hoeveel, wanneer, …
1
, 2023-2024, Laura VH
● Klinisch onderzoek
○ Obv klachten v patiënt → efficiëntie en doelmatigheid
○ Mondmucosa
■ Inspectie: normaal: gn roodheid, zwelling, irritaties of ulceraties
● Aandacht voor: alveolaire kam, omslagplooi, wang en mondbodem
○ Wortelresten
○ Irritatie palatum: uitlokkende factor? (voeding, dranken,...) → cave:
maligniteit → steeds goed opvolgen
○ Deuken: na extractie → breuk buccale plaat?
■ Palpatie van processus alveolaris
● Volume, scherp (pijn) vs afgerond, vorm palatum (vlak = minder retentie),
zacht weefsel (verplaatsbaar = flabby ridge → niet ideaal), hard weefsel
■ Pathologie → te behandelen voor opstart prothese
● Drukulcus: letsel v mucosa door slecht passende prothese (rand of opp)
○ R/ correctie prothese, gn medicatie
● Irritatiefibroom: chronisch drukulcus met hypertrofie weefsel
○ R/ correctie prothese, gn medicatie, evt heelkunde (MKA)
○ Cave: vroeger gebruik zuigkamer als verankering prothese →
nadeel: chronische irritatie m risico op maligniteit (flappy ridge)
● Stomatitis prothetica: ontsteking onder protheseopp (niet in rand/ wang)
○ S: aftekenbare roodheid, pijn, ± wit beslag (afschraapbaar), soms
papillomateus letsel
○ E: candida albicans
○ O: slechte passende prothese, gebrekkige hygiëne, roken,
xerostomie (droge mond)
○ RF: DM, radiotherapie, maligniteit, chemotherapie = verminderd IS
○ R/ hygiëne (mond én prothese)
■ Chloorhexidine mondspoeling
■ Draaggewoonte: niet tijdens nacht
■ Corrigeren prothese (evt soft liner)
■ ± Antimycotica (gn consensus over)
○ Compl: luchtweginfecties (respiratoire pathogenen in biofilm)
● Leukoplakie (wit) of erythroplakie (rood)
○ Premaligne letsels
○ Geen oorzakelijke factor gevonden = uitsluitingsdiagnose
○ Niet afschraapbaar, unilateraal
○ R/ opvolgen evolutie (dmv klinische foto’s)
■ Corrigeren prothese
■ Doorverwijzing MKA
● Bij uitgesproken weefselveranderingen zeker doorverwijzen naar MKA
○ Botstructuren mond
■ Resorptie edentate kaak: afname bothoeveelheid na extractie tanden
● Volgens Cawood & howel classificatie ( ~ Atwood classificatie)
○ 1. Voor extractie: tanden nog aanwezig
○ 2. Net na extractie: alveole gevuld m bloed
○ 3. Brede hoge botkam: ideale situatie voor prothese opbouw
○ 4. Scherpe hoge botkam: nadelig, druk op periost geeft pijn
○ 5. Afgeronde lage botkam: moeilijke stabilisatie prothese
○ 6. Basale lage botkam: zoals 5
■ Afwijkende kaakrelatie
● Aangeboren (genetisch)
● Secundaire aan edentate toestand tgv resorptie bot
○ Resorptie OK -> ventraal / BK -> dorsaal ⇒ Klasse III
○ Resorptie OK breder / BK smaller ⇒ discrepantie
2
, 2023-2024, Laura VH
■ Afwijkende botstructuren
● Botexostosen: linguale torus, palatale torus
○ Excisie/ behandeling nodig afhv grootte (te overleggen m MKA)
○ Linguale torus niet steeds wegnemen, prothese kan aangepast w
○ Palatale torus: wel excisie alvorens prothese
● Scherpe botspicula
○ Vaak te zien in Cawood klasse 4 (scherpe hoge botkam)
● Zwaar ondersneden tubers
● → Steeds overleg MKA of excisie gewenst is om gn prothese problematiek
te krijgen, indien geen excisie: zones ontlasten onder prothese
○ Speekselproductie: klinisch hydratatie status mond patiënt
■ Ook anamnestisch navragen
■ Viscositeit en hoeveelheid → belang voor houvast prothese en comfort patiënt
○ Prothese gerelateerde afwijkingen
■ Flabby ridge (wildvlees)
● O: resorptie processus (verlies botondersteuning) met onvoldoende retractie
(terugtrekking) mucosa → vorming: weke delen processus
○ Mogelijk in BK en OK
● KO: nood aan palpatie: inschatten uitgebreidheid
● R/ excisie afhv omvang en noodzaak retentie prothese
○ Wel nood aan bijzondere zorg bij definitieve afdrukname
■ Kelly syndroom = combinatie syndroom
● Algemeen
○ = Anterior hyperfunction syndrome
○ BK: volledig edentaat met volledige prothese
○ OK: enkel behoud anterieure eigen tanden
● Klinische veranderingen
○ Botverlies in anterieure deel van maxillaire rand (premaxilla)
○ Voorwaartse translatie mandibula (gn stop meer door maxilla)
○ Overeruptie van ondersnijtanden
○ Botverlies in posterieure gedeelte van mandibula
● Gevolgen
○ Uitgroei beide tubers in maxilla (fibreus) (flabby ridge) (omwille v
zuigeffect prothese omwv kombewegingen op maxilla)
○ Verandering in occlusievlak: anterieure kanteling v prothese
● Preventie
○ Behoud posterieure tanden
○ Endo-osseuze implanten
● Behandeling: heelkundige correctie
■ Cheilitis angularis
● = Ontsteking van mondhoeken door speeksellek
● O: candida infectie
○ Probleem bij prothese: meestal weinig VD en te weinig lipvulling
● R/ nieuwe prothese met meer verticale dimensie (VD)
○ Bestaande prothese
■ Retentie (houvast), stabiliteit (afsteunpunten), randlengte
■ Dragend oppervlak en uitbreiding (palatum)
■ Occlusievlak: kaakverhouding ventro-dorsaal en latero-lateraal
● Goede verdeling? stabiele contactpunten?
● Articulatiebewegingen, bewegingen uit centrale positie?
● → Belang kauwen en afbijten
■ Verticale dimensie (aangezichtshoogte)
● Prothetische ruimte = hoeveel rotale ruimte beneden en boven prothese
● → Belang voor aangezichtsmorfologie
■ ⇒ Belang: problematiek en toekomstige verwachting v pt peilen bij nieuwe prothese
○ Gelaatsmorfologie ± prothese
■ Belang voor esthetische problematiek → edentaat: ingevallen gezicht en verlies
verticale hoogte
3
, 2023-2024, Laura VH
● Radiografisch onderzoek
○ OPG = orthopantomografisch onderzoek
○ Niet steeds noodzakelijk, evt aanvulling KO
○ Wel steeds noodzakelijk bij overstap totale prothese → overkappingsprothese: IP bepalen
○ Artikel: radiographic evaluation of alveolar ridge heights of dentate and edentulous ridges
■ Bij edentaat: reductie in alveolaire kam
● Mandibula > maxilla (maxilla breder en meer trabeculair bot om krachten op
te vangen)
● Anterieur > posterieur
● Vrouw > man
● Occlusale disharmonie versnelt door oneven krachten
● Implantaat ondersteunende prothese: minder reductie
2. Inleiding afdrukname
● Anatomie van bovenkaak
○ Anatomische structuren (foto 2: struct v buccale omslagplooi)
■ Tuber loge
● Actieve spieren: enkel M masseter, geen andere
● Belang: stabilisatie prothese (ook palatum)
○ Hier kan volume gegeven w aan prothese
○ Cave: respect vr proc coronoideus OK: moet erlangs glijden bij
openen en sluiten
■ Welving arcus zygomaticus
● Veel actieve spieren (aanhechtingsplaats spieren)
● Dus prothese aanpassen zodat spierfunctie mogelijk blijft
● Opgepast voor te hoge prothese rand in deze regio
■ Buccaal-lateraal frenulum
● Aanhechting van lip → belang: volume van lip
○ Prothese rand zal ook meer volume lip geven
○ Wel lipbewegingen waarborgen
● Cave: veel bewegelijkheid → destabilisatie prothese
○ Spieren bovenkaak
■ Meeste spieren BK → dubbele werking = stabiliserend én dislocerend
■ Cave: spieren palatum: enkel dislocerende werking
● Openen afsluitventiel thv post-damzone
● Wel stabiliserend bij slikken
■ Spieren
● Faciale spieren: M. levator anguli oris, M. orbicularis oris,
M buccinator
● Mimiek spieren: M. levator labii superioris, M
zygomaticus major en minor, M risorius
● Palatale spieren: M tensor palatini, M levator palatini, M
palatoglossus
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanhaudtlaura. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now