Lesdoelstellingen:
- Je kan de belangrijkste toeristische trekpleisters van Italië situeren op een blinde kaart.
- Je kan per toeristische regio van Italië (ook Sicilië en Sardinië) de toeristische attractieactoren bespreken (geografisch én
cultuurhistorisch), ook in functie van verschillende doelgroepen.
- Je kan uitleggen wie de Etrusken zijn, wat hun belangrijkste centra zijn, in welke huidige Italiaanse regio’s die centra zich
bevinden en deze kunnen aanduiden op een blinde kaart van Italië.
- Je kan aangeven waarvoor de Etrusken gekend zijn, welke kunstuitingen zij gebruikten en aangeven waar we Etruskische
kunst kunnen bezichtigen.
- Je kan het Romeinse Rijk in ruimte en tijd situeren.
- Je kan uitleggen wat Byzantijnse kunst is, waarom dit zo heet, welke de belangrijkste kenmerken zijn.
- Belangrijkste kenmerken van Byzantijnse kunst herkennen aan de hand van beeldmateriaal en deze ook bespreken.
- Je kan de belangrijkste kenmerken van gotische kunst herkennen aan de hand van beeldmateriaal en deze ook bespreken.
- Je kan het begrip gotiek in ruimte en tijd bespreken en voorbeelden geven van centra in Italië die gekend zijn voor deze
kunststroming.
- Je kan de belangrijkste centra voor Byzantijnse kunst benoemen en op een blinde kaart aanduiden.
- Je kan het begrip Renaissance bespreken en in ruimte en tijd situeren. Je kan de belangrijkste centra voor Renaissance
kunst in Italië benoemen en op een blinde kaart aanduiden.
- Je kan het begrip barok bespreken en in ruimte en tijd situeren. Je kan voorbeelden geven van toeristische centra in Italië
die gekend zijn o.w.v. barokkunst.
- Je kan de belangrijkste kenmerken van de barok herkennen aan de hand van beeldmateriaal en deze ook bespreken.
- Je kan de belangrijkste kenmerken van de Renaissance bouwkunst herkennen aan de hand van foto’s en aangeven of het
hier om vroeg- hoog of laat-Renaissance gebouwen gaat. Je kan deze ook situeren in ruimte (waar) en in tijd.
- Je kan de (in de les besproken) kunstwerken herkennen, in ruimte en tijd situeren en de kenmerken bespreken van: Giotto
- Leonardo da Vinci - Raffaël - Titiaan – Tintoretto - Michelangelo – Massaccio – Mantegna -Botticelli – Fra Angelico –
Brunelleschi – Bramante - Donatello – Ghiberti – Verocchio – Perugino – Bellini -Massaccio – Caravaggio – Bernini – Vignola.
- Je kan de volgende termen in ruimte en tijd situeren en toelichten: Welfen – Ghibelijnen - Pauselijke staten – Marco Polo –
Renaissance – homo universalis – fresco – sfumatura – Matera – trulli – Dante – Petrarca – Vivaldi – Monteverdi – Verdi -
Visconti – Sforza – Montefeltro – Palazzi – baptisterium – Inquisitie – Risorgimento – trulli – palazzo – doge – tarantella –
pantheon – aquaduct.
*Inquisitie= een rechtbank van de rooms-katholieke kerk
*Ghibellijnen= een laatmiddeleeuwse, Noord-Italiaanse politieke stroming die zich keerde tegen de wereldlijke macht
van de paus.
- Je kan de toeristische attractiefactoren van Sicilië en Sardinië bespreken en in ruimte en tijd situeren.
- Je kent de belangrijkste havens van Italië en kan deze op kaart situeren.
- Je kan voor een gegeven doelgroep gepaste suggesties doen voor een reis naar een bepaalde toeristische regio in Italië en
deze verantwoorden.
Het historische kader I
Grote momenten in de geschiedenis van Italië
Voor de 2de eeuw V.C *Je had allemaal aparte volkeren (=dit waren Italische volkeren) die allemaal samen leefde (bv; Sabijnen of
Latijnen uit het zuiden van Italië)
*Vanaf 750 V.C heeft Griekenland enkele regio’s uit het zuiden van Italië ingenomen (bv: Sicilië), dit
werd Groot Griekenland genoemd = in het Latijns Magna Graecia
*In ong. de 9e V.C kreeg je de Etrusken die belangrijk werden, vooral in de regio van Lazio – in het
zuiden van Toscane (je vond ze vooral terug op de overgang tussen Toscane en Lazio en een deeltje van
Umbrië).
*rond 752 V.C werd Rome gesticht door Romulus en Remus (ze zouden opgevoed zijn door een wolf - Een
bekend beeld in Rome is een wolf die 2 jongetjes zoog).
Na de 2de eeuw V.C *Rome was het machtspunt in Italië. De Romeinen verenigde verschillende stammen onder hun macht.
*Rome werd hoofdstad van een heel groot rijk.
*Romeinen hun taal (latijn), wetten en kalender golden in een groot deel van Europa
* Italië was eerst een koninkrijk – republiek - keizerrijk
! EXTRA
*In het noorden van Italië vond je de Kelten terug.
*Je had verschillende invloeden in Italië, toen vielen de Grieken binnen, de Etrusken en pas daarna had je de Romeinen die al de
andere stammen onder zich gingen nemen.
*De Romeinen bedoelde vroeger met Mare Nostrum de Middellandse Zee aan. De Romeinen wouden alle gebieden rondom de
Middellandse Zee innemen.
, ITALIË DESTINATIONS
De Etrusken
- Ze hadden een hele rijke en verfijnde (kunstzinnig, mooie) cultuur ze hadden aandacht voor details
- De Grieken waren hun vijanden ze wouden de gebieden van de Etrusken innemen. De Etrusken werden door de
Grieken Tyrreners genoemd. Zowel de Etrusken als de Grieken waren goede handelaars.
- 6de eeuw: Ze werden de 1ste machthebbers in Rome
- Tijdens de Etruskische tijd at men liggend aan tafel
Belangrijke centra Volterra – Cerveteri – Tarquinia
Hier hebben ze volledige necropolissen/ steden waar mensen begraven werden teruggevonden.
Graffresco uit Tarquinia; Fluitspeler; speelt dubbele fluit. Het is een vrolijk tafereel. Je ziet er ook een
snaar instrument op. Er zijn jonge mannen op afgebeeld die heel elegant gekleed zijn.
Etruskische kunst *In Lazio, Cerveteri vind je een necropolis terug van de Etrusken
bezoeken
*In Rome, Villa Giulia = een museum
*In Gregoriano, Vaticaans museo
*In Firenze, Museo archeologico
*In Volterra, Museo Etrusko Guarnacci (Etruskisch museum)
*In Chiusi, Museo Nazionale
Bekend beeld van de Etrusken?
De Sarcofaag van het bruidspaar= Het ziet er groot uit maar dat is het niet. Je ziet een liggend
bruidspaar. Man en vrouw worden hier als gelijkwaardig afgebeeld, man en vrouw zijn ong. even
groot. Het is een liefdevol tafereel. Er zit een beetje beweging in maar toch zijn ze stijfjes. Ze zijn
frontaal naar voren gericht. Het lijkt een beetje op de archaïsche cultuur van de Grieken.
Fibula= Dit is een sierspeld om de lange gewade die de Etrusken droegen op de schouders samen te
spelden. Je ziet dat hier veel oog voor detail is. Het werd als symbool gebruikt voor de tentoonstelling
in Tongeren.
Ze hadden ook al spiegels; Ze waren dus ijdel, ze zagen er graag mooi en verzorgd uit.
Overgebleven? Van deze cultuur zijn vooral rotsgraven teruggevonden met fresco’s, zeer verfijnde sierraden (hiervoor
gebruikte ze filigraanwerk= een techniek om fijne figuurtjes in edelmetalen te kunnen smelten+ verwerken), ook
hadden ze aardewerken voorwerpen.
Hoe zien de fresco’s aan de binnenkant van de graven eruit?
Er worden verschillende kleuren voor gebruikt, bij fresco’s wordt de verf op een natte ondergrond
aangebracht – het is een soort van kalkmengsel, wnr verf hiermee in aanraking komt kan het zich
langer bewaren.
Het Romeinse rijk
- De meest noordelijke grens van het Romeinse rijk in GB heet de muur van Adrianus. Het Romeinse rijk strekte zich uit tot
klein Azië (Syrië, Irak, Turkije) en zelfs Egypte.
- De romeinen waren stedenbouwers en gingen dus kolonies creëren (Maastricht is gesticht door de Romeinen). Ze vestigde
zich aan een rivier of water.
- Ze hadden een praktisch wegennet; De heirbanen waren zeer belangrijk voor de verspreiding van hun cultuur. Maar het
diende ook om legers snel te kunnen verplaatsen. Ook diende het om logistiek en handel (goederen) te transporteren.
Om logistiek alles in orde te krijgen, gingen ze ook Aquaducten bouwen. (bv; Via Appia van Rome naar Brindisi= UNESCO)
- Ze hadden een sterk systeem van landbouw (met grote “boerderijen” in de rijkere regio’s)
- De romeinen namen kunstinvloeden (vooral in de beeldhouwkunst) over van de Grieken.
- De 1ste, bekende keizer was August
- 2e eeuw= de bloeiperioden onder Trajanus, Hadrianus en Marcus Aurelius
- 79 N.C= de Vesuvius uitgebarsten de omgeving kwam onder een laag as te liggen: Pompei & Ercolano
Romeinsstadsplan = een dambordplan (dambordpatroon) met 2 hoofdassen. De straten komen loodrecht op elkaar uit.
Nadeel? De wind heeft vrij spel want het kan overal door er zijn geen kronkelige straatjes dus ook
geen schaduw. Dit was zodat het leger er makkelijk kon door trekken.
*De belangrijkste gebouwen bevinden zich op kruispunten
Het historische kader II
, ITALIË DESTINATIONS
4de eeuw= een keerpunt
*Eerst hadden de Romeinen de christenen vervolgd maar daarna wordt een 1 ste keizer christen (Constantijn)
*Hij verhuist de hoofdstad van zijn Romeinse rijk naar Constantinopel – noemde hij Byzantium
5de eeuw= 476; Dit is de val van het Romeinse rijk, je krijgt het WRR en het ORR.
*Het WRR wordt aangevallen door verschillende stammen (Germaanse volkeren, Goten& Longobarden)
*In het ORR was Byzantium het centrum, vanuit hier regeerde Constantijn. Hij plaatste een afgevaardigde in Ravenna.
Op dit moment wordt Ravenna een belangrijk centrum voor de Byzantijnse kunst. In het ORR kende ze vooruitgang.
Een volgende belangrijke keizer in het ORR is Justinianus I onder hem wordt de Aya Sophia (tempel van de wijsheid) gebouwd.
Byzantium + Ravenna
- Ravenna is een stad in het Noord- Oosten van Italië.
- Ravenna was ook belangrijk centrum omdat hier een afgevaardigde van Constantijn zat
Byzantijnse kunst KENMERKEN;
*mozaïeken: ze vonden dat fresco’s niet lang genoeg mee
gingen
=het zijn kleine stukjes gekleurd glas
Op de foto zie je dat er kleine raampjes zijn dus er is
eigenlijk weinig licht maar door de kleine stukjes glas kon
men er toch licht inbrengen. Ze reflecteerde het licht. Je ziet
een soort sterrenhemel
*zuilen die verfijnd uitgewerkt zijn, met bloem/bladmotieven dit is heel oriëntaals, iets uit het oosten
Wat zie je op de foto?
Iconografie; heeft te maken met beelden je ziet 4 figuren: adelaar, leeuw, engel en os= de 4 evangelisten
Afbeeldingen Dia 17
Veel kleuren maar somber – er zit wat plooi in maar het valt niet echt natuurlijk – de mensen lijken te zweven –
het goud valt ook op
Dia 18
Hier gaat het over Teodora met haar dames – je ziet hier al meer motiefjes in, ze zijn orientaal zij zou nooit
in Ravenna geweest zijn – je ziet een evolutie naar meer en vrolijkere kleuren – zuil – de blikken waren
emotiloos
Het Byzantijnse rijk heeft stand gehouden tot de inval van de Ottomanen in 1453.
Visie Goten; uit het westen (Spanje)
Ostro Goten; kwamen uit het oosten binnen
Het historische kader III
In het noorden van Italië werden de Longobarden tegengehouden door de Franken. Het Longobardische Rijk werd veroverd door
Karel de Grote en voegde dit toe aan het Frankische Rijk.
In 800 kroning van Karel de Grote tot keizer door de paus in Rome.
962; keizer Otto komt aan de macht, hij was keizer van het Heilig Roomse Rijk hij kreeg steun van de Pauselijke staten
In de middelleeuwen vonden er weer invasies plaats + ontstond er een conflict tussen het oosten en westen + ontstond er een
machtsstrijd tussen pausen en keizers
*In het noorden wouden ze zich loskopellen van feodale heersers (het feodale systeem)= Een standensysteem
waar je 1 heer (1 iemand is aan de macht) had die grote stukken land had, hij had dan leenheren die deze stukken
voor hem gingen beheren. De steden in het noorden wouden dus hun eigen vrijheden.
Venetië was een nieuwe macht in het oosten dit kwam o.a. door de handel met het Verre Oosten, een belangrijke figuur hierbij
was Marco Polo (13de eeuw is hij met zijn vader richting het Verre Oosten getrokken, ze hadden goede contacten met de toenmalige
Chinese heerser. Hierdoor kwamen er veel specerijen & handelswaren (zijden) in Europa aan dit is de ontwikkeling van de
zijderoutes. Langs deze routes verspreide ook kennis en cultuur uit het oosten zich.
! Vanuit hier vertrokken ook kruisvaarders richting Jerusalem (Midden-Oosten)
! Voor de handel kreeg Venetië veel concurrentie van Genova en Pisa (de haven is verzand)
In de laat middeleeuwse perioden krijg je de strijd tussen paus en keizer= de strijd tussen Welfen en Ghibellijnen. (Beide wouden ze
de macht hebben)
*In veel Italiaanse steden (Toscane; Firenze, Lombardije) heeft het voor veel politieke chaos gezorgd. Vanuit deze
chaos werden de steden in deze regio’s sterker en rijker.
De kunst ging bloeien (Giotto, Dante (dichter), Petrarca (schrijvers))
Welfen *Hadden veel bezittingen in het noorden van Italië
*Ze moeide zich binnen stadszaken en weigerden de macht van de keizerlijke ambtenaren te erkennen
*Ze waren aanhangers van het pauselijke gezag
Ghibellijnen *Het was een Noord-Italiaanse politieke stroming die zich tegen de macht van de paus keerde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valeriarenna89. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.