Summary
samenvatting; GGZ: volwassenpsychiatrie
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak GGZ, onderdeel 'volwassenpsychiatrie'
[Show more]
Seller
Follow
mrgtstndrt
Reviews received
Content preview
Volwassenpsychiatrie1. Vermaatschappelijking van zorg
Inleiding
Cijfers (minder belangrijk)
Uit onderzoek: 1/10 mensen ooit in aanraking gekomen met geestelijke gezondheidszorg
(niet om professionele reden)
→ vrouwen vatbaarder voor psychische stoornissen dan mannen
1/3 belgen voelt zich slecht in zijn vel
→ komt door;
- Gevoel onder druk te staan
- slaaptekort
→ vaak veroorzaakt doordat zorgen maken over vele zaken (vb. Financiële aspect,
kinderen, werk, relatie,...)
- Ongelukkig voelen
9% belgische bevolking lijd aan depressie
jongvolwassenen (18-29j) meest getroffen door mentale gezondheidsproblemen
→ 34% angststoornissen
→ 38% stemmingsstoornissen
België in tot 3 van Europese landen van aantal zelfdodingen per jaar
→ frankrijk nr 9, nederland nr 12, duitsland nr 13
Geschiedenis van GGZ
Als gedragingen van mensen afwijken van zogenaamde norm dan bekijken ze deze vanuit
Angst en bijgeloof
→ geeft betekenis eraan vanuit eigen cultuur om zo gedrag te verklaren
Vb. bezeten door duivel, magische krachten hebben,...
→ zoals in middeleeuwen mensen op brandstapel gegooid/ in kerkers gesmeten omwille van
afwijkend gedrag
⇒ dachten dat deze bezeten waren door duivel/ heks waren/ …
1e voorzichtige kentering komt door Hippocrates (460 vot): voorzichtige poging gedaan om
verklaringen te geven vanuit medische hoek (vader van moderne geneeskunde: artsen
leggen nog steeds eed van hippocrates af)
,→ ziek zijn is geen straf meer van goden
→ genezing wordt toegeschreven aan natuurlijk verschijnsel
→ poging werd volledig teniet gedaan
⇒ tot periode van humanisme (14-16e E) tot ging zoeken naar meer menselijke vertaling
van stoornissen (belangrijk voor examen)
=> koppelde aan wetenschap: hierdoor kwam tot andere inzichten
> behandelingen: aderlatingen, gebruik van bloedzuigers, schedeltrepanaties,...
2e kentering kwam door oprichten van dolhuizen (belangrijk voor examen)
→ meer zorg organiseren voor mensen met psychische problemen op aandringen van
wetenschappers en artsen
→ 1e dolhuis opgericht in Gent (1191)
3e kentering door start van inrichtingspsychiatrie (belangrijk voor examen)
→ belangrijke figuren
- Philippe Pinel (Frankrijk): grondlegger van Moral treatment
→ mensen verlossen van kettingen = verbeteren van leefomstandigheden in
instellingen § inzetten van personeel voor zorg
- Jozef Guislain (Vlaanderen): haalde mensen met psychische kwetsbaarheid uit
Gerard De Duivelsteen
→ zorgde voor betere wettelijke omkadering en beter onderkomen
→ had veel aandacht voor infrastructuur van voorzieningen die hij liet bouwen
(omwille van architectuur achtergrond)
⇒ ging ervan uit dat omgeving waarin persoon zich bevond even belangrijk was
→ vond dat personen daginvulling moesten hebben
⇒ zette ze aan het werk binnen instelling (dat klein bedrijf op zich was)
→ vanaf dit punt grote evolutie in denkkaders en in behandelingen dat gebruiken binnen
instellingen
Meest recente ontwikkelingen binnen GGZ
Meest recente ontwikkelingen binnen GGZ (belangrijk voor examen)
→ vermaatschappelijking van zorg: term dat niet meer kunnen wegdenken van GGZ
Vermaatschappelijking van zorg: meer dan bieden van normale kans op leven in
maatschappij (minder belangrijk)
→ verschuiving van intramurale opvang naar zorg aan huis en begeleiding in samenleving op
gebied van werk/ wonen/ dagbesteding/… (extramuraal)
,= zorg waarbij gestreefd wordt om mensen met blijvende en ernstige psychische symptomen
met al hun mogelijkheden en kwetsbaarheden een eigen zinvolle plek te geven in
samenleving en daarbij ondersteunen waar nodig
Factoren dat rol gespeeld hebben bij visie (vermaatschappelijking van
zorg)
Maatschappelijke ontwikkelingen
→ vermaatschappelijking zien binnen maatschappelijke veranderingen van 1960
⇒ Belangrijke gebeurtenissen binnen deze tijdsgeest (belangrijk voor examen)
- Vietnamoorlog (20 j geduurd)
→ inmenging van Amerika op vrij agressieve manier
⇒ resultaat: communistisch regime voor Vietnam; uiteindelijk socialistische republiek
Vietnam
- Expo ‘58 in België
→ revolutionair op vlak van wetenschap en techniek
Vb. Atomium in Brussel
- Seksuele revolutie (anticonceptie, meer rechten voor vrouwen, ontstaan
vrouwenbewegingen,...)
⇒ deze generatie kende grote welvaartsstijging (b.v.e.)
=> leven in periode van economische groei
=> belangrijke factor: emancipatie van individu in maatschappij
- Burger is mondiger
→ eisen meer inspraak
- Vrouwen krijgen meer rechten
- Burgers durven zich anders, minder volgend opstellen ten opzichte van gezag
⇒ ook duidelijke emancipatiebeweging van mensen met blijvende beperking (b.v.e.)
=> scherpe kritiek op grote psychiatrische instellingen dat mensen ‘opbergen’ voor rest van
hun leven zonder na te denken over alternatieven
> dubbele basis:
- Besef groeide dat mensen met blijvende psychische beperking dezelfde rechten
moeten hebben als ‘gewone’ mensen
→ zijn burgers zoals anderen § recht op plaats in samenleving
- Stelt vast dat langdurig verblijf in psychiatrisch ziekenhuis nadelen had
→ negatief effect: hospitalisatiesyndroom door wegvallen van verantwoordelijkheden
→ herstellend effect bleef uit
⇒ vicieuze cirkel: hoe meer hulp bood, hoe afhankelijker persoon werd
Antipsychiatrie (b.v.e.)
Antipsychiatrie: tegenbeweging gericht tegen heersende normen en waarden binnen
toenmalige psychiatrie
, → kwam uit Amerika en Europa
→ negatief onthaald, maar positieve gevolgen
⇒ denkprocessen dat wereldwijd op gang gebracht zijn
→ maatschappij maakte persoon ziek
⇒ belangrijke stelling: niet omdat persoon ziek is dat die geen verantwoordelijkheden meer
kan opnemen
=> hier valt vermaatschappelijking van zorg op terug
→ klassieke behandelingen werden in vraag gesteld (Elektroshocktherapie, lobotomie,
insulinekuren,..)
→ stelden manier waarop met cliënten omgaat in vraag (witte jassen, duidelijke afstand, puur
medische benadering,...)
Culturele aanwijzingen van antipsychiatrie (b.v.e.)
- Film: one flew over the cuckoo’s nest (1970)
→ geeft mooi beeld van wat men aanklaagde in behandeling
⇒ levert kritiek op psychiatrie in 1950
⇒ toont karikaturaal gang van zaken op psychiatrische afdeling
- Boek: i never promise you a rosegarden (Hannah Green)
→ geeft beeld van hoe cliënt met schizofrenie en haar familie behandeling beleefd
- Boek: wie is van hout (1971) (Jan Foudraine: meest bekende aanhanger van
Antipsychiatrie in onze streek)
→ pleit voor herwaardering van begrip schizofrenie
→ pleit voor minder medicatie en meer gesprek in behandeling van chronische
psychiatrische cliënten
Belangrijkste kritiek van antipsychiatrie (b.v.e.)
- Bestaande behandelingen zijn meer schadelijk dan nuttig (valt te nuanceren)
- Macht over cliënt vaak onjuist gebruikt/ misbruikt
- Diagnoses zijn vaag en willekeurig
→ laten veel ruimte over voor interpretatie
- Psychiatrische behandelingen vaak gerechtvaardigd onder noemer van sociale
controle (vb. collocatie)
- Sterke etikettering/ stigmatisering
- Veel controversiële behandelingen waarvan effect niet bewezen is (vb.
Elektroschocktherapie, lobotomie, insulinekuren,..)
→ op sommige vlakken gelijk, op sommige vlakken kort door de bocht
→ hebben er wel voor gezorgd dat aantal ontwikkelingen binnen GGZ versneld zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mrgtstndrt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now