Class notes
Aantekeningen van de hoorcolleges en introductiesvideo's van bestuursrecht.
- Course
- Institution
Aantekeningen van de hoorcolleges en introductiesvideo's van bestuursrecht.
[Show more]
Seller
Follow
esmeebosman
Content preview
BestuursrechtWeek 1: Introductie
Wat is een begunstigend bestuur?
Begunstigend bestuur wordt ook wel presterend bestuur genoemd: de burger krijgt een ‘prestatie’ van
de overheid;
Begunstigend bestuur is het tegenovergestelde van handhaven bestuur
Twee vormen van begunstigend bestuur
- Overheid geeft geld; subsidie, uitkeringen, toeslagen, etc.
- De overheid geeft een recht; bijvoorbeeld vergunningen
Wat is een subsidie?
Definitie in art. 4:12 lid 1 Awb:
- Aanspraak op financiële middelen
- Door een bestuursorgaan verstrekt
- Met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager
- Anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten
= materiële definitie: voor de toepasselijkheid van de subsidietitel uit de Awb is de gekozen benaming
niet van belang: beslissend is of aan de begripsomschrijving is voldaan.
→ benaming kan overeenkomst zijn; definitie toch subsidie
Systematiek van subsidieverstrekking
1. Aanvraag (art. 4:29 Awb)
2. Besluit tot subsidieverlening (art. 4:29 t/m 4:36 Awb)
3. Evt. aanvraag en verlening voorschot (art. 4:95 Awb)
4. Activiteit wordt verricht
5. Besluit tot subsidievaststelling (art. 4:42 t/m 4:47 Awb)
6. Verschil tussen bedrag verlening en vaststelling? Dan is terugvordering mogelijk (art. 4:57
Awb)
7. Onder omstandigheden is ook intrekking (met terugvordering) van een subsidieverlening of
vaststelling mogelijk (art. 4:48-4:49 Awb)
Uitkeringen en toeslagen
- Werkloosheidsuitkering (WW)
- Uitkering bij ziekte (Ziektewet)
- Uitkering bij arbeidsbeperking (WAO)
- Basispensioen (AOW)
- Bijstand
- Toeslagen: zorg-, huur-, kind
Dit zijn beschikkingen waarop de Awb van toepassing is, maar soms worden in de bijzondere
wetgeving uitzonderingen gemaakt.
,Vergunningen, ontheffingen, vrijstelling
Bij een vergunning is sprake van een uitzondering die wordt gemaakt op een verbod in een wettelijk
voorschrift.
Daarmee krijgt een burger of bedrijf een recht dat het daarvoor niet had.
Boek: Bestuursrecht in de sociale rechtsstaat (via Legal Intelligence)
- Arrest: BUG-Alutechnik, Ab Klassiek 2022/15
Week 1: De presterende overheid
Veel verschillende vormen van (financieel) presterend bestuur
- Subsidies
- Uitkeringen
- Tegemoetkomingen
- Prijzen (bijv. PC Hooftprijs)
Van ongeregeld en ondoorzichtig bestuur naar… Titel 4.2 Awb
- Tot 1998 weinig subsidierecht;
- Want: presterend overheidsoptreden;
- In 1998: titel 4.2 Awb; enorme omslag:
- De eis van een wettelijke grondslag en een algemeen wettelijk kader met veel flexibiliteit →
nodig om te passen in alle situaties
Het begin: wat is een subsidie?
Definitie in artikel 4:21 lid 1 Awb:
- Aanspraak op financiële middelen;
- Bestuursorgaan;
- Met het oog op bepaalde activiteiten;
- Geen betaling;
Materiële definitie
- Als je hieraan voldoet gelden de regels uit de Awb en beslissingen hierover zijn besluiten in
de zin van de Awb
, 1. Aanspraak op financiële middelen
Een aanspraak op geld;
- Subsidie à fonds perdu: betaling zonder zicht op terugbetaling
- Maar daadwerkelijk en definitieve overdracht is niet noodzakelijk:
Garantie: wel economisch voordeel, maar geld wordt niet altijd daadwerkelijk uitgekeerd;
- Bijvoorbeeld Olympische Spelen: pas als het evenement hier wordt georganiseerd worden er
financiële middelen uitgekeerd.
- Ook als er nooit geld is uitgekeerd, is er wel sprake van een subsidie relatie
Lening: tijdelijke aanspraak op geld
- geld tegen interessante voorwaarden; bijvoorbeeld lage of geen rente
2. Door een bestuursorgaan verstrekt
A-bestuursorganen (art. 1:1, onder a, Awb)
B-bestuursorganen (art. 1:1, onder b, Awb)
- ‘een persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed’ → wettelijk b-orgaan
- privaatrechtelijke rechtspersoon (stichting, BV, NV): → niet in de wet geregeld; als
tussenpersoon tussen overheid en burger
- inhoudelijk vereiste: verdeling van gelden gebeurt uit overwegende mate door de
overheid
- financieel vereiste: geld komt voor ⅔ uit overheidskassen
3. Met het oog op bepaalde activiteiten
Gebonden overdracht van financiële middelen (geld is specifiek voor die activiteit)
- deelneming is geen subsidie;
- prijzen zijn geen subsidie;
Stimuleren van bepaalde wenselijke activiteiten in het algemeen belang;
- Sociale uitkeringen en inkomensvoorzieningen geen subsidie;
- Schadevergoeding is geen subsidie;
4. Geen betaling
Geen betaling voor een commerciële opdracht;
Hoe herken je een commerciële opdracht?
- Niet aan de rechtsvorm, maar aan de inhoud!
Relatie met de overheidsopdracht?
Criteria volgens MvT:
- De omvang van de financiële verstrekking in relatie tot de kostprijs
- De initiatiefnemer
- Eventuele markttransacties tussen de subsidieontvanger en derden
Wat is er geregeld in titel 4.2 Awb?
- Wettelijke grondslag
- Verdeelsystemen
- Proces van subsidie verlenen
- Onregelmatigheden
- De rol van het vertrouwensbeginsel in het subsidierecht
, Wettelijke grondslag
Democratische grondslag: gekozen volksvertegenwoordigers moeten zich uitgelaten hebben over
subsidies
Ratio: beheersing overheidsuitgaven en rechtszekerheid;
Wettelijke voorschrift:
- Algemeen verbindend voorschrift: regeling van een orgaan dat aan de Grondwet of een wet in
formele zin regelgevende bevoegdheid ontleent;
- Rijk: te herleiden tot wet in formele zin;
- Decentrale overheden: autonome verordeningen;
Over delegatiemogelijkheden bepaalt in titel 4.2 Awb niet. Gebeurt in de praktijk op grote schaal!
Uitzonderingen
- Spoedeisende subsidies (4:23 lid 3, sub a Awb)
- Heel soms bij Europese subsidies (4:23 lid 3 sub b Awb)
- Begrotingssubsidies (4:23 lid 3 sub c Awb) → is al een soort wettelijke regelgeving
- Ontvanger;
- Maximale bedrag
- Incidentele subsidies (4:23 lid 3 sub d Awb)
- Beperkt aantal ontvangers;
- min of meer eenmalige activiteiten;
- ten hoogste vier jaar
- Bevoegdheid tot subsidieverstrekking wordt ambtshalve getoetst door de bestuursrechter;
Wat als een wettelijke grondslag ten onrechte ontbreekt? Het verbod van reformatio in peius; burger
mag niet slechter af zijn. Je mag dan met terugwerkende kracht wel een wettelijke regeling maken!
→ Verschil met ingrijpend overheidsoptreden
Verdeling van schaarse subsidiegelden
Begrotingsvoorbehoud (art. 4:34 Awb)
Het subsidieplafond (art. 4:25 Awb e.v.):
- Bij of krachtens wettelijk voorschrift;
- Verplichte weigeringsgrond;
- Geldt niet na juridische procedures (zaak kan bijv 2 jaar later pas beslist zijn);
- De verdeelwijze moet bij of krachtens wettelijk voorschrift bekend worden gemaakt (art. 4:26
Awb)
Vooral de tenderprocedure leidt tot geschillen
Tenderprocedure = wie heeft het mooiste voorstel?
- Hoe bepaal je op een transparante wijze welke voorstellen de beste zijn?
- Zie bijvoorbeeld Digeketen (bekendmaking van de namen)
- De jurisprudentie over schaarse subsidies is ook relevant voor de verdeling van andere
schaarse publieke rechten zoals overheidsopdrachten, concessies en vergunningen.
- denk aan radiovergunningen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeebosman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now